Marmara Denizi’ni aylardır esir alan müsilaj, diğer adıyla “deniz salyası” Washington Post’ta “Kalın bir Deniz Salyası Örtüsü Türkiye Kıyılarını Kasıp Kavuruyor” başlığıyla servis edildi.
Antonia Noori Farzan tarafından yapılan haberde, Marmara Denizi’ndeki balıkçıların balık tutamadıklarının altı çizilirken buna sebep olanın, viskozumsu bir maddenin su yüzeyinde yüzerek ağları tıkamasından kaynaklandığı belirtiliyor. Bir diğer sorun ise denizden tutulan balıkların gerçekten yenmek için güvenli olup olmayacağı konusunda şüpheler uyandırması.
24 Mayıs’ta Ekoiq olarak yaptığımız haberde Marmara Adası ve Köyleri Su Ürünleri Kooperatifi Başkanı Engin Algan’ın konuşmalarından satır başları paylaşmıştık: “Her bir teknede yaklaşık 25 sigortalı işçi çalışıyor. Kasım ayından beri çalışamaz duruma geldik ve birçok tekne Marmara Denizi’ni terketti. Bütün balıkçı teknelerinin %20’si ağlarını yırtarak tekneye çekti. Bunlar dikildi ertesi gün gene yırtıldı. Marmara Denizi’ndeki balıkçı tekneleri bu işten mağdur oldu. 3 ay sonra balık sezonu başlayacak. Bu sezonun elemanlarını 1 ay öncesinden almak zorundayız. Gene aynı durumla karşılaşmak istemiyoruz. Bir çok teknenin ağları müsilajdan dolayı denizin dibinde duruyor. Suyun yüzeyine çıktıktan sonra herkes bu sorunun farkına vardı. Eylül ayı itibariyle bu sorunun devam edeceğini düşünüyorum. Türkiye’de kontrollü balık avcılığı yok. Bununla ilgili kota getirilmesi lazım. Ağ derinliklerine, balık miktarına kota getirilmeli. Dolayısıyla yetkililerin acil önlem almalarını bekliyoruz.”
Sualtı Fotoğraf ve Filmcileri Derneği
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, müsilajın ana nedenlerinden birinin, Marmara Denizi’nde son 40 yılda, 2 ila 2,5 derece arasında görülen sıcaklık artışından kaynaklandığını belirtiyor. İnsan faaliyetleri sonucu değişen küresel sıcaklık seviyelerinin neden olduğu iklim krizinin sonuçlarından biri de, mevsimsel olarak geçmişte de görülen deniz salyasının aylardır Marmara Denizi’ni esir alması. Diğer bir sebebi ise Marmara Denizi’ne derin deşarjla salınan atıklar. Bununla ilgili olarak Prof. Sarı, şu önerilerde bulunuyor:
- Arıtılmadan denize derin deşarjla salınan atıklara son verilmeli,
- Evsel ve endüstriyel atıkların deşarjdan önce kimyasal yükü en az düzeye indirecek ileri arıtmaya tabi tutulmalı,
- Marmara Denizi havzasında bulunan bütün akarsu ağının atık yükü azaltılmalı,
- Tarımsal üretimde iyi tarım uygulamalarına geçilerek gübre ve ilaç kullanımı kademeli olarak azaltılmalı,
- Marmara Denizi için bütüncül bir yaklaşımla yeni, iklim değişimini dikkate alan bir atık yönetim politikası benimsenmeli,
- Müsilaj için acil eylem planı hazırlanmalı.
Sualtı Fotoğraf ve Filmcileri Derneği
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Neslihan Özdelice ise deniz salyasının organik bir madde olduğunu, tek hücreli canlılar ve deniz organizmaları tarafından üretildiğini ve bu sebeple suda köpürme meydana getirdiğini dile getiriyor. Yapışıcı olduğu için denizel ekosistemdeki canlılara (balık, yosun, vb.) yapışarak ölümüne neden oluyor. Müsilaj aynı zamanda metal ve toksik metalleri bünyesinde hapsedebiliyor. Eğer suda bakır, kurşun gibi ağır toksik metaller bulunuyorsa tek hücreli canlılar da müsilaj salınımını artırıyor ve tabaka daha da kalınlaşıyor.
Bunun dışında Washington Post’ta müsilajın koli basili (E. coli) gibi tehlikeli bakterilere de ev sahipliği yapabileceği dile getirildi.
Vatandaşın Tepkisi Sürüyor
Diğer yandan Marmara Denizi kıyılarında yaşayanlardan gelen tepkiler çoğalıyor. Sosyal medya platformlarından birçok görüntünün paylaşıldığı ve birçok sivil toplum kuruluşunun tepki gösterdiği görülüyor.
Bunlardan biri ise Marmara Denizi Ölüyor inisiyatifinin, change.org’da başlattığı imza kampanyası. Kampanyada, müsilaj sorunlarının giderilmesi için çözüm önerileri sunuluyor ve yetkililer göreve davet ediliyor. Kampanyayı buradan imzalayabilirsiniz.
Geçtiğimiz hafta Bursa Su Kollektifi de Bursa’nın Marmara’ya bakan çeşitli plajlarından müsilaj sorununa dikkat çeken bir video yayımlamıştı.
Müsilaj sorununa dair basın açıklamamız ✌️#DeniziSavun #SuyunSesiOl pic.twitter.com/UA4pBlOaNT
— Bursa Su Kolektifi (@BKolektifi) May 20, 2021
Erdek koyunu dolduran müsilajın havadan görüntüsü şu şekilde:
Dün Erdek Körfezi'ni dolduran deniz üstündeki #müsilaj🔁
🛰️ @sentinel_hub @CopernicusEU Marine mucilage
Marmara Sea-May 22 pic.twitter.com/0DyUuRfKaB— Barış Önol (@thepeacepanda) May 23, 2021
Bunun yanı sıra Kadıköy’de yeni temizlenen Kurbağalıdere’yi şimdide deniz salyası doldurduğu belirtiliyor.
Kurbağalıdere’nin yeni sorunu: Deniz salyası
Ayrıntılar için; https://t.co/j3wL95xZQI#kurbağalıdere #kadıköy #marmara #marmaradenizi #deniz #denizsalyası #müsilaj #çevre #sahil
— Kadıköy Life Dergisi (@KADIKOY_LIFE) May 21, 2021