EkoIQ Editör
Paris Anlaşması’nın üzerinden altı yıl geçmişken dünyanın en büyük 60 özel bankasının fosil yakıtlara 4,6 trilyon dolarlık pay ayırması dikkat çekti. Bu payın 742 milyar doları 2021 yılında harcandı. Yine 2021 yılında, fosil yakıtlara ayrılan finansmanın, Paris Anlaşması’nın imzalandığı 2016 yılında fosil yakıtlara ayrılan finansman düzeyinin üzerine çıktığı görüldü.
Çeviri: S. Sena AKKOÇ
Climate&Capitalism adlı internet sitesinde yer alan bir habere göre, dünyadaki karbon kesintileri umut vaat etmekle birlikte yine dünyanın en büyük bankalarının petrol, gaz ve kömüre trilyonları bulan finansman desteği sağlaması umut veren bu tabloya gölge düşürüyor.
Her yıl yayınlanan ve bu yıl 13’üncüsü hazırlanan Banking on Climate Chaos raporu bir gerçekliği gözler önüne seriyor: Dünyanın en büyük bankalarının iklim taahhütleri ile fosil yakıt endüstrilerini finanse eden her zamanki iş modelleri arasında uyumsuzluklar var. Özetle büyük bankalar petrol, gaz ve kömür fonlarını kesecekleri konusunda yalan söylüyor!
Fosil Yakıtlara Ayrılan 4,6 Trilyon Dolarlık Pay
Paris Anlaşması’nın üzerinden altı yıl geçmişken dünyanın en büyük 60 özel bankasının fosil yakıtlara 4,6 trilyon dolarlık pay ayırması dikkat çekti. Bu payın 742 milyar doları 2021 yılında harcandı. Yine 2021 yılında, fosil yakıtlara ayrılan finansmanın, Paris Anlaşması’nın imzalandığı 2016 yılında fosil yakıtlara ayrılan finansman düzeyinin üzerine çıktığı görüldü. Raporda adı geçen 60 bankanın, 2021’de, fosil yakıt sektörünü genişletmek amacıyla çalışan 100 şirkete, 185,5 milyar dolar aktarması ise oldukça dikkat çekici.
Fosil yakıt bankacılığı üzerine en kapsamlı analizi Rainforest Action Network, BankTrack, Indigenous Environmental Network, Oil Change International, Reclaim Finance, Sierra Club ve Urgewald kaleme aldı. Küresel düzeyde onay gören analizde, 50’den fazla ülkenin 500’ün üzerindeki kuruluşunun imzası bulunuyor.
Dört Banka, Geçen Altı Yılın Fosil Yakıt Finansmanının Dörtte Birinden Sorumlu
Fosil yakıt finansmanını hâlâ ABD merkezli dört banka yönetiyor: JPMorgan Chase, Citi, Wells Fargo ve Bank of America. Dört banka, geçen altı yılın fosil yakıt finansmanının dörtte birinden sorumlu. JPMorgan Chase, dünyanın en büyük iklim kaosu finansörü olmaya devam ederken Wells Fargo, Mizuho, MUFG ve beş Kanada bankası da 2020’den 2021’e dek fosil finansmanlarını artırdı.
Küresel petrol ve gaz piyasaları Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle sarsılırken rapordaki veriler, JPMorgan Chase’in 2016-2021 yılları arasında Rus enerji devi Gazprom’a destek veren en büyük banka kuruluşu olduğunu gösteriyor. Banka, Gazprom’a 2021 yılında 1,1 milyar dolar fosil yakıt finansmanı sağlamış.
Rapor, bankaların Net-Zero Banking Alliance’a (NZBA-Nisan 2021) katılımını gösteren bir zaman çizelgesini de içeriyor. Petrol ve gaz şirketlerinden bazılarını finanse eden bu bankalar, geçen yıl, onlarca yıllık emisyon salımına yakın potansiyelde bir karbon salımına zemin oluşturdu.
NZBA’da imza sahibi veya halihazırda imza atmayı düşünen bankalardan bazıları, “net sıfır” hedefine tümüyle karşı çıkıyor: Mayıs 2021’de Suudi Aramco’ya 10 milyar dolar (Citi ve JPMorgan Chase); Abu Dhabi National Oil Co.’ya 1,5 milyar dolar (Citi); Haziran 2021’de QatarEnergy’ye 12,5 milyar dolar (Citi, JPMorgan Chase, Bank of America, Goldman Sachs) ve Ağustos 2021’de ExxonMobil’e 10 milyar dolar (Citi, JPMorgan Chase, Bank of America, Morgan Stanley) finansman sağlandı.
2050 yılına dek net sıfır emisyon finansmanı taahhüdünde bulunan 44 bankanın 27’si halen fosil yakıt endüstrisinin herhangi bir bölümü için kayda değer bir “genişlememe” politikası ortaya koyamadı.
Mevcut fosil yakıt rezervleri ile 1,5 derecelik ısınma için gerekli olan karbon bütçesinin aşıldığını hatta 2 derecenin bile geride bırakıldığını söylüyor.
Yeni Küresel Petrol ve Gaz Çıkış Listesi, petrol ve gaz genişlemesinin dikkat çekici bir şekilde yoğunlaştığını gösteriyor. Liste, en büyük 20 şirketin fosil yakıt arama ve geliştirmenin yarısından fazlasından sorumlu olduğunu ortaya koyuyor.
Banking on Climate Chaos Raporu, şirketlere verilen banka desteğinin de benzer şekilde arttığına işaret ediyor. 20 şirketin finansmanının %63’ünden sorumlu olan 10 bankanın Paris Anlaşması’ndan bu yana 2050’ye dek net sıfır taahhüdü olduğu dile getiriliyor: JPMorgan Chase, Citi, Bank of America, BNP Paribas, HSBC, Barclays, Morgan Stanley, Goldman Sachs, Crédit Agricole, Société Générale.
Bankaların Finansman Destekleri
Katranlı kum yağı: 2020-2021 yıllarında %51’lik bir artış ile 23,3 milyar dolarlık finansman sağlandı. En büyük finansörler ise Kanadalı RBC ve TD.
Arktik petrol ve gaz: JPMorgan Chase, SMBC Group ve Intesa Sanpaolo, geçtiğimiz yıl Arktik petrol ve gazının en iyi bankacılarıydı. Sektör, 2021’de 8,2 milyar dolarlık finansman aldı ve projeler için doğrudan finansmanı kısıtlayan politikaların yetersizliği görüldü.
Açık deniz petrol ve gaz: Büyük bankalar geçen yıl denizaşırı petrol ve gaza 52,9 milyar dolar aktardı. 2021’de en fazla finansmanı ABD bankaları Citi ve JPMorgan Chase sağladı. BNP Paribas ise Paris Anlaşması’ndan bu yana açık deniz petrol ve gazın en büyük bankacısı oldu.
Kırılmış petrol ve gaz: Hidrolik kırma, geçtiğimiz yıl 62,1 milyar dolarlık finansman gördü. Wells Fargo’nun en üstte olduğu Kuzey Amerika bankalarının öncülüğünde, Diamondback Energy gibi üreticilere ve Kinder Morgan gibi boru hattı şirketlerine fon sağlanıyor.
Sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG): 2021’in en büyük LNG bankacıları Morgan Stanley, RBC ve Goldman Sachs oldu.
Kömür madenciliği: Çin bankalarının yönettiği sektörün en kötü finansörleri China Everbright Bank ve China CITIC Bank. Büyük bankalar geçtiğimiz yıl sektöre 17,4 milyar dolar aktardı.
Kömür enerjisi: Kömürden acilen çıkılması gerektiği düşünülürse son üç yılda yaklaşık 44 milyar dolarda sabit kalan kömür enerjisi finansmanı endişe verici. China Merchants Bank ve Ping An Group geçen yıl sektöre finansman sağlayan bankalar oldu.
EKOIQ
