EkoIQ Editör Dile kolay, tam 42 yıl olmuş Dünya Çevre Günü’nün kutlanmaya başlaması. 1972 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’nda 5 Haziran’ı çevre günü ilan eden insanlık, o günden bu yana mücadeleye devam ediyor. Her yıl ayrı bir tema etrafında bir kentin evsahipliğinde düzenlenen bu anlamlı günün bu seneki durağı ise, İtalya’nın Milano kenti. Tema ise: “7 Milyar Hayal. Tek Gezegen”; dolayısıyla “Bilinçli Tüketin!”
7 milyar hayal. Tek gezegen. Bilinçli tüketim. 1972’den beri çevre sorunlarına dikkat çekmek için her yıl 5 Haziran’da kutlanan Dünya Çevre Günü’nün bu yılki ana teması sürdürülebilir yaşam tarzları. Dünya çapında 100’den fazla ülkede bir dizi etkinlikle kutlanacak günün bu yılki ev sahibi, aynı zamanda Expo’yu da ağırlayan Milano, İtalya. Çevre Günü ile paralel etkinliklerin yer aldığı Expo 2015’in de sloganı: Gezegeni Beslemek – Yaşam için Enerji. İki büyük etkinliğe birden ev sahipliği yapan İtalya’nın Çevre Bakanı Gian Luca Galletti, Dünya Çevre Günü’nün bu yıl doğal kaynakların verimli kullanımına ve gezegenin taşıma kapasitesine duyduğu saygıya odaklandığını söyleyip, eğer küresel refahı koruma niyetindeysek bu konuda atılacak her adımın azami öneme sahip olduğunu belirtiyor. Gezegenin kaynaklarının üretim için verimli bir şekilde kullanılmasının yanında sürdürülebilir bir tüketim politikasının da belirlenmesi hayati önem taşıyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) Direktörü Achim Steiner’e göre gezegenin kaynakları endüstrileşmiş ülkelerde daha çok tüketilirken, sürdürülebilir olmayan tüketim davranışları tüm dünyada artıyor. Steiner, 2030’da çoğunluğu gelişmekte olan ülkelerden 3 milyar orta sınıfa mensup tüketicinin bu artışa katılacağının altını çiziyor. Bahsi geçen tüketimin en önemli ayağını ise gıda israfı oluşturuyor. UNEP verilerine göre her yıl neredeyse 1 milyar insan gıdasız kalırken, 1,3 milyar ton gıdayı israf ediyoruz. UNEP bu konuda ilerleme kaydetmek için Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu (FAO) ile birlikte gıda israfına karşı Think.Eat.Save (Düşün.Ye.Koru) başlıklı bir program başlattı. Hem Expo’da hem de Çevre Günü’nde bu başlığın da üzerine yoğunlaşılması umuluyor. Steiner’a göre gezegenin kendini yenileme kapasitesi içerisinde eğer onun kurallarına uyarsak hep beraber sürdürülebilir bir toplum yaratabilir ve bu toplum içerisinde mevcut tüketim kültürümüzü yeniden tanımlayarak refah içinde yaşayabiliriz. Bunu başarabilmek için de Dünya Çevre Günü bize, doyamayan iştahımızın gezegenimize yaptıkları, sağlığımız, geleceğimiz ve çocuklarımıza bırakacağımız gelecek üzerine ciddiyetle düşünme fırsatı veriyor. Hayallerimizi Revize Etsek…
Çevre Günü’nün teması devletlerin ya da toplulukların politikalarını hedeflemenin yanında bireylerin gündelik hayat pratiklerine de dokunuyor: Nasıl alışveriş yapıyoruz, nasıl yiyor, nasıl seyahat ediyoruz? BM Çevre Programı daha sürdürülebilir yaşam tarzlarına sahip olmamızın gezegen için can alıcı olduğunu belirtiyor: 2050’de eğer mevcut üretim ve tüketim alışkanlıkları devam eder ve gezegenin nüfusu 9,6 milyara dayanırsa, yaşamımızı sürdürebilmek için 3 gezegene ihtiyaç duyacağız. Sağlıklı bir gelecek için en hayırlı strateji, gezegenin sınırlılığı içinde yaşamı biçimlendirmek. Bu yüzden devletlerin katılımı kadar inisiyatiflerin, sivil toplum kuruluşlarının ve bireylerin bu organizasyona katılımı de önemli. Birleşmiş Milletler’in eylem çağrısının odağında 100’den fazla ülkeden çevre için olumlu bir adım atmak isteyen herkes var. Çevre Günü’nün programındaki vurgu “7 Milyar Hayal”de. Gezegenin refahı, çevre, ekonominin sağlıklı işlemesi nihayetinde kaynakların sorumlu bir şekilde kullanılmasına bağlı ise bunu sağlayacak olan da bireyler. Fakat bireyler olarak gezegenin bize sürdürülebilir bir şekilde sunabildiklerinden çok daha fazlasını tüketiyoruz. Ekosistemde bazı kaynaklar alarm veriyor ya da çoktan geri döndürülemeyecek şekilde tükendi. Bu yüzden de programın bilinçli tüketime odaklanması son derece normal. 7 milyar insanın her birinin hayallerini gerçekleştirebilmenin tek yolu kaynakları gezegenin sunabileceklerinin sınırlarını bilerek tüketmekten geçiyor, kendimize ve hayallerimize yer bulabileceğimiz sağlıklı bir gezegenin hâlâ var olabilmesi için buna odaklanmamız gerekiyor. Zira bir yandan gezegenin refahını sağlamaya çalışırken bunun faturasını gene gezegenin kendisine kesmek bu hedefin önündeki en büyük engel.
Katılın, Hayalleri Büyütün
Dünya Çevre Günü tüm bu sorumlulukları hatırlamak ve her bir bireyi eyleme geçirecek bilinci oluşturmak için her yıl önemli bir fırsat yaratıyor. Dünyanın sorumluluk sahibi davranış alışkanlıklarına ve bireylerin değişimin aktörleri olarak harekete geçmelerine ihtiyacı var. Şimdiye kadar gerçekleştirilen onlarca etkinlikte Çevre Günü’nde dünyanın her yerinden, her toplumdan ve sektörden yüz binlerce birey tek başlarına ya da bir organizasyon içinde etkinliklere katıldılar ve değişimin parçası oldular. Bu yüzden de UNEP daha sağlıklı bir dünya için herkesi hayallerini paylaşmaya ve bundan kolektif bir bilinç oluşturmaya çağırıyor. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesinde de bu hayalleri ve hayallerden doğacak eylemleri neler tükettiğimiz ve harcadığımız üzerine yoğunlaştırmamızı istiyor. 2014’te 9700’ün üzerinde etkinlikle geçen iki seneyi üçe katlayarak büyüyen organizasyonun bu sene de aynı büyümeyi göstermesi bekleniyor. Eğer siz de bu konuda sesinizin tüm dünyada duyulmasını istiyorsanız, dünyanın her yanındaki insanlara da ilham olabilecek etkinlikler düzenleyebilir ve diğerleri ile bu site https://www.unep.org/ wed/ üzerinden paylaşabilirsiniz. Belki de Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-Moon’un dediği gibi; “Küresel tehdit ya da yönelimler karşısında bireysel kararlar küçük görülseler de milyarlarca insan ortak bir amaç için güçlerini birleştirirse muazzam bir değişim yaratabiliriz.”
