Yola Çıkın; Yol Açık…

İstanbul’daki “beton binalardan ibaret hayatından” ve “hep bir yerlere yetişme telaşından” kurtulup kendini bu kez bir yerlere yetişmek için değil, doğayı keşfetmek için yollara vuran Işıl Kayagül, bu yeni yolculuğundaki keşif sürecini Çevreci Etkinlikler Kurucusu Emrah Kurum’a anlattı.
Emrah KURUM
İlki geçen ay yayınlanan Umudu Ye­şertenler röportajımızın ikincisini, dostumuz Işıl Kayagül, nam-ı diğer “Gezgin Işıl” ile gerçekleştirdik. EKOIQ okuyucularının yazılarından hatırlayacağı Işıl’ın hikayesini hep merak edip, farklı ortamlarda birkaç defa da dinlemiştim. Şimdi ise “Hayatı bir sırt çantasına sığ­dırmak zor ama bir o kadar da keyifli” diyen Işıl’ın hikayesinden birlikte feyz alma zamanı!

Kendisini “Gezgin Işıl” olarak nitelen­diren Işıl Kayagül kimdir? Neler yapar?
İstanbul’da Şehremini’de doğup büyü­düm. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bö­lümü mezunuyum. Eğitimciyim, son iki yıldır da gezginim. Türkiye’deki ekolojik çiftlikleri dolaşıyorum, oralarda çalışıyo­rum, üretim süreçlerini gözlemliyorum. İki yıl içinde yirmiyi aşkın çiftlikte bu­lundum. Gül hasadından inek sağmaya, zeytin toplamaktan kovan bakımına, bina için sıva hazırlamaktan kümes temizliğine kadar pek çok deneyimim oldu.

Gezgin Işıl neden gezmeyi seçti? Bu sü­reç nasıl gelişti?
İstanbul’un temposuna kendimi fazla kap­tırmıştım, Cumartesi-Pazar günleri de da­hil olmak üzere haftanın altı günü çalıştı­ğım bir işim vardı, iş çıkışlarında da devlet memurluğu kurslarına gidiyordum. Beton binalardan ibaret bir hayat yani… Güneşin ne doğduğunu bilirdim ne battığını. Hep bir yerlere yetişme telaşındaydım. Devlet memurluğu sınavlarına daha iyi çalışabil­mek için işi bırakmıştım. Bizim sektörde iki seçenek vardır, ya devlet memuru olursunuz ya da özel sektörde “iyi” bir iş bulursunuz. Ruhum bu ikisini de yapmak istemedi. Tesadüfi bir şekilde gezginlerle tanıştım -tesadüf yoktur değil mi- ve bana bir cesaret geldi. Yolculuğum başladı ama bu farklı bir yolculuktu. Avrupa’da gittiğim seminerlere, Türkiye’deki tatille­rime benzemiyordu. Toprağa gidecektim. Buğday Derneği’nin TaTuTa (tatuta.org) sistemine üye oldum ve Türkiye’deki çift­likleri araştırmaya başladım.

Klasik bir geziden öte gittiğin yerlerin ekoloji temelli ve kadim bilgiye sahip insanların bulunduğu yerler olduğunu biliyorum. Gideceğin yerleri belirleyen kriterlerin neler?
Rotamı oluştururken arkadaşlarımın tav­siyelerinden yararlanmıştım ama açıkçası çok fazla yer bilmiyordum. Yol devam ettikçe birçok kişi ile tanıştım. Artık hem çok sevdiğim ev sahipleri hem de benim gibi yolda olan arkadaşlarım var. Birbiri­mizle haberleşiyoruz ve bilgim arttıkça ben de gideceğim yerleri seçme konusun­da nokta atışları yapabiliyorum. Arıları öğrenmek için şuraya, toprak yapıları öğrenmek için buraya, meraları öğrenmek için şuraya gitmeliyim gibi… Gittiğim yer­lerde kadim bilgiye sahip köylü bilgelerle de tanıştım, şehirden göçüp kırsalda top­luluk yaşamına geçenlerle de. Gelecekte kurmak istediğim hayat için iki grubun deneyimlerine de çok ihtiyacım var.

Peki tüm bunları yaparken parayı ner­den buluyorsun?
Bu bana en çok sorulan sorulardan biri. Çiftliklerde gönüllü olarak çalıştığım için kişisel ihtiyaçlarım dışında masrafım olmuyor. Çiftliğin ekim-dikim, hayvan ba­kımı gibi günlük işlerine karşılık benim de konaklama ve yemek gibi temel ihti­yaçlarım karşılanıyor. Bir keresinde bunu bir arkadaşıma söylediğimde bana “karın tokluğuna çalışıyorsun o zaman” demişti. Bundan rahatsız olmuyorum çünkü öğre­niyorum. Akrabalarımın çiftliği olmadığı için toprak işlerini öğrenebileceğim başka bir sistem yoktu ve ben TaTuTa sistemini seçtim. Bu sayede pek çok şey öğrendim. Yurt dışında bazı çiftlikler çalışmaya gi­den “şehirli” gönüllülere bir miktar ücret de veriyormuş. Dilerim Türkiye’de de böyle bir sistem gelişir. Hem gönüllülere teşvik olur hem de ürünlerin işgücü yok­luğu sebebiyle hasat edilemeyip zayi olma­sı engellenir. Aslında arkadaşım Nurdan Kan’ın böyle bir projesi var: “Hasat Zama­nı” (https://bit.ly/hasat-zamani) işgücüne ihtiyacı olan üreticilerle tarlada çalışmak isteyenleri buluşturmaya yönelik.

Sadece gezip görmek dışında bir de gidip gördüğün yerleri hem EKOIQ gibi basılı ve sosyal mecralarda yazıyorsun hem de deneyimlerini paylaşmak üzere etkinlik­ler yapıyorsun. İlgilenenler bu paylaşım­larını yakından nasıl takip edebilir?
Okundukça mutlu olduğum “Hayat gü­neşin altında bir oyun” adlı bir blogum var (isilkayagul.wordpress.com/) Ayrıca, Instagram’da “gezginisil” olarak beni bu­labilirler.

Gezip gördüğün yerleri paylaşımların sonrasında nasıl geri dönüşler aldın?
Seyyah İbni Battuta, “Yolculuk seni söz­süz bırakır, sonraysa bir hikaye anlatıcısı­na dönüştürür” demiş. Bir sürü hikayem oldu benim. Yolda, şehirde kalsaydım tanışmamın mümkün olamayacağı muhte­şem insanlarla tanıştım. Sadece insanlarla değil, muhteşem hayvanlarla, muhteşem ağaçlarla da tanıştım. Hikayelerimi anlat­mayı seviyorum. Arkadaşlarıma anlatıyo­rum, blog’umda yazıyorum. Geçen Şubat ayında bir atölye düzenledim gittiğim yerlerle ilgili, şimdi İstanbul’da bir tane daha yapmayı planlıyorum. Paylaşımlarım­dan güzel tepkiler alıyorum, yola çıkmak isteyenlere ilham olsun diye niyet ettim, bence oluyor.
Bazen az da olsa “İstanbul’dan kaçmak için erken değil mi, çabuk pes ettin, emekliliği bekleseydin” gibi tepkiler alı­yorum. Bu bir kaçış değil, kendim için na­sıl bir hayatın uygun olduğunu keşfetme süreci ve bundan çok mutluyum.

Şehirde yaşayan bireyler olarak bizlere gezip gördüklerinden sonra neler söy­lemek istersin? Bir daha olsa bir daha yapar mısın, çıkar mısın yola?
Elbette… Yolculuğum kendime verdiğim en güzel armağan. Bulunduğunuz yerde içinize şöyle bir bunalma, bıkkınlık hissi geliyorsa, hiç durmayın, yola çıkın. Hatta sloganımız belli: “Yola çık, yol açık”. Ge­çen gün, parkta yürüyordum, yanımdan geçen güvenlik görevlisi, arkadaşına “Ak­şam olsa da eve gitsek” dedi. İçim burul­du, soramadım, sormak isterdim: “Peki seni şu anda ne mutlu eder” diye… Sıkıl­dığımız işleri, sıkıldığımız alışkanlıkları ve hayat tarzını bırakmalıyız bir an önce. Bırakmalıyız ki yeni olan gelsin, yeni ka­pılar açılsın.

Son olarak eklemek istediklerin?
Hayatı bir sırt çantasına sığdırmak zor ama bir o kadar da keyifli. Tüketim alış­kanlıklarım değişti. Eskiden bir sürü kıya­fetim vardı, şimdi çantama sığdığı kadar. Takma tırnaklarım vardı, 15 günde bir kuaföre gidip saçlarımı boyatırdım, şim­di kendim kına yakıyorum. Kremimi, diş macunumu kendim yapıyorum. Evimde camları silmezdim, şimdi toprak evlere sıva hazırlayıp uygulayabiliyorum. Ekolo­jik gezginlik hayatımı çok değiştirdi ve bu çok keyifli. Toprağa yakın olmayı herkese şiddetle tavsiye ederim.