Mücadeleyi Büyütmek ve Ortaklaştırmak

Ayvalık yine çıkarı için doğayı yok etmeye hazır güçlerin saldırısı altında. Ayvalık Kent Konseyi de buna karşı change.org/ayvalik ad­resinde bir kampanya başlattı. Ve Ayvalık bu sefer yalnız değil!
Eskiden yerel çevre örgütle­ri ve platformları “Mücadeleleri ortaklaştıralım, güç birliği yapalım” derdi. Bu yerinde önerme dijital çağda çok daha kolay. Artık nerede, hangi kişisel ve yerel mücadele olur­ sa olsun destek vermek mümkün, yani mücadele ruhu satha yayılıyor. Ne kadar çok insan bir araya gelirse o kadar etkili oluyor mücadeleler. Onun için Ayvalık’a ülkenin her ye­rinden destek yağması ve bu kam­panya adresinin paylaşılması gere­kiyor ki içinde bulunduğu tehlikeyi duymayan kalmasın. Zaten Ayvalık’a bir kere dahi gitmemiş insan çok faz­la değildir. Buradaki doğayı görüp de böylesine bir kampanyaya destek vermemek de mümkün değil. Aşa­ğıda okuyacağınız gibi gelişmiş de­mokrasilerde devleti temsil edenler halkın taleplerini bütün kararlarda dikkate alır, çıkar gruplarına karşı halkı ve doğayı korur ve yasal düzen­lemeleri halkın yararına kullanır. Ay­valık Kent Konseyi de böyle olması gerektiğine inanarak yoluna devam ediyor. Erk sahiplerine demokrasiyi halkın iradesi ile işletmeleri gerek­tiğine dair dersi de ancak halkın kendisi verebilir. Gelişmiş demokra­silerde mücadele sandıkta bitmiyor, arka bahçemizde, mahallemizde ve doğal alanlarda sürüyor. Oy verme zamanı geldiğinde de doğanın ve kültürel varlıkların korunması ge­rektiğine inanan politikacıları seç­mek gerekecek. Ancak o zamana ka­dar mücadeleyi daha da büyütmek, daha da ortaklaştırmak lazım…
Not: Bu sayfalara yansımasını istedi­ğiniz kampanyalarınızı bizimle pay­laşmak isterseniz, İletişim Sorumlu­muz Sırma Süren ile sirma@change. org’dan bağlantıya geçebilirsiniz.

Change.org’da Kampanya Başlatmak İçin Ne Yapmak Gerekiyor?
www.change.org sitesine girin, Kampanya Başlat kutucuğuna tıklayın; aşağıdaki soruların olduğu formu doldurun, Kurallar bölümünü dikkatlice okuyun; sonra isterseniz fotoğraf veya video ekleyip kampanyanızı başlatın.
1- Başlatacağınız kampanya kime yönelik? Biliyorsanız birey, kurum ya da hükümet organının adı ve varsa e-posta adresini yazın.
2- Muhataplardan ne talep ediyorsunuz?
3- Bu kampanya sizin için neden önemli? Bir başka deyişle, insanlar bu kampanyaya neden destek vermeli?
İmzalarla birlikte siteye giren herkes kampanyanızı görebilir; her imza veren de kendi sosyal medya hesaplarından arkadaşları ve takipçileriyle paylaşabilir. Kampanyanızın muhatabına ilk imzalayan 50 kişinin imzasını içeren bir e-posta gider. Sonrasında da düzenli olarak kampanyanızın durumuna dair bilgilendirme e-postaları iletilir.

Ayvalık İçin Kararlı Bir Mücadele
Doğası tehlikede olan bölgeler listesine imar tehlikesiyle karşı karşıya olan Ayvalık Adaları Tabiat Parkı da eklendi. Bölgenin etkin sivil toplum örgütlerinden Ayvalık Kent Konseyi’nin başlattığı imza kampanyasını, Konsey’in Başkanı Ahmet Üzgeç ile konuştuk. Siz de kampanyayı destekleyen on binlerce kişiye katılmak istiyorsanız change.org/ayvalik adresine gitmeniz yeterli.

Ayvalık ve Cunda bölgesi için kent konseyi olarak bir imza kampanya­sı başlattınız. Kampanyanızı baş­latmanıza neden olan durumu an­latır mısınız? İmar planının hayata geçmesi Cunda ve Ayvalık için ne anlama geliyor?
Türkiye’nin en büyük tabiat park­larından biri olan Ayvalık Adala­rı Tabiat Parkı, 20 ada ve deniz dahil olmak üzere yaklaşık 18 bin hektarlık bir alanı kapsıyor. Farklı mini ekosistemler barındıran parkın içerisinde bazısı endemik türler ol­mak üzere çok sayıda bitki ve ba­lık türü ile korunması gereken çok özel bir alan var. Akdeniz’de sadece iki yerde bulunan Kızıl Mercanlar bu parkta yer alıyor. Kuzey Ege’nin bu nadide parçası hem doğal güzel­likleri hem de bozulmamış özellik­leri ile uzun zamandan beri çeşitli sermaye gruplarının gözde rant alanlarına dönüşmüş durumda. Ay­valık Cunda Adası, Pateriça Mevki 2. köyden sonra doğuya doğru yer alan bölgedeki yaklaşık 500 dönüm­lük arazinin yapılaşmaya açılması amacıyla bu alandaki koruma statü­leri kaldırılmak isteniyor.
Cunda Pateriça’daki yerler için Çev­re ve Şehircilik Bakanlığı’nca 2014 yılında tamamlanan 1/100.000’lik Balıkesir- Çanakkale Çevre Düzen­lemesi Planı’nda buranın turistik alan olarak gösterilmesi turuncu bir leke ile sağlandı. Ancak, Ayvalık Be­lediyesi geçen sene buna itiraz etti. Haziran 2015’te ilan edilen yeni le­jantta bu leke kaldırılmış durumda ama turizm alanı olan bölgede bir değişiklik yapılmadı. Bu plan Ba­kanlık tarafından da onaylandı.
Bu plan değişikliği, bölgenin imara açılması, yüzlerce yıllık doğal ve kültürel sit alanlarının yağmalanması demek. “Tabiat Par­kı” ilan edilmiş olmasına rağmen yoğun bir insan baskısıyla karşı karşıya olan karasal ve denizel ekosistemin geri dönülmez noktayı geçmeden rehabilite edilebilmesi için ciddi ve uzun soluklu bilimsel koruma çalışmalarının acilen baş­latılmasının bir zorunluluk olduğu, aynı bakanlığın bilimsel çalışmala­rında yer aldı. Dolayısıyla buranın imara açılması, çıkar ve menfaat gruplarının bu bölgeyi yaşanmaz bir alana çevirmesine neden olacaktır. Bu alanın ranta kurban edilmesi ka­bul edilemez.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yetkilerini aşan bir adım atma­sı da söz konusu Cunda Tabiat Parkı’nda. Buradaki yetki sıkıntısı tam olarak nedir?
Bu çalışma bilimsel olmadığı gibi yasal da değil. Adında Çevre ve Şehircilik olarak, birbirine zıt, bir­birini denetlemesi gereken kurum­ların aynı yerde toplanması eşyanın tabiatına aykırı ve kaldı ki bakanlı­ğın böyle bir yetkisi bulunmuyor. Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuş bir bakanlık, kanunun yetkilerini aşamaz. Bu çalışma ile hem Milli Parklar Kanunu, hem de Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koru­ma Kanunu ilkeleri yok sayılıyor.
Bakanlık bu çalışmada Doğal Sit Alanları’nın sadece kara kısmını in­celemeye almıştır. Deniz ile devamlı­lık arz eden ve bağlantılı olan kısım değerlendirmeye alınmamıştır. Oysa habitat sadece kara ile sınırlı değil. Doğal Sit Alanları içerisinde tarihi eserler de var. Yasa gereği Tescilli Kültürel Varlıklar, çevreleri ile bir­likte değerlendirilmelidir. Bu çalış­ma ile bu ilke de yok edilmiştir.
Ayvalık’taki Doğal Sit Alanları’nın bir bölümü Kültürel Sit Alanları ile iç içedir. Bu nedenle çalışma ortak olmalıdır. Bu çalışmaya Kültür Var­lıklarını Koruma Kurulu da katılma­lıdır.
“Tabiat Varlıklarını Koruma Ge­nel Müdürlüğü” olan bir kurumun çalıştay yapıp sit alanlarının derece­lerini düşürerek imara açılmasına zemin hazırlaması kabul edilemez.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Balıkesir’de bulunan yaklaşık 80 adet Doğal Sit Alanı’nı yeniden değerlendirmeye aldı. Bu alanların yarısından fazlası Ayvalık’ta bulu­nuyor ve çoğu 1. Derecede Doğal Sit Alanı. Sit Alanları’nın önemli bir bölümü aynı zamanda 1995 yılında ilan edilen Ayvalık Adaları Tabiat Parkı sınırları içerisinde yer alıyor.
Bu koruma duvarının kaldırıl­ması için Bakanlık “Doğal Sit Alanları’nın Yeniden Değerlendiril­mesi” adı altında bir çalışma baş­latılmış ve bu özel bir şirkete ihale usulü verilmiştir. Çalışma esnasında söz konusu arazinin bulunduğu  alan, “Belirsiz Sit Alanı” adı al­tında tanımlanmıştır. Oysa bu alan Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak belirlenmiş ve lejan­ta işlenmiştir.
Bu çalışmanın arazide gerçekleştiri­len kısmına Ayvalık Kent Konseyi, Ayvalık Tabiat Platformu ve Ayva­lık Belediyesi de katılmış, çalışması esnasında Sit Alanları’nın yeniden değerlendirilmesinin mantığına kar­şı çıkılmış, tartışmalar yaşanmıştır. Nihayetinde bu çalışmanın bir in­şaat şirketinin başvurusu üzerine yapıldığı görevliler tarafından açık bir şekilde belirtilmiş, yine aynı görevliler tarafından “Cunda Adası’nda korunacak bir şey olma­dığı” herkesin içerisinde açık açık dile getirilmiştir.
Bu çalışma Ayvalık Adaları Tabiat Parkı’nı süreç içerisinde ortadan kaldırmaya ön hazırlık ve yeni rant alanları açma ve bazı inşaat firma­larının araziler üzerindeki koruma statülerinden en önemlisini kaldır­ma girişimidir.

Change.org’daki kampanyanızda 10 bine yakın imza bulunuyor. Bu kadar destek bekliyor muydunuz? Yerel halkın bu yeni imar planıyla ilgili fikri nedir?
Bu kısa süre içerisinde önemli bir rakam ancak Ayvalık’ın 70 bin olan kış nüfusu yazın ortalama 500 bin civarında, ayrıca sezon içerisinde günübirlik sirkülasyonla geçiş ya­pan 4 milyon insan var. Bunların çoğu Ayvalık’ın doğal ve kültürel güzelliklerine şahit oluyor. Bir gü­nünü Ayvalık’ta geçiren hiç kimse buranın doğal yapısının bozulması­nı istemez. Dolayısıyla sizin aracı­lığınızla o insanlara ulaştığımızda sayı daha da yükselecektir.
Yerelde bu konu uzun zamandır çeşitli platformlarda tartışıldığı için halk bilinçli ve kararlı. Kimse turizm yatırımlarına karşı değil an­cak dünyada çevre bilinci gelişmiş toplumlar bunu nasıl hallediyorsa bizde de öyle olması gerektiğini söy­lüyorlar. Çünkü doğaya bir zarar ve­rirseniz geri dönüşü yoktur. Bunun binlerce örneğine şahit oluyoruz. Bilimsel bir çalışmanın iki ila beş yıl arasında sürdüğü söyleniyor ancak yapılan çalışma ile Nisan’da yapı­lan çalıştayın sonucunu Eylül’de bitirin diyorlar. Yangından mal mı kaçırıyorsunuz? Bu aceleniz niye? Birkaç inşaat şirketinin devleti yönetenler üzerinde bu kadar etkili olabileceğini düşünmek insanları ülkeleri  ve kendi gelecekleri hak­kında endişelendiriyor.

Change.org’un kampanya sürecini­ze katkısı nasıl oldu?
Bu süreçte belediyemizin öncülü­ğünde Ayvalık’ın doğal ve kültürel değerlerinin UNESCO Dünya Mi­rası Listesi’ne girmesi konusunda çalışmalar hızlandırıldı. Tüm bu ko­nularda düşüncelerimizin yerelden genele taşınmasında bizim sesimiz oldunuz. Ayvalık halkı ve tüm doğa­severler adına size ve kurumunuza teşekkür ediyorum.

Change.org’da yürüttüğünüz kam­panyada toplanan imzaları Ankara’ya taşımayı düşünüyor musunuz?
Elbette. Önce bu tür etkinliklerle ve hukuki olarak tüm yasal yolları zorlayacağız. Ayvalık’ta 120 aktif STK var ve tek ses olarak eylem kararı alındı. Bu konu yeterince irdelense, birkaç rantçıya karşı top­lumun çıkarlarını savunacak yürek­li yöneticilerin hâlâ var olduğunu düşünüyorum. Ayrıca Aralık ayında Ankara’da yapılacak olan Türkiye Kent Konseyleri Platformu’nun ge­nel kurulunda konu gündeme alındı ve ülke geneline taşınacak.
Kampanya süresinde halihazırda yetkilerle iletişime geçtiniz mi? Size herhangi bir geri dönüşleri oldu mu?
Maalesef bir geri dönüş olmadı. Bu bizi hayal kırıklığına uğrattı. Her toplumda çıkar ve menfaat grupları vardır. Bir şeyleri sürekli zorlarlar. Gelişmiş demokrasilerde devleti temsil eden, yani kamu adına hare­ket edenler, halkın taleplerini dikka­te alır, çıkar gruplarına karşı halkı ve doğayı korur, yasal düzenleme­leri halkın yararına kullanır. Bizde de böyle olmasını umut ediyoruz.