İbrahim Bodur Sosyal Girişimcilik Ödül Programı İleri Aşama Birincisi Can Yıldız: “Tolkido ile On binlerce Otizmli Çocuğu Konuşturmayı Başardık”

Bu yıl dördüncü kez düzenlenen ve sonuçları 4 Aralık’ta açıklanan İbrahim Bodur Sosyal Girişimcilik Ödül Programı’nın İleri Aşama birinciliğini “Tolkido” isimli sosyal girişim aldı. Tolkido, özel çocukların dil ve konuşma, iletişim, ince motor becerileri, dinleme-anlama becerileri ve birçok alandaki eğitimlerinde kullanılan görsel eğitim kartlarını, aile-öğretmen tarafından kişiselleştirilebilir ve seslendirilebilir hale getiren bir eğitim materyali ve çocuklar için özel olarak geliştirilmiş sesli ve ekransız bir akıllı oyun arkadaşı olarak tanımlanıyor. Kale Grubu’nun desteklediği programda ödül kazanan Tolkido’nun yaratıcısı Can Yıldız, “On binlerce otizmli çocuğu konuşturmayı başarınca Tolkido’nun normal gelişim gösteren çocukların yabancı dil öğrenimi ve çift dilli yetiştirilmesi konusunda da faydalı olduğunu görüp etki alanını genişlettik” diyor.

Öncelikle kutlarız girişiminizi. Bize kendinizden biraz bahseder misiniz?

Merhaba, ben Can Yıldız. 27 yaşımdayım ve İzmir’de yaşıyorum. Bilgisayar mühendisiyim ve Tolkido’nun kurucu ortağıyım. Beş yıldır “Tolkido” ile çocukların hayatına faydalı teknolojiler geliştirmekle uğraşıyorum.

Bize biraz projenizi anlatır mısınız? Hangi toplumsal sorunu çözmeyi hedeflediniz bu projeyle?

Tolkido, çocukların dil ve konuşma, iletişim, ince motor becerileri, dinleme-anlama becerileri ve birçok alandaki eğitimlerinde kullanılan görsel eğitim kartlarını, aile-öğretmen tarafından kişiselleştirilebilir ve seslendirilebilir hale getiren bir eğitim materyali ve çocuklar için özel olarak geliştirilmiş sesli ve ekransız bir akıllı oyun arkadaşıdır. Tolkido sadece kartlar ile sınırlı kalmayıp, çocuğun yaşam alanındaki her nesneyi de sesli hale getiren özel bir teknolojiyi de içinde barındırır. Dokundurduğu her nesneyi seslendirmenin yanında, tüm kitapları anne sesiyle seslendirir, kutu oyunlarıyla çeşitli becerileri geliştirir, soru sorar, cevabına ve çocuğun performansına göre eğitim programı oluşturur ve en önemlisi aileye motivasyon sağlar. Özet olarak öğrenme sürecini hızlandırır ve evde de özel eğitim imkanı sağlar. Tolkido, bir elektronik kutu, mobil uygulama ve eğitim setlerinden oluşur. Eğitim setleri ve setlerin içeriği çocuğun ihtiyacına göre makine öğrenmesi tabanlı yazılımımız tarafından belirlenir. Çocuğun Tolkido ile geçirdiği her süreç, yazılımımız tarafından yorumlanır ve aileye bir rapor olarak sunularak gelişim basamakları gösterilir. Tolkido çocukla birlikte büyür. 1 yaşından 8 yaşına kadar gelen süreçte gerek eğitim setleriyle gerekse de o setlerin seviyeleriyle çocukla birlikte gelişen bir yapıya sahiptir. Sesli kitaplar, eğitim kartları, soru kartları, hafıza geliştirme oyunları, dikkat geliştirme, sohbet başlatma ve sohbeti sürdürme, kavramlar gibi yüzlerce farklı beceri alanında eğitim setleri sunar. Akademik çalışmalarla Tolkido’nun yeni kelime öğrenim hızını geliştirdiği de kanıtlanmıştır.

Tolkido’yu ilk tasarladığımızda özel eğitime ihtiyaç duyan otizmli çocukları hedeflemiştik. Ülkemizde 700 binden fazla yeterli eğitim alamayan otizmli çocuk var. Benim kuzenim Umut da bu çocuklardan biriydi. Amaçladığımız şey, bu çocukların evlerinde de bilimsel tabanlı eğitim alabilmeleri ve toplumda bağımsız bir birey olup potansiyellerini ortaya çıkarabilmeleriydi. Ülkemizde otizmli çocukların %90’ı yeterli sürelerde eğitim alamıyorlar. Bu sebeple hayat boyu ailelerine muhtaç olarak yaşıyorlar. Biz bu durumu değiştirmek için yola çıktık. On binlerce otizmli çocuğu konuşturmayı başarınca Tolkido’nun normal gelişim gösteren çocukların yabancı dil öğrenimi ve çift dilli yetiştirilmesi konusunda da faydalı olduğunu görüp etki alanını genişlettik. Artık her çocuk, özel tanıdan bağımsız bir şekilde Tolkido ile eğitim alabiliyor.

Şu anda proje hangi aşamada? Önümüzdeki dönem için neler düşünüyorsunuz?

Tolkido üç yıldır aktif bir şekilde sahada kullanımda ve on binlerce çocuğun her gün kullandığı akıllı bir oyun arkadaşı. 18 Aralık’ta ise TolkidoMio satışa sunulacak. Bu sayede daha fazla çocuğa ulaşıp daha iyi eğitim içeriği sunabileceğiz. En büyük hedefimiz çocukları ekrana maruz bırakmadan, onların akıllı bir oyun arkadaşı olmak. Arkadaş olduktan sonra zaten öğrenme süreci çok kolaylaşıyor. Tolkido’nun oyunlaştırma tekniği ve yüksek teknolojisi geri kalanını hallediyor.

Peki İbrahim Bodur Sosyal Girişimcilik Ödül Programı’ndan nasıl haber oldunuz? Ödül almayı bekliyor muydunuz? Özel kurumların destekleri hakkında ne düşünüyorsunuz?

Dört yıl önce bu ödül programı ilk duyurulduğunda haberim olmuştu. Bu yıla kadar da her sene farklı sosyal girişimci arkadaşlarımdan başvurmam gerektiğini duyuyordum. Fakat başvuru yapmak için Tolkido’nun kendisini kanıtlamasını ve etkisinin yayılmasını bekledik. Tolkido şu an on binlerce çocuğun hayatına pozitif etki katıyor ve çok seviliyor. Tolkido kullanan ailelerin umutlu ve mutlu ses tonunu duydukça kendimizi bu ödüle uygun hissettik ve başvurumuzu yaptık. İbrahim Bodur Sosyal Girişimcilik Ödül Programı alanın en prestijli ödüllerinden biri ve finale kalan her girişim birbirinden kıymetli. Ödül alacağımıza çok inanıyorduk fakat finale kaldığımızı öğrenince bile çok mutlu olduk. Kale Grubu gibi büyük aktörlerin sosyal girişimcilik alanını desteklemesi ve bu alanının önünü açmaları çok kıymetli. Sosyal girişimcilik tanımını daha çok insana ulaşması gerekiyor ve sosyal girişimlerin tek başına bunu duyurmaya gücü şimdilik yetmiyor. Özel sektör desteğiyle hem bu tanımı yaygınlaştırabiliriz hem de onların dönüşümüne öncülük edebiliriz.

Biraz da İbrahim Bodur Sosyal Girişimcilik Ödülüne sahibi olmanın size kattığı değerden bahseder misiniz?

Çok farklı bir iş yapıyoruz. “Hayata Değer” katıyoruz ve en önemli motivasyonumuz anlaşılmak. Bu ödül bize anlaşıldığımızı gösterdi ve hatta artık kendimizi anlatmak için daha da güçlü olduğumuzu hissettirdi. Alanının en prestijli ödülünü almış olmak Tolkido’nun yaptığı işin doğruluğunu da teyit etmiş oldu. Maddi desteğin yanında uzun yıllar birlikte olacağımız bir ailenin de parçası olmuş olduk. Artık Kale Grubu’yla Tolkido dost. Umarız ki faydalı işbirlikleri yapabiliriz.

Bir de son olarak, projeyi gerçekleştirirken nereden, hangi noktadan hareket ettiniz, esin kaynaklarınız neler? Küresel Kalkınma Hedefleri size bu konuda yardım etti mi? Hangi amaçlarla ilişkisi var projenizin?

2015 yılında kuzenim Umut’a otizm teşhisi konuldu. İki buçuk yaşına kadar normal gelişime sahip çocuklarla benzer özellikler gösteren Umut, iki buçuk yaşından sonra göz temasını kesip, konuşma ve iletişim becerisini de kaybetti. Yetersiz eğitim sürecini görüp, ailesinin yaşadığı problemlere bizzat tanık oldum. Amcamın çaresizce okul okul gezip, internetteki kaynak taramalarına ve aldığı eğitim materyalleri ile evde de bu eğitim sürecini devam etme çabasında yanında bulundum. Tüm bu gözlemler ve deneyimler sonucunda otizmli ve diğer özel gereksinime ihtiyaç duyan çocukların tüm eğitim süreçlerinde görsel eğitim kartlarının aktif olarak kullanıldığı ve bunun bilimsel dayanaklarla desteklendiği taktirde gelişime katkısı olduğunu gördük. Fakat bu kartları ailelerin evlerde verimsiz hatta amcamın kuzenim üzerinde negatif etkisi olacak şekilde kullandığını gördüm. Ailelerin evlerindeki bu çaresiz durumu tam tersine çevirebilmek amacıyla Tolkido fikrini hayata geçirdik.

Tolkido, Kalkınma Hedeflerinden Nitelikli Eğitim ve Eşitsizlikleri Azaltma başlıklarına odaklanıyor. Bu alanda çalışan STK ve diğer sosyal girişimlerle iş birlikleri yaparak etkimizi arttırmaya çalışıyoruz. Bu hedeflerin en büyük katkısı tüm dünyada ortak amaç dilinin kullanılmasını sağlıyor. Yani kendimizi ifade ederken işimizi kolaylaştırıyor. Diğer yandan da bu alanlarda var olan destekler ile görünürlüğümüz artıyor.

Son olarak, eklemek ve vurgulamak istedikleriniz var mı?

Tolkido’nun yeni ve gelişmiş versiyonu TolkidoMio 18 Aralıkta Tolkido.com üzerinden satışa sunulacak. 1-8 yaş aralığında çocuğu olan aileleri mutlaka web sitemizi incelemeye davet ediyoruz.