Çocuğunuzun Yeşil Bir Kariyer Seçmesine Yardım Etmenin Yolları

Yazı: Doç. Dr. Barış Karapınar, Kıdemli Danışman, Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi (UNCCD)

Uluslararası İş Örgütü’ne (ILO) göre, 2020 yılının ikinci yarısında 495 milyon tam zamanlı iş yok oldu. Buda kaybedilen iş gelirinin 3,5 trilyon dolar gibi şaşırtıcı bir seviyeye çıktığı anlamına geliyor (1).

Ülkelerin krizden çıkma çabaları, iş yaratmaya odaklanıyor. Birçok ülke, yenilenebilir enerjiye, kent altyapısına ve ekosistem onarımına yatırım yaparak milyonlarca yeşil iş yaratmayı amaçlayan yeşil paketler duyurdu.

Önümüzdeki on senede, yeni işler ve iş aileleri ortaya çıkacak. Bu yeni işler küresel işgücünün neredeyse yarısına denk düşen yani 1,5 milyar insana iş sağlayacak (2). Bu dönüşüm, özel ve kamu sektörlerinde “yeşil” işlere dönüşümü içeriyor.

Yeşil İşler Neler Yapabilir?

• Tüm sektörlerde (enerji, endüstri, tarım, altyapı, ulaşım ve hizmet) küresel ekonominin karbonsuzlaşmasına yönelik işler yapabilir.
• Enerji ve hammaddelerin verimliliğini artırabilir.
• Döngüsel ekonominin gelişmesine katkı sağlayabilir.
• Sürdürülebilir gıda ve beslenme sistemine geçişi sağlayabilir.
• İklim değişikliğine uyum ve dayanıklılık çabalarını destekleyebilir.
• Ekosistemleri korunması ve onarılmasına destek olabilir.
• Doğru inisiyatiflerin yaratılması için yenilikçi ve sürdürülebilir finans sektörünü geliştirebilir.
• Tüm bu yukarıda yazılanları destekleyecek yeni teknolojiler geliştirebilir.

Z ve Alfa Jenerasyonu için Yeşil Kariyer Seçenekleri Neler?

Yeşil Girişimcilik: Yeşil girişimcilik alanı hızlı bir şekilde büyüyor. Yeşil bir iş kurma, yeşil bir ürün üretmekle birlikte var olan ekonomik eylemlerin süreçlerini değiştirmek ile ilgili (örneğin üretim sürecinin karbon ayakizini analiz etme ve bu ayakizini azaltma) olabilir. Artan sayıda kurumsal ve bireysel yatırımcı, yeşil start-uplara yatırım yapıyor.

Sanal Zekâ (AI): AI, şimdiden arazi bozulumunu, ormansızlaşmayı, hava ve su kirliliğini gözlemleyen, yaban hayatını koruyan, tarımsal ürün hastalıklarını tarlada belirleyip tarım girdilerini iyileştiren bir çok teknik analizi ve uygulamayı çok ince ayrıntılarla yapabiliyor noktaya geldi. AI, doğa ile bağlantılı bir çok alanda iş olanakları yaratacak.

Yenilenebilir Enerji Sistemleri: Yenilenebilir enerji sektörü COVID-19 krizine meydan okuyor. Küresel enerji talebinde büyük bir düşüş olmasına rağmen yenilenebilir enerji sektörü 2020 yılında %4 büyümeye devam etti. Uluslararası Enerji Ajansı’na göre güneş şirketlerinin hisseleri bu sene ikiye katlandı (3). Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın raporuna göre, 2019’un sonunda bu sektörde küresel olarak 11,5 milyon insan iş sahibi oldu. Aynı zamanda sektöre, her yıl 500.000 yeni iş ekleniyor (Şekil 1). Paris Anlaşmasının hedefleri ve net-sıfır karbon olmak için ülkelerin verdikleri hedefler, yenilenebilir enerji sektörünün bu on yılda da devasa şekilde büyümesini sağlayarak ARGE, tasarım, mühendislik, üretim, operasyon ve bakım işlerinde milyonlarca iş yaratacak.

Şekil 1: Yenilenebilir enerji sektöründeki işler

Kaynak: IRENA https://www.irena.org/newsroom/pressreleases/2019/Jun/11-Million-People-Employed-in-Renewable-Energy-Worldwide-in-2018

Sürdürülebilir Finans: Çevre, sosyal ve finansal geri dönüşleri önceliklendiren Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ESG) alanlarındaki yatırımların hızlı büyümesi, sürdürülebilir finansa ilgisi olanlar için yüksek potansiyel sunuyor. Küresel Etki Yatırım Ağı’na göre (Global Impact Investing Network – GIIN), 2019 yılında 502 trilyon dolar olan küresel etki yatırımının hacmi 2020 yılında 715 trilyon dolar oldu. (4). Şirketlerin ESG endekslerini ölçen ve takip eden son raporlar, yeni ortaya çıkan ve gelişmekte olan marketlerde geleneksel pazarları geçerek üstün bir performans sergilediği ortaya koyuyor. ESG değerleri, yatırım portfolyolarının değerlenmesinde ve performans değerlendirmesinde giderek önemli bir rol oynuyor. Finans sektörü iş analisti, yatırım danışmanı, risk yönetimi uzmanı, data bilimcisi gibi binlerce uzmanı işe alacak. Bu uzmanlar çevre için yararlı olacak finansal ürünler oluşturmak için çalışacaklar.

Ekosistem Onarımı: Arazi bozulmalarının onarımı, ormanların, biyoçeşitliliğin, yabani hayatın korunması için hem kamu hem özel sektör yatırımlarının hacmi daha da büyüyecek. Bu aynı zamanda milyonlarca yeşil iş yaratacak. Ormanlar için New York Deklarasyonu çok boyutlu bir girişim ve 2030 yılına kadar 350 milyon hektar alanda onarım taahhüdü verdi (7). Afrika Orman Arazisi Onarımı İnisiyatifi ise Afrika’da 100 milyon hektar alanı onarmayı amaçlıyor (8). 2020 Kasım ayından itibaren toplamda 124 ülke 2030 yılına kadar arazi bozulumunu nötrlemek üzere gönüllü olarak hedef belirlemek için taahhütte bulundular (9). Neredeyse 500’e yakın şirket ormansızlaşmanın üzerindeki etkilerini azaltmak/durdurmak için hedef bildirdi. Yüzlerce daha fazlası, büyük çaplı ekosistem onarım projelerini fonlamanın da dahil olacağı karbon nötr olma yolunda ilerleyecekler.

Su havzası koruması, orman rejenerasyonu ve yaban hayat koruması gibi şekillerde süregelen onarım projeleri şimdiden birçok iş yarattı. Ekosistem servislerini onarma çalışmaları Brezilya’da yıllık 150 bin iş, Meksika’nın tek bir bölgesinde 22.480 iş, Ruanda’da 22.300 yeni iş yarattı (10). Bozulmuş toprağı onarmak gibi doğa tabanlı çözümlerin olduğu Pakistan’ın iyileşme paketi şimdiden, daha öncesinde işsiz olan 60 bin kişinin iş bulmasını sağladı (11). Ekosistem koruma ve onarım çalışmaları bu on yılda hem kamu hem özel sektörde yüz binlerce yeni iş olanağı yaratmada önemli rol oynayacak.

Çocuğunuzun Yeşil Profesyoneller Olması İçin Beceri Geliştirmelerine Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?

• Doğa hakkında buluşlar ve yaratıcılık: Çocuğunuzun doğada oynamasına ve yaratıcı enerjilerini doğayla birleştirmelerine izin verin.
• Merak: Çocuklarınızın doğayla bağlantılı yeni hobiler edinmesini teşvik edin (Örneğin, bisiklet, yelken, dalış, astronomi, doğa fotoğrafçılığı gibi).
• Doğada kendine güven ve bağımsızlık: Çocuğunuzun doğayla yakın ve bağımsız bir etkileşim kurmasına izin vererek onları doğada kendilerini güvende hissetmeleri için cesaretlendirin (Örneğin kamp yaparak, yürüyüş yaparak, vb.)
• Doğa sorumluluğunu besleyin: Çevre için iyi bir şey yapmaları için sorumluluk verin (Örneğin, geri dönüşüm, bitki dikme, plaj temizleme, hayvanları koruma gibi). Çocuğunuzun doğaya geri verme inisiyatifini alması için teşvik edin.
• Etkin yurttaşlık: Yaşadığınız sosyal ortamda önemli olan çevre ilişkilerine ilgi geliştirmesi için onu destekleyin. Örneğin semtinizde enerji ve su kullanımının, kirlilik ve çöp üretiminin azaltılmasına yönelik proje, kampanya ve etkinliklere çocuğunuzun katılmasını ve sorumluluk almasını yönlendirin. Yaşadığınız toplumun daha sürdürülebilir olması için çocuğunuzun etkin yurttaşlık yapmasını destekleyin.

(1) International Labour Organisation (ILO). 2020a https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—dgreports/—dcomm/documents/briefingnote/wcms_755910.pdf

(2) International Labour Organisation (ILO). 2020b. “Environment and Green Jobs (Decent Work for Sustainable Development (DW4SD) Resource Platform).” https://www.ilo.org/global/topics/dw4sd/themes/green-jobs/lang–en/index.htm.

(3) International Energy Agency 2020. https://www.iea.org/reports/renewables-2020

(4) Dithrich, Hannah, Dean Hand, Noshin Nova, and Sophia Sunderji. 2020. “Annual Impact Investor Survey 2020.” Global Impact Investing Network: 12. https://thegiin.org/research/publication/impinv-survey-2020

(5) Financial Times. 2020. “Why ESG Investing Makes Fund Managers More Money.” https://www.ft.com/content/1cfb5e02-7ce1-4020-9c7c-624a3dd6ead9 (November 2, 2020).

(6) Principles for Responsible Investment (PRI). 2020. “COVID-19 Accelerates ESG Trends, Global Investors Confirm.” https://www.unpri.org/pri-blogs/covid-19-accelerates-esg-trends-global-investors-confirm/6372.article (October 27, 2020).

(7) Dave, Radhika et al. 2019. Second Bonn Challenge Progress Report: Application of the Barometer in 2018. Gland, Switzerland. https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/2019-018-En.pdf

(8) IPBES. 2018. The IPBES Assessment Report on Land Degradation and Restoration. ed. A. (eds.). Montanarella, L., Scholes, R., and Brainich. Bonn: Secretariat of the Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services. .

(9) UNCCD. 2020. “The LDN Target Setting Programme.” https://www.unccd.int/actions/ldn-target-setting-programme (November 3, 2020).

(10) Dave, Radhika et al. 2019. Second Bonn Challenge Progress Report: Application of the Barometer in 2018. Gland, Switzerland. https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/2019-018-En.pdf

(11) World Economic Forum. 2020. “Coronavirus: Pakistan’s Unemployed Are Now Planting Trees.” https://www.weforum.org/agenda/2020/04/green-stimulus-pakistan-trees-coronavirus-covid10-enviroment-climate-change?fbclid=IwAR3DV9lgZHVBMCNMH0pLGMcJMFATINlGEacr3ej8JP4klI2HZXTRjC4uwS0 (November 2, 2020).