UN Global Compact Türkiye
Global Compact Türkiye, SKD Türkiye ve TÜSİAD’ın işbirliği ile kurulan İş Dünyası Plastik Girişimi (İPG), plastik değer zinciri aktörlerini; başta iş dünyası olmak üzere yerel yönetimleri ve kamu iştiraklerini, yatırımcıları, STK’ları, akademiyi plastik meselesinin çözümünde bir araya getirmeyi amaçlıyor.
Yarınlara temiz ve yaşanabilir bir dünya bırakmak, okyanus ve denizlerin temiz kalmasını sağlamak için plastik kirliliğinin önüne geçmek büyük önem taşıyor. Küresel ve yerel ölçekte devam eden araştırmalar, plastiğin kara ve deniz yaşamını nasıl tehdit ettiğini açıkça ortaya koyuyor. Mevcut tüketim ve üretim alışkanlıklarımızın bir sonucu olarak plastik kirliliğinin hızını kesmeden artacağı tahmin ediliyor.
Bununla beraber tüketimde öngörülen büyüme göz önüne alındığında 2050 yılı itibariyle denizlerin balıktan daha fazla plastik (ağırlıkça) içereceği öngörüsü endişe verici. Denizlere ve besin zincirlerine karışan plastik miktarındaki artış denizlerdeki binlerce canlı türünün yok olma riskini; nihayetinde çevresel ve yaşamsal zararı beraberinde getiriyor. Gerekli alt yapılar oluşturulmazsa ve işbirlikleri kurulmazsa plastik kirliliğinin 2025 yılına kadar daha da artacağı öngörülüyor. Plastiğin döngüselliğinin sağlanarak çevresel zararının en aza indirilmesi için acilen harekete geçmemiz gerekiyor.
Plastiğin döngüselliğinin sağlanması için özel sektör, kamu, yerel yönetimler ve sivil toplumun birçok girişimi olduğunu biliyoruz. Bu girişimlerin birbirlerini desteklemesine, çoğalmasına ve somut adımlara dönüşmesine ihtiyaç var.
İş Dünyası Plastik Girişimi, kısaca İPG, tam da bu hedefe ulaşılması amacıyla 2019 yılında kuruldu. Global Compact Türkiye, SKD Türkiye ve TÜSİAD’ın işbirliği ile kurulan İPG, plastik değer zinciri aktörlerini; başta iş dünyası olmak üzere yerel yönetimleri ve kamu iştiraklerini, yatırımcıları, STK’ları, akademiyi plastik meselesinin çözümünde bir araya getirmeyi amaçlayan bir girişim. İPG, plastik kirliliğinin azaltılmasına yönelik taahhüt koyması için iş dünyasını harekete geçirmek ve mevcut çabaları desteklemek; farkındalığı ve işbirliğini artırmak, konunun savunuculuğunu yapmak misyonları ile çalışmalarına devam ediyor ve çoklu paydaş yapısı bakımından Türkiye’de bu alandaki ilk ve tek girişim olma özelliğini taşıyor.
İPG, 2019 yılı sonunda 26 imzacı ile yola çıktı. 2021 Nisan sonu itibarıyla önemli bir ilerleme kaydederek ambalaj üreticileri, ambalajlı tüketim malları, perakende ve hizmet sektörü, holding, dayanıklı tüketim malları ve hammadde üreticileri sektörlerinden oluşan 34 firmanın 2023 yılı için plastik taahhütlerini açıkladığı bir oluşum olmayı başardı. 2021 yılında plastik kirliliğinin azaltılmasına yönelik somut, ölçülebilir ve raporlanabilir taahhütlerini açıklayan bu şirketler 2023 yılına kadar her yıl ilerlemelerini raporlayarak kamuoyu ile paylaşacaklar.
Bu süreçte girişimin kurucuları olarak bizler de imzacı şirketlerimize ihtiyaç duydukları alanlarda destek vermeye ve işbirlikleri kurmaya devam ediyoruz:
- Global Compact Türkiye, UN Global Compact’ın küresel deneyimini ve bilgi birikimini aktarıyor; Türkiye’de ortaya çıkan başarılı örneklerin küresel düzeyde yayılmasını ve en iyi uygulamalar olarak uluslararası platformlarda yer bulmasını sağlıyor.
- Diğer taraftan TÜSİAD, plastik üzerine politika oluşturma ve savunuculuk faaliyetlerini yürüterek yaygınlaşma çalışmalarına destek veriyor.
- SKD Türkiye ise İPG’ye teknik bilgi sağlıyor. Döngüsel ekonomi vizyonuyla çalışmalar yürütüyor ve Ellen MacArthur Vakfı’nın plastik konusundaki çalışmalarını “Global Endorser” olarak destekliyor.
Şirketlerin taahhüt verme sürecinde üç kurucu kurum da kendi uzmanlık ve deneyimleri doğrultusunda belirli alanlarda şirketlere destek olmaya devam etti. Bu kapsamda şirketlerin taahhütlerini belirlemeleri sürecinde ihtiyaç duyacakları bilgi ve deneyimi aktarmak için çeşitli etkinlikler düzenlendi, araçlar ve kaynaklar geliştirildi. İPG imzacısı şirketlere yol haritası niteliğinde SKD Türkiye ekibinin çalışmasıyla “Plastik Taahhütleri Rehberi” hazırlandı; şirketlerin bu rehberde izlenecek adımları takip etmelerine ve plastik ayak izlerini hesaplamalarına yardımcı olacak İPG Tool adlı dijital araç geliştirildi.
34 şirket sektörel asgari gerekliliklerine göre plastik ayakizlerini hesapladılar ve 2023 yılına kadar yapacakları plastik tüketimleri ile ilgili azaltım çalışmalarına ilişkin şu 4 konuda taahhütlerini açıkladılar:
- Problemli ve gereksiz plastik ambalajların ortadan kaldırılması,
- Tek kullanımlıktan yeniden kullanım modellerine geçilmesi,
- Plastik ambalajların %100’ünün tekrar kullanılabilir, geri dönüştürülebilir veya kompostlanabilir olması,
- Kullanılan bütün plastik ambalajların geri dönüştürülmüş plastik içerik oranı için iddialı bir hedef konulması.
Taahhütlerini İPG çatısı altında açıklayan şirketler, 2023 yılına kadar taahhütlerine ilişkin bir ilerleme raporunu yıllık olarak yayınlayacak. Yine bu süreçte küresel ve ulusal savunuculuk ve farkındalık çalışmalarına katkı sağlayacak ve iyi uygulamaların yaygınlaşması için İPG’nin bağlantıda olduğu ağlardan yararlanma fırsatı yakalayacak.
Şirketlerin plastik kirliliği ile mücadeleye destek vermeleri ve kendilerine hedef belirlemeleri, yarınlara yaşanabilir bir dünya bırakmak için büyük önem taşıyor. Bu nedenle biz de şirketlere, İPG çatısı altında plastik meselesinin çözümüne ortak olmaları için çağrıda bulunuyoruz.
İPG’nin Plastik Meselesinin Çözümü için İş Dünyasına Çağrısı Sürüyor
Yarınlara yaşanılabilir bir dünya bırakmak için zamanın her geçen gün azaldığı bir süreçte şirketlerin plastik kirliliği ile mücadeleye destek vermesi ve kendilerine hedef belirlemesi büyük önem taşıyor. Bu kapsamda İPG, tüm şirketleri plastik meselesinin çözümünde ortak olmaya davet ediyor. Girişim 2022 yılında taahhütlerini açıklamak isteyen şirketlerin de katılımı için yeni bir çağrı başlatmaya hazırlanıyor. 2021 yılında taahhütlerini açıklayan şirketler hedeflerini gerçekleştirmek üzere operasyonları yürütürken 2022’ye hazırlanacak şirketler için de İPG atölye çalışmaları gerçekleştirilecek.
EKOIQ
