EkoIQ Editör
15 Mart Dünya Tüketiciler Günü nedeniyle bilgi veren Doç. Dr. Yusuf Can Erdem; Türkiye’nin, internetten ürün satın almadan önce ürünle ilgili en çok araştırma yapan ülkeler arasında dördüncü sırada olduğunu belirtti. “Perakendenin Küresel Güçleri 2022” raporuna göre ise tüketicilerin perakende şirketlerine yönelik sürdürülebilirlik beklentisi artış gösteriyor.
Yeditepe Üniversitesi İngilizce İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Can Erdem, 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü ile ilgili olarak bilgilendirmede bulundu. Erdem, 15 Mart 1962’de ABD Başkanı John F. Kennedy’nin Temsilciler Meclisi’nde “Tüketici Hakları ile Tüketicilerin Korunması” konusunda yaptığı konuşmanın tarihinin, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından Dünya Tüketici Hakları Günü olarak ilan edildiğini anımsattı. Ülkemizde de 15 Mart’ın “Dünya Tüketiciler Günü” adıyla kutlandığını belirten Erdem, günümüzde tüketici haklarının bilindiğini ve savunulduğunu dile getirerek, “Hızla gelişen ve gelişirken tüketicilere daha çok dokunan teknolojik uygulamalar aslında bu bağlamda yeni fırsatlar da sunuyor” dedi.
“Pandemi Tüketici Alışkanlıklarını Değiştirdi”
Pazarlama kavramının ürün ve hizmetlerden çok ürün ve hizmetlerin yaşattığı deneyimlere odaklandığını belirten Can Erdem şu şekilde konuştu: “Serbest pazar ekonomisi ve küresel rekabet de tüketicinin yanında. Veriye çok kolay erişen, karşılaştırma ve değerlendirme fırsatlarına sahip tüketici, haklarını istediği gibi savunabilir. Hukuki altyapı da bu savunma için hazır. Örneğin, ülkemizde Tüketici Hakem Heyeti ve Tüketici Şikayet Bildirim Sistemi gibi uygulamalar çok seri çözümler olarak tüketicilerin kullanımına hazır. Genelde toplumun çekindiği zahmetli ve zaman alan süreçlerden söz etmiyorum. Günümüzde bence eksik olan bireylerin isteksizliği ve çekinceleridir. Ancak hızla bireyselleşen ve profesyonel iş yaşamının parçası olan insanlarımızın haklarını art niyetli üretici/pazarlamacılara karşı daha ciddi savunmayı öğreneceklerini de biliyorum.”
Bu ay ikinci yılını geride bıraktığımız Covid-19 Pandemisi’nin de tüketici alışkanlıklarını önemli ölçüde değiştirdiğini anlatan Erdem, “Bireysel sağlığın önemsendiğini ve buna yönelik yeni davranışlar beklendiğini gözlemledik. Tüketiciler, alacakları ürünün hijyenini, kaynağını ve hatta tedarik zincirini sorguladılar. Örneğin, Türkiye, evde yemek yapma tercihinin en yüksek olduğu ülke olarak öne çıktı. Öte yandan yeni müşteri profilinin tedirgin, güvensiz, risk almayan, içe dönük ama baskın olana hayran, tutucu, aile değerlerine bağlı, gündemi merak eden merkezi otoriteye sadık özellikler gösterdiği söylenebilir” dedi.
“İklim Değişikliği Tüketiciyi Dar Kalıplara Kilitledi”
Türkiye’de tüketicinin, pandemi kısıtlarından kurtulamadan ekonomik ve savaş kaynaklı psikolojik sıkıntı süreçleriyle bunaldığını söyleyen Erdem, tüm bu zor dönemlerin bireylerin haklarına sahip çıkma ve onları savunma güçlerini olumsuz etkilediğini belirtti. Erdem, “Yükselen ekonomik ve siyasi risk her kesimden tüketicileri daha tedirgin ve çekingen yaptı kanımca. Bu durumun diğer toplumlarda da benzer etkiler yaptığını düşünüyorum. Küresel ısınma, iklim değişikliği, dünya ekonomisinin sıkıştığı dar boğazlar ve sürekli artan bilgi kirliliği tüketicileri dar kalıplara kilitledi. Türkiye’deki tüketiciler de bu süreçten en yoğun zarar gören kesim” şeklinde konuştu.
Türkiye’deki tüketim alışkanlıklarına ilişkin Dijital 2022 Raporu’ndan veriler paylaşan Erdem, Türkiye’nin internetten bir ürün satın almadan önce ürünle ilgili internette en çok araştırma yapan ülkeler arasında dördüncü sırada olduğunu belirterek, “Bir şeyler satın almadan önce çok fazla araştırma yapıyoruz. Bu nedenle markaların mutlaka SEO’ya, dijital reklamlara ve sosyal medyaya yatırım yapması gerekiyor” dedi. Can Erdem, şunları söyledi: “Rapora göre düzenli olarak her ay bankacılık, finansal yatırım ya da sigortacılık işlemlerini internet siteleri ya da mobil uygulamaları kullanarak yapanların oranı Türkiye’de %33,8 olarak belirlendi. Ülkemizde internet erişimi olanların % 64’ü son bir yıl içinde internette satınalma gerçekleştirmiş. %40,1’i çevrimiçi fiyat karşılaştırma sitelerini kullanmış, %38,9’u da internette gıda siparişi vermiş. En düşük oran ise internette ikinci el ürün alanların yüzdesi: 14,4. Yine internet kullanıcılarının çevrimiçi satınalma yapma kararında etkili olan en önemli faktörlerin sıralaması da şöyle: %62,3 ücretsiz sevkiyat, %51,9 sorunsuz iade.” Şubat 2022 itibarıyla Türkiye’de internette bireysel olarak satınalma yapan tüketici sayısının 40,84 milyon kişi olduğunu belirten Erdem, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu sayı geçen yıla oranla 3,6 milyon kişi, yani %9,8 oranında artış göstermiş. Bu alışverişin parasal değeri ise 21,26 milyar dolar. Geçen yıla göre artış oranı %18. Yapılan satınalmanın %45,5’i cep telefonu kullanılarak gerçekleştirilmiş. Geçen yıla göre artış oranı %7,6. İnternette yapılan toplam satınalmanın çoğunluğu iki ürün grubunu kapsıyor: Birincisi, elektronik ürünler: 11,34 milyar dolar. Geçen yıla göre bu tutar %16 artmış. İkincisi ise giyim… Buradaki harcama rakamı ise 5,27 milyar dolar ve artış oranı yine %16. Önemli bir bilgi de internet kullanıcılarının gıda ürünleri için internette yaptıkları harcamalar: Bu tutar 462,3 milyar dolar. Geçen yıl yapılan harcamaya göre artış oranı ise çok yüksek: %48,4.”
Sürdürülebilirlik Beklentisi Artıyor
Öte yandan “Perakendenin Küresel Güçleri 2022” raporuna göre, pandemi sürecinin de etkisiyle tüketicilerin perakende şirketlerine yönelik sürdürülebilirlik beklentisi artış gösterdiği de biliniyor. Araştırmaya göre, şirketlerin çevresel ve sosyal sorunlarla daha fazla ilgili olmasının arkasında “sorumlu tüketici” kavramının ortaya çıkması etkili oldu. Özellikle Milenyum ve Z kuşaklarına mensup tüketiciler sürdürülebilirliğe daha fazla ilgi gösteriyor, etkileşime geçtikleri şirketlerin de bu yönde hareket etmelerini bekliyor. Tüketicilerin en fazla alışveriş yaptığı sürdürülebilir ürün kategorisi gıda ve içeceklerden oluşuyor. Sürdürülebilir alışverişlerin %42’si bu kategoride, ikinci sırada ise %25 ile ev eşyaları geliyor.
Perakendenin Küresel Güçleri 2022 raporuna buradan ulaşabilirsiniz.
EKOIQ
