EkoIQ Editör
Akdeniz ve Karadeniz Balıkçılığının Durumu’nun (SoMFi) son baskısı, özellikle çok taraflı yönetim planlarına tabi olan ana türler için bölgede aşırı avcılığın azaldığını saptamakla birlikte ticari türlerin %73’ünün hâlâ aşırı avlandığını ortaya koydu. Rapor daha güçlü yönetim önlemlerine duyulan ihtiyacı vurguluyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) bağlı Akdeniz Genel Balıkçılık Komisyonu (GFCM) tarafından hazırlanan bir rapora göre, Akdeniz ve Karadeniz’de aşırı avlanma son 10 yılda önemli ölçüde azaldı, ancak çoğu ticari türün aşırı avcılığı sürdürülebilir olmaktan çok uzak.
Ticari Türlerin %73’ü Hâlâ Aşırı Avlanıyor
Akdeniz ve Karadeniz Balıkçılığının Durumu’nun (SoMFi) son baskısı, özellikle çok taraflı yönetim planlarına tabi olan ana türler için bölgede aşırı avcılığın azaldığını tespit etti. Bununla birlikte, ticari türlerin %73’ü hâlâ aşırı avlanıyor ve avlanma baskısı, geçmişe göre daha düşük olsa da sürdürülebilir kabul edilen miktarın iki katı.
Yeni atanan GFCM Genel Sekreteri Miguel Bernal, “2030 Stratejisinde, GFCM Üyeleri bu konuyu ele almak için yeni hedefler belirledi. Sucul kaynaklardaki azalma eğilimini tersine çevirmenin, kârlılık ve sürdürülebilirlik için önemli olduğunu biliyorlar” dedi ve ekledi. “Yeni strateji iddialı bir vizyon sunuyor ve geçmişte gösterilen daha cesur ortak çabalar gerektiriyor.”
İki yıllık rapor, balıkçılık sektöründeki üretimin, kısmen COVID-19 salgını nedeniyle 2020’den bu yana yaklaşık %15 düştüğünü, ayrıca sektör gelirlerinin ve istihdamının da azaldığını ortaya koydu.
Raporun yayımlanması, uluslararası toplumun 15. Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Tarafları Konferansı’na katılmaya hazırlandığı ve balıkçılığın, biyoçeşitliliğin sürdürülebilir kullanımı ve korunmasına anlamlı katkısını vurgulamak için bir fırsat olan yeni bir Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi’ni müzakere edilmesinin beklendiği önemli bir zamanda gerçekleşiyor.
Sürdürülebilir Balıkçılık Etkin Yönetim Gerektiriyor
Rapora göre, ana ticari türlerin çoğu henüz sürdürülebilir bir şekilde avlanmazken neredeyse tamamının avlanma baskısı bölge ortalamasının altına düşüyor. Bir veya daha fazla yönetim planı kapsamında olan Akdeniz’deki bakalyaro, Karadeniz’deki kalkan ve Adriyatik Denizi’ndeki dil balığı stokları, aşırı avlanmada çarpıcı bir azalma gösterdi ve bu türlerin bazılarında şimdiden biyokütlenin yeniden yapılanma belirtileri görüldü.
GFCM, öncelikli stokları hedefleyen ve yaklaşık 7 bin gemiyi kapsayan 10 adet çok yıllı balıkçılık yönetim planı uyguladı. Ayrıca, Akdeniz ve Karadeniz’in 1,7 milyon kilometrekarelik bölümünde stokların ve derin deniz ekosistemlerinin korunmasını iyileştirmeye ve aşırı avlanmayı azaltmaya yardımcı olan 10 adet balıkçılığa kısıtlı alan oluşturdu.
“Balıkçılık Sektörünün Mavi Dönüşümü Tek Yol”
FAO Balıkçılık ve Su Ürünleri Bölümü Direktörü Manuel Barange, SoMFi’nin kritik önemdeki bölgede sürdürülebilirliği sağlamadaki zorlukları vurguladığını söyledi. Barange, “Akdeniz ve Karadeniz, dünyadaki en fazla aşırı balıkçılık yapılan bölgelerden biri, ancak son yıllarda kaynakları etkin bir şekilde yönetme konusunda güçlü bir taahhüt gördüğümüz bir bölge” diye konuştu. Barange devam etti: “Balıkçılık sektörünün Mavi Dönüşümü, mevcut ve gelecek nesiller için gıda üretimini ve geçim kaynaklarını desteklemeye devam etmesini sağlamanın tek yolu.”
Akdeniz ve Karadeniz’deki balıkçılık yıllık 2,9 milyar dolar gelir sağlıyor ve değer zinciri boyunca yaklaşık olarak yarım milyon kişiye iş olanağı yaratıyor. Bölgedeki her bin kıyı sakininden ortalama biri balıkçı ve bazı kıyı bölgelerinde bu sayı 10 kata kadar çıkıyor.
Ancak işgücü yaşlanıyor. 2020’de balıkçıların yarısından fazlası 40 yaşın üzerindeyken yalnızca %10’u 25 yaşın altındaydı. SoMFi’deki son verilere göre bu eğilim daha da kötüye gidiyor.
Küçük ölçekli balıkçılık, gemilerin %82’sini ve iş olanaklarının %59’unu oluşturuyor. Aynı zamanda en fazla sayıda genci istihdam ediyor, ancak küçük ölçekli balıkçılar tipik olarak endüstriyel filolardaki balıkçıların kazandığı ücretin yarısından daha azını kazanıyor.
23 üye ülkeden oluşan GFCM; canlı deniz kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımının yanı sıra su ürünleri yetiştiriciliğinin sürdürülebilir gelişimini sağlamayı amaçlıyor.
EKOIQ
