U7, G7’ye Kentsel Perspektif Getiriyor: Şehirlerin Küresel Yönetişimde Artan Rolü

Liderler Bildirisi’nde G7 liderleri; sürdürülebilir kalkınmaya yönelik dönüşümde şehirlerin rolünün önemini, G7 gündemindeki konularda uluslararası ve şehirlerarası bilgi paylaşımını ve diyaloğu artırmayı ve yanı sıra kentsel kalkınma politikalarının geliştirilmesinde ve uygulanmasında şehirlerin katılımının artırılmasını kabul ettiler.

Sibel BÜLAY [email protected]

G7 olarak bilinen “Yedili Grup” küresel GSYİH’nın %40’ını üreten en büyük yedi ekonominin temsil edildiği, küresel politikayı koordine eden (etmek isteyen), resmi olmayan, siyasi ve ekonomik bir forumdur. Üyeleri ise, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, İtalya, Fransa, Japonya, Kanada ve Avrupa Birliği.

Barış, istikrar ve kalkınma vizyonu altında birleşen forum üyeleri, küresel sorunların kaynağı olmakla birlikte çözümde de önemli birer oyuncu. G7’nin amacı; küresel eğilimleri etkilemek, yaygın ve kesişen sorunlarla mücadele etmek, önemli küresel sorunlara yönelik çözümleri tartışmak ve koordine etmektir.

G7’nin başlıca ilgi alanları şöyle:

• Ekonomi ve ticaret,
• Uluslararası güvenlik,
• Sürdürülebilir kalkınma,
• Enerji politikaları,
• İklim krizi,
• Gıda güvenliği.

Urban 7

2021’de Birleşik Krallık (BK) G7’nin başkanlık görevini yürütüyordu. BK şehirlerinin ulusal birliği olan UK Core Cities ağı, giderek kentleşen bir dünyada (2050 yılına kadar dünya nüfusunun 3’te 2’sinden fazlası şehirlerde yaşayacak) G7’nin yerel yönetimlerle diyalog kurması gerektiğini savundu ve bu savını diğer G7 ülkelerinin belediye temsilcileriyle paylaştı.

Haziran 2021’de G7 şehirlerinin ulusal birlikleri, G7 Liderler Zirvesi öncesinde bir araya geldi. Toplantı sonrasında yayımlanan ortak bildiride, U7 grubu, G7’ye şu çağrıda bulundu: 21. yüzyılda küresel sorunların çoğu yani iklim değişikliği, sürdürülebilir kalkınma ve biyolojik çeşitlilik kaybı, ulus devletlerin tek başına çözemeyeceği kadar karmaşık. İşbirliği yapılmalı. Yerel yönetimler karar alma ve politika oluşturma süreçlerinde yer almalı. Onları yalnızca uygulayıcı konumunda görmek yanlış olmakla birlikte önemli bir kaynağı da göz ardı etmek olur. Küresel sorunların çözümünde ortak deneyimlerden faydalanılsın. Çok düzeyli yönetişime geçerek şehirlerin kamu yararına yönelik dönüştürücü gücünden yararlanılsın. Şehirler arasındaki uluslararası işbirliği ve şehirlerin karar alma mekanizmalarına katılımı, G7’nin hedeflerine ulaşmada önemli bir potansiyel taşıyor. Urban 7 (U7), G7’nin resmi katılım grupları arasına dahil edilsin (G7’nin resmi katılım grupları ise şöyle: Gençlik/Youth 7, Kadınlar/Women 7, STK’lar/Civil 7, Sendikalar/Labour 7, İş Dünyası/Business 7, Düşünce Kuruluşları/Think 7 ve Bilim/Science 7).

Yerel Yönetimlerin G7 Süreçlerine Katkıları

• Halka en yakın yönetim birimi olan yerel yönetimlerin katılımcı ve kapsayıcı karar süreçleri vatandaşların ve sivil toplumun aktif katılımını sağlıyor, demokrasiyi güçlendiriyor.
• Bilim insanları, iş dünyası ve diğer paydaşlarla işbirliği yaparak inovasyonu ve yenilikçiliği teşvik ediyor.
• Ulusal ve uluslararası ağlar kurarak küresel sorunlarla mücadelede deneyimlerini ve çıkartılan dersleri paylaşıyorlar. Kaynakları ve kapasiteleri sınırlı olduğundan işbirliğini önemsiyor, birbirlerini destekliyorlar.
• Birleşmiş Milletler (BM) 2030 Sürdürülebilirlik Gündemi hedeflerinin %85’i yerel yönetimlerin desteğini gerektiriyor.
• Şehirler enerji tüketiminin %80’ini ve seragazı emisyonlarının %70’ini oluşturuyor. Bu durumda G7’nin 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşma hedefine yerelden bağımsız olarak varması olanaksız.
• Düşük karbon ekonomisine doğru ilerlerken hiçbir vatandaşın geride bırakılmadığı, adil bir geçiş süreci ancak yerel yönetimlerin katkısıyla gerçekleşebilir.
• Biyolojik çeşitliliğin korunması, Kunming-Montreal Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi’nin uygulanması ve ekosistemlerin onarılması için yerel yönetimlerle işbirliği gerekli.
• Şehirler doğal kaynak tüketiminin %75’ini ve atık üretiminin %50’sini oluşturuyor. Atığı, kirliliği ve kaynak çıkarımını en aza indirerek döngüsel ekonomiyi uygulamak için şehirlerden başlamak gerekiyor.
• Eşitsizliklerle (toplumsal cinsiyet, sosyal ve nesiller arası) mücadelede yerel yönetimlere önemli görevler düşüyor.

2022 G7 Liderler Zirvesi

Almanya’nın başkanlığında gerçekleşen zirvenin teması: “Adil bir dünyaya doğru ilerleme”. G7, 2022’de sürdürülebilir kentsel kalkınmaya yönelik ilk bakanlar toplantısını gerçekleştirdi ve bu toplantıya şehirler diyalog ortakları olarak katıldı.

Liderler Bildirisi’nde G7 liderleri; sürdürülebilir kalkınmaya yönelik dönüşümde şehirlerin rolünün önemini, G7 gündemindeki konularda uluslararası ve şehirlerarası bilgi paylaşımını ve diyaloğu artırmayı ve yanı sıra kentsel kalkınma politikalarının geliştirilmesinde ve uygulanmasında şehirlerin katılımının artırılmasını kabul ettiler. Sürdürülebilir kalkınma ve iklim krizi konularında şehirlerin mali ve planlama kapasitelerini güçlendirmeye; sosyal, kültürel, teknolojik, ekonomik ve demokratik yenilikçiliği teşvik etmeye kararlı olduklarını açıkladılar.

U7 Belediye Başkanları Zirvesi

Alman şehirlerinin ulusal birliği olan Deutscher Städtetag başkanlığında gerçekleşen zirvenin teması: “Kentsel Dünyayı Kucaklamak: Barış, Demokrasi ve Sürdürülebilirlik için Değişimin Sürdürücüleri Olarak Şehirler” idi.

U7 Belediye Başkanları, G7 Başkanlığı’na yönelik beklentilerini dile getirirken aynı zamanda adil bir dünya için ilerlemenin ancak güçlü şehirlerde ve güçlü şehirlerle gerçekleşebileceğini açıkça ortaya koydular. Ulusal hükümetleri, kentsel ve sosyal dönüşümü etkileyen düzenleyici ve mali konularda yerel düzeyle etkileşime geçmeye ve G7 gündeminde kentsel alanı etkileyen maddeler konusunda ortak bir anlayış geliştirmeye çağırdılar.

2023 G7 Liderler Zirvesi

Japonya’nın başkanlığında gerçekleşen 2023 G7 Zirvesi, atom bombasının hedefi ve bugün barışın simgesi olan Hiroşima’da yapıldı. Zirvenin gündeminde uluslararası ilişkiler ve savaş vardı. Ukrayna’daki savaşın yanı sıra İsrail ve Filistin arasındaki çatışma, Çin-Tayvan konuları ağırlıklı olarak ele alındı. U7 konusu Liderler Bildirisi’nde yer almadı.

Buna karşın Kagawa’daki G7 Sürdürülebilir Kentsel Kalkınma Bakanları toplantısında U7 katılımcıları tüm görüşmelere ve taahhütleri belirleme süreçlerine ortak olarak dahil edildiler. Ve U7’nin rolü resmi olarak tanındı. G7 Sürdürülebilir Kentsel Kalkınma Bakanları Bildirisi’nde yerel yönetimlerle işbirliği yapmanın önemi vurgulandı.

Tek olsun, etkili bir ağın üyesi olsun, şehirler net sıfır üretim ve tüketim modeline adil ve yeşil bir geçişe yenilikçi, bütüncül ve gelişmiş çözümler sunma konusunda önemli bir rol oynuyor.

U7 Belediye Başkanları Zirvesi

“U7 grubunun belediye başkanları ve liderleri olarak 6 Şubat depreminin ardından, Türkiye ve Suriye halkı ve yerel yönetimlerine en derin ve en içten taziyelerimizi iletiyoruz” diyen Core Cities UK Başkanı ve Bristol Belediye Başkanı Marvin Rees, şunları dile getirdi: “Elbette yerel liderler olarak çıkış noktamızın vatandaşlarımızın yaşamlarını iyileştirmek olması gerekiyor. Ve gerçek şu ki G7’de tartışılan pek çok konu vatandaşlarımızın günlük yaşantısını etkiliyor. Hatta vatandaşlarımızın günlük yaşantısı da G7’de tartışılan pek çok konuyu etkiliyor. Bu nedenle şehir liderlerinin uluslararası ve küresel süreçlere katkı sağlaması önemli. Şehirlerin uluslararası önemi 21. yüzyıl ilerledikçe daha da anlaşılır olacak.”

U7 Grubunun 2023 Öncelikleri: Barış ve Demokrasi

G7 ve U7 olarak ortak değerleri paylaşıyoruz:

• Temel insan hakları, hukukun üstünlüğü, demokrasi ve ifade özgürlüğü, toplumsal cinsiyet eşitliği ve gençlerin güçlendirilmesi,
• Katılımcı demokrasi süreci sayesinde vatandaşların demokratik katılımını kolaylaştırmak,
• Sürdürülebilir bir dünya için barış kültürünü geliştirmek,
• Sürdürülebilir kentsel gelişim,
• Sürdürülebilir kalkınma ve iklim mücadelesi konularında katılımcı ve çok düzeyli yaklaşımlara dayalı bütünleşik kentsel gelişim süreçleriyle şehirlerimizi dönüştürmek,
• Afetlere hazırlık, müdahale ve dayanıklılık,
• Artan afet riskine hazırlık amacıyla sürdürülebilir yerel afet yönetim sistemlerinin kurulmasını teşvik etmek; yerel, bölgesel ve ulusal düzeyler arasında yakın işbirliği ve koordinasyonu sağlamak ve güçlendirmek.

U7’nin G7’ye çağrısının başlıkları ise şöyle:

• Barışın savunucuları ve demokrasinin inşacıları olarak şehirlerin rolünün kabul edilmesi,
• Yerel ve bölgesel yönetimlerin küresel ve ulusal finansmana erişimini desteklemek/sağlamak/artırmak,
• “Daha İyiyi Yeniden İnşa Etme” stratejisini uygulayarak afet risklerinin önlenmesi ve azaltılması,
• Afet risklerini azaltmak için yetki ve mali kaynakların halka daha yakın olan yerel yönetimlere devredilmesi,
• Afet riskleri konusunda eğitim ve farkındalık artırma faaliyetlerinin düzenlenmesi,
• Ulusal meslektaşlarımızla eşit şartlarda yetki ve mali kaynaklara erişim.

U7’nin G7’ye yönelik taahhütleri ise şöyle özetlenebilir:

• G7 ile düzenli etkileşim,
• Çok paydaşlı işbirliğini güçlendirmek,
• Çok düzeyli yönetişimi teşvik etmek.

U7’nin Etkisi

U7’nin kurulması, ulusal hükümetlerin küresel sorunların çözümünde çok düzeyli ve çok paydaşlı işbirliğinin gerekliliğini anlamalarına yol açması açısından önemliydi. Sonuç olarak şehirler, politikaların geliştirilmesi ve uygulanmasında siyasi ortak olarak kabul ediliyor. Bu da küresel sorunlar karşısında, nüfusun yarısından fazlasının yaşadığı şehirlerin dönüştürücü gücünden yararlanmanın yolunu açıyor.

Bu yazı, ekoIQ’nun 112. sayısında yayımlanmıştır. Dergiye buradan ulaşabilirsiniz.