İnsan Ticaretinde Çocuklar Daha Fazla Şiddete Maruz Kalıyor

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suçlar Ofisi’nin (UNODC) 2023 tarihli raporu, dünya genelinde her 3 insan ticareti mağdurundan 1’inin çocuk ve bu çocukların da çoğunluğunun kız çocukları olduğunu ifade ediyor. Rapora göre, çocukların insan ticareti sırasında şiddete maruz kalmaları yetişkinlere kıyasla iki kat daha fazla.

21. yüzyılın en büyük sorunlarından biri uluslararası göç. Savaşlar, çatışmalar, küresel krizler, ekonomik sorunlar ve iklim değişikliği gibi nedenlerle milyonlarca insan, ülkesi içerisinde veya sınır aşan şekilde göç etmek zorunda ya da insan ticareti yapan tacirlerinin sömürüsü karşısında savunmasız kalıyor.

En ağır insan hakkı ihlali olan insan ticareti, dünyanın hemen her coğrafyasında görülebildiğinden tüm devletlerin bu sorunla etkin mücadele etme sorumluluğu bulunuyor. Bu gerçeklikten yola çıkan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 2013’te aldığı bir kararla 30 Temmuz’u, “Dünya İnsan Ticareti ile Mücadele Günü” olarak kabul etti. Bu vesileyle her yıl 30 Temmuz gününde; insan ticaretiyle mücadele konusunda farkındalık oluşturmak, daha fazla insanın mağdur olmasını önlemek ve insan ticareti mağdurlarına yönelik koruma faaliyetlerini güçlendirmek, sivil toplum kuruluşları ile kamu kurumlarının işbirliğini artırmak amaçlanıyor. Ayrıca tüm bunlara paralel olarak, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi kapsamında da insan ticareti ile ilgili hedefler ve amaçlar kapsamında, çocuklara yönelik insan ticaretini sona erdirmek, kadınlar ile kız çocuklarını tüm şiddet ve sömürü biçimlerinden korumak amaçlanıyor.

Çocuk Koruması Öncelikli Hale Getirilmeli

30 Temmuz’un bu yılki teması “İnsan Ticaretiyle Mücadelede Geride Hiçbir Çocuğu Bırakma” olarak belirlendi. Çocuklar, zorla çalıştırma, suç veya dilencilik, yasa dışı evlat edinme ve cinsel istismar gibi çeşitli insan ticareti biçimlerine maruz kalırken, tema kapsamında çocukların kırılganlığına odaklanma ve çocuk ticaretini sona erdirmek için hızlandırılmış eylemleri hayata geçirme çağrısında bulunuluyor.

Yoksulluk, artan göç ve mülteci akınları karşısında refakatçisi olmayan çocuklara yeterince destek verilmemesi, silahlı çatışmalar ve ebeveyn bakımının eksikliği çocuk ticaretine yol açan en önemli faktörler arasında yer alıyor. Bugüne dek çocuk ticaretiyle mücadele küresel anlamda yeterli bir seviyeye varamadığı için çocuk mağdurlara yardım etmek için kapsamlı önlemler alınması acil bir görev. Dolayısıyla devletlerin çocuklara yönelik korumayı öncelikli hale getirmeleri, yasaları güçlendirmeleri, hukuki uygulamaları iyileştirmeleri ve çocuk ticaretiyle mücadele için daha fazla kaynak sağlamaları hayati bir öneme sahip.

Mağdur Sayısı İlk Kez Pandemide Düştü

İnsan ticaretine dair küresel anlamda en kapsamlı verileri her üç yılda bir derleyen Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suçlar Ofisi’nin (UNODC) “İnsan Ticareti Küresel Raporu 2022” (GLOTIP) Ocak 2023’te yayımlandı. Günün 2024 temasıyla bağlantılı olarak raporda da dünya genelinde her 3 insan ticareti mağdurundan 1’inin çocuk ve bu çocukların da çoğunluğunun kız çocukları olduğuna dikkat çekiliyor. Rapora göre, çocukların insan ticareti sırasında şiddete maruz kalmaları,  yetişkinlere kıyasla iki kat daha fazla.

Yine aynı raporda Covid-19 pandemisinin getirdiği kısıtlamaların etkisiyle mağdur sayısında 2019’a kıyasla %11’lik bir azalma görülürken bu, son 20 yılda yaşanan ilk düşüş oldu. Verilere göre, insan ticareti mağdurlarının tespitinde Doğu Asya ve Pasifik’te %59, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da %40, Amerika ve Karayipler’de %36, Güney Amerika’da %32 ve Sahraaltı Afrika’da %12’lik düşüş görüldü. Mağdurların %41’inin kendi çabalarıyla kurtulmayı başardığını, %28’inin kolluk kuvvetleri yardımıyla kurtulduğunu belirten raporda, geriye kalan %31’lik kesimin ise aile, sivil toplum kuruluşları ve diğer yardımlarla kurtulduğuna dikkat çekildi.

Aynı raporda 2021’de, 23,7 milyon kişinin iklim koşullarının neden olduğu doğal afetler nedeniyle ülke içinde yer değiştirdiği, birçoğunun da iklim değişikliğinden kaynaklanan yoksulluktan kaçmak için başka ülkelere göç ettiği vurgulandı.

ILO’nun tahminlerine göre insan ticaretinden elde edilen yıllık gelir 256 milyar dolar olsa da UNODC’ye göre kara para aklama, kripto para birimlerinin kullanımı ve diğer yeni ödeme yöntemleri gerçek rakamlara ulaşmayı engellediği için net bir bilgi edinilmesi mümkün değil.