EKOIQ
Birleşmiş Milletler’in yardımlardan sorumlu departmanı olan İnsani Yardım Koordinasyonu Ofisi’nin 2024 raporuna göre, 2024 yılında dünya genelinde yaklaşık 300 milyon insanın, çatışmalar, iklim kaynaklı acil durumlar ve diğer etkenler nedeniyle insani yardıma ve korumaya ihtiyaç duyacağı tahmin ediliyor…
19 Ağustos 2003’te, Irak’ın başkenti Bağdat’taki Canal Hotel’e düzenlenen bir bombalı saldırıda, aralarında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Irak Özel Temsilcisi Sergio Vieira de Mello’nun da bulunduğu 22 insani yardım çalışanı hayatını kaybetmişti. Beş yıl sonra ise BM Genel Kurulu, saldırının yıldönümü 19 Ağustos tarihini “Dünya İnsani Yardım Günü” olarak belirleyen bir karar aldı.
Her yıl belirli bir temaya odaklanarak insani yardım sistemindeki ortakları bir araya getirmeyi amaçlayan “Dünya İnsani Yardım Günü”nün 2024 teması “İnsanlık için Harekete Geç” olarak belirlendi. 2023, insani yardım çalışanları için kaydedilen en yıkıcı yıl oldu. 2023’te öldürülen yardım çalışanlarının sayısı iki yıl içinde iki katından fazla artarak toplamda 261’e yükseldi. Bu arada 78 yardım çalışanı kaçırıldı ve 196’sı ise yaralandı.
Filistin Topraklarında Ölen Sivillerin Sayısı Çok Fazla
Birçok yardım çalışanı, özellikle çatışma bölgelerinde veya doğal afetlerden zarar gören alanlarda, insani amaçlar uğruna hayatlarını tehlikeye atarken, dünya çapında savaş, ekonomik eşitsizlikler ve iklim değişikliği gibi nedenlerle ortaya çıkan krizler artarak devam ediyor.
BM’nin insani yardım işlerinden sorumlu departmanı olan İnsani Yardım Koordinasyonu Ofisi’nin (OCHA) yayımladığı “Küresel İnsani Genel Bakış 2024” adlı yeni raporu da durumun vahametini gözler önüne seriyor. Raporda, 2024 yılında dünya genelinde yaklaşık 300 milyon insanın çatışmalar, iklim kaynaklı acil durumlar ve diğer etkenler nedeniyle insani yardıma ve korunmaya ihtiyaç duyacağı vurgulanıyor.
Dünya genelinde her 5 çocuktan 1’inin çatışma bölgelerinde yaşadığının veya bu bölgelerden kaçtığının altının çizildiği raporda, işgal altındaki Filistin topraklarında ölen sivillerin sayısının, 2022’de dünya genelinde ölen sivillerin sayısının neredeyse %60’ına eşdeğer olduğu belirtiliyor.
Doğu Avrupa’da ise Ukrayna’daki savaş nedeniyle 16,8 milyon kişinin hâlâ yardıma ihtiyaç duyduğunu ifade eden rapor, gelecek yıl, Doğu ve Güneydoğu Afrika’da 74,1 milyon kişinin insani yardıma ihtiyaç duyacağını, bu sayının neredeyse %40’ının ise Sudan’daki krizden kaynaklandığı uyarısında bulunuyor. Suriye’deki kriz nedeniyle de hem Suriye içinde hem de komşu ülkelerde 32,5 milyon kişinin ihtiyaç içinde olduğu da raporda özellikle ifade ediliyor.
İklim Nedeniyle Göçte Büyük Artış Var
Küresel İnsani Genel Bakış’ta ayrıca iklim krizinin de hızla büyüyerek arkasında büyük bir yıkım bıraktığı belirtiliyor. 2023’te yaşanan Güney Afrika’daki Tropikal Siklon Freddy’den Avrupa’daki orman yangınlarına ve Libya’daki Daniel Fırtınası’nın yol açtığı yıkıma kadar birçok iklim felaketinin hatırlatıldığı raporda, iklim değişikliği nedeniyle meydana gelen iç göçün 2021-2022 arasında, tek bir yılda %45 oranında arttığı uyarısı yapılıyor. Raporda, dünya genelinde toplamda mülteci sayısının da 36,4 milyona çıkarak rekor bir seviyeye ulaştığı; mültecilerin yarısından fazlasının Afganistan, Suriye ve Ukrayna kökenli olduğu belirtiliyor. Yetersiz beslenme nedeniyle 5 yaş altı 45 milyon çocuğun yaşamının tehdit altında olduğu da ifade edilirken bu insanlar içinde 13,6 milyon çocuğun ise ciddi şekilde yetersiz beslenme yaşadığı ve ölüm riski altında bulunduğuna dikkat çekiliyor.
Prof. Dr. Oğuz Özyaral
