EKOIQ
79 yıl önce 24 Ekim’de kurulan Birleşmiş Milletler (BM) amaçlarını hatırlatmak için bu tarihi 1948’den bu yana “Birleşmiş Milletler Günü” olarak kabul ediliyor. Kurumun 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ise dünyanın geleceği ve BM’nin sorunları ele alma vizyonu açısından umut veriyor.
Birleşmiş Milletler (BM) İkinci Dünya Savaşı’nın ardından başta uluslararası barış ve güvenliğin korunması, “adalet, güvenlik, ekonomik kalkınma, sosyal eşitlik” haklarını tüm ülkelerde eşit oranda sağlamak temel amacıyla 24 Ekim 1945’te kuruldu.
111 maddeden oluşan ve kurucu bir anlaşma niteliğine sahip olan BM Anlaşması (BM Şartı), bu tarihte aralarından Türkiye’nin de bulunduğu 50 ülke tarafından imzalandı. Polonya’nın da sonradan dahil olmasıyla kurucu üye sayısı 51’e yükseldi.
“Birleşmiş Milletler Günü” ise BM Sözleşmesi’nin yürürlüğe girdiği günün yıl dönümüne ithafen, anlaşmadan üç yıl sonra, yani 1948’den bu yana kutlanıyor. Günle, BM’nin ortak gündemini daha güçlü bir hale getirmek, BM Sözleşmesi’nin amaçlarını ve ilkelerini yeniden teyit etmek, uluslararası işbirliğini güçlendirme çağrısı yapmak, hem uluslar hem de insanlar için daha barışçıl ve refah dolu bir gelecek sağlama amacı konusunda farkındalık yaratmak amaçlanıyor.
Kurulduğu günden bu yana Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Mandat Konseyi, Uluslararası Adalet Divanı ve BM Sekretaryası şeklinde altı ana organdan oluşan BM, yıllar içinde hızla değişen dünyada, bugün artık 193 üyeye sahip durumda.
Dünyada değişen koşullar ve sorunlara uyumlu olmaya çalışarak bu altı organın dışında BM bünyesinde çalışan altı fon ve programın dışında, spesifik konularda uzmanlaşmış kendi bütçelerine ve yönetimlerine sahip 15 de ajans faaliyet gösteriyor.
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na Yönelik Eylem Hızlanmalı
Öte yandan BM’nin kuruluşundan bu yana geçen 79 yıl içinde dünya üzerinde başta çatışmalar, savaşlar, eşitsizlik ve yoksulluk olmak üzerine sorunlar azalmak yerine arttı. Tüm bunlara bir de insan faaliyetleri nedeniyle çevre ve iklim krizi de eklenince, mevcut sorunların çözüm yöntemleri de değişmek zorunda kaldı.
Bu bağlamda BM, gezegenimiz ve üzerinde yaşayan insanlar da dahil tüm biyoçeşitliliğin geleceği için 2015 yılında, 2030 yılına kadar ulaşılması hedef olarak konulan 17 adet Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA’lar) belirledi. Ancak geçen 10 yıla rağmen bu amaçlar konusunda ilerleme istenen düzeyde gerçekleşmedi. Bu gerçeklikten yola çıkan BM, SKA’lara yönelik eylemleri hızlandırmak amacıyla, küresel işbirliğinin geleceğine dair “Ortak Gündem” adlı bir vizyon belirledi. Kapsayıcı, bağlantılı ve etkili çok taraflılık anlayışını teşvik ederek, insanlara ve gezegene daha iyi hizmet etmek için gereken adımları belirlemeyi amaçlayan bu vizyonla, 2015’ten bu yana ortaya çıkan boşlukları ve riskleri ele almak için olası çözümler yeniden ele alınmaya çalışılıyor.
Sibel Bülay
