EKOIQ
Organik atıklar, tarım ve fosil yakıtlardan sonra insan kaynaklı metan emisyonlarının üçüncü en büyük kaynağını oluştururken, Bakü’de Organik Atıklardan Metan Azaltma başlıklı bir deklarasyon yayımlandı. Türkiye dahil 32 ülke deklarasyona imza verdi. Deklarasyonun 2021’de kabul edilen Küresel Metan Taahhüdünün 2030 yılı hedeflerine ulaşmasında kolaylaştırıcı bir rol oynaması umut ediliyor.
Bakü’de devam eden COP29’da Pazartesi günü “Organik Atıklardan Metan Azaltma” deklarasyonu onaylanarak imzalandı. Aralarında Türkiye’nin de yer aldığı 32 ülkenin imzaladığı deklarasyonla; dünya genelinde organik atıklardan kaynaklı metan emisyonlarını %47 oranında azaltmaya yönelik bir taahhütle, gelecekteki Ulusal Katkı Beyannameleri (NDC’ler) içinde organik atıklardan metan azaltımı için sektörel hedefler belirleme kararı alındığı duyuruldu.
İmzacı ülkeler arasında, dünyadaki en büyük 10 organik atık metan yayıcı ülkeden yedisi yer alırken, söz konusu ülkeler sektörel metan hedeflerine ulaşmak için somut politikalar ve yol haritaları geliştirmeyi taahhüt ediyor.
Deklarasyon, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından toplanan İklim ve Temiz Hava Koalisyonu (CCAC) ile işbirliği içinde geliştirildi ve önceki COP’ların çalışmalarını desteklemeye devam ediyor. Ayrıca, COP26’da başlatılan 2021 Küresel Metan Taahhüdü’nün (Global Methane Pledge – GMP) uygulanmasını da teşvik ediyor.
Küresel Metan Taahhüdü için Önemli Bir Adım
Organik atıklar, tarım ve fosil yakıtlardan sonra insan kaynaklı metan emisyonlarının üçüncü en büyük kaynağını oluşturuyor. Bu nedenle sektöre yönelik eylemler, GMP hedeflerine ulaşmak için kritik öneme sahip. Dolayısıyla GMP, metan emisyonlarının düzeyinin, 2030 yılına kadar 2020 seviyelerinin en az %30 altına düşürülmesini hedefliyor.
Organik Atıklardan Metan Azaltma Deklarasyonu hakkında açıklama yapan COP29 Başkanı Mukhtar Babayev, “COP29 Başkanlığı, yıl boyunca hem UNFCCC süreci hem de kendi eylem ajandamız aracılığıyla azaltım konusunda ilerleme kaydetmek için çalıştı. Yayımlanan deklarasyon, ülkelerin Küresel Metan Taahhüdü’nün hayata geçirilmesine yardımcı olmak için büyük bir adım atıyor. Bu taahhüt, iklim eylemi on yılında emisyonlarımızı azaltma çabalarının önemli bir parçasını oluşturuyor” dedi.
COP29 Azerbaycan Başmüzakerecisi Yalçın Rafiyev de önceki COP’ların Küresel Metan Taahhüdü üzerine zaten ilerleme kaydettiğini hatırlattı. Taahhütleri yerine getirebilmek için tarım, atıklar ve fosil yakıtlar gibi tüm sektörlerin ele alınması gerektiğini vurgulayan Rafiyev, “Bu taahhüdü yerine getirebilmek için tarım, atıklar ve fosil yakıtlar gibi tüm sektörleri ele almamız gerekiyor. Bu önlemleri desteklemek ve tamamlamak için, organik atıklardan metan azaltmaya yönelik bu bildirgeyi başlattık” şeklinde konuştu.
Her Yıl Üretilen Tüm Gıdaların Üçte Biri Atık Haline Geliyor
İklim değişikliği ve hava kirliliğiyle mücadele etmek için bir araya gelen küresel bir işbirliği ağı olan İklim ve Temiz Hava Koalisyonu (Climate and Clean Air Coalition – CCAC) Sekreteryası Başkanı Martina Otto ise belediye katı atıklarının %50’den fazlasının metan yayan organik atık olduğunu hatırlatarak şunları söyledi: “Üretilen tüm gıdaların neredeyse üçte birinin her yıl kaybolduğunu ya da israf edildiğini göz önünde bulundurduğumuzda, bu deklarasyon, organik atıkların önlenmesi, ayrı toplanması ve iyileştirilmiş yönetimi konusunda daha fazla hırslı olmamıza yardım edecek. Bu, ülkelerin iklim planlarının bir sonraki turunda hedefler aracılığıyla, tüm hükümet seviyelerinde işbirliği ve finansman yoluyla, gıdanın çöp sahalarına gitmesini engellemeye de yardımcı olacak.”
