Akdeniz’in Hassas Deniz Canlıları İçin Tunus, Fas ve Türkiye Bir Arada!

Med Bycatch Projesi, Akdeniz Havzası’ndaki hassas deniz canlılarının tesadüfi olarak balıkçı ağ ve oltalarına takılarak yaşamlarını kaybetmelerini, balıkçıların da av araçlarının zarar görmesini engellemek için güvenilir veri toplamaya ve bu soruna bilimsel çözüm önerileri sunmaya yönelik faaliyetleri kapsıyor.

Med Bycatch Projesi, Alboran Denizi, Sicilya Boğazı/Tunus Platosu, Orta Ege ve Doğu Akdeniz Havzası’nda ve bu bölgelerin bulunduğu üç ülkede – Tunus, Fas ve Türkiye – yürütülüyor. Proje; deniz kaplumbağaları, deniz memelileri, deniz kuşları, köpekbalıkları, mercanlar ve süngerler dahil olmak üzere, Akdeniz’deki hassas türler ile balıkçılık arasındaki etkileşimi inceliyor.

MEDASSET (Akdeniz Deniz Kaplumbağalarını Koruma Derneği) ve BirdLife International, Türkiye’de WWF-Türkiye, Doğa Derneği ve DEKAMER tarafından yürütülen araştırmaların ve savunuculuk çalışmalarının koordinasyonunu gerçekleştiriyor. Proje, MAVA Vakfı tarafından, Vakfın sürdürülebilir balıkçılığa yönelik Akdeniz Eylem Planı’nın bir parçası olarak destekleniyor.

Akdeniz’deki deniz canlılarının balıkçı ağ ve oltalarına yakalanması, istemsiz bir şekilde meydana geliyor ve hem balıkçılar için bir sorun hem de hassas deniz türleri açısından bir tehdit niteliği taşıyor. Med Bycatch Projesi, Akdeniz Bölgesi’ndeki hassas deniz canlılarının balıkçı ağ ve oltalarına yakalandığı vakaları bilimsel olarak incelemek ve tesadüfi avlanmayı azaltıcı önlemler uygulamak amacıyla aşağıdaki çalışmaları yürütüyor:

Karar vericiler, üniversiteler ve ilgili sivil toplum kuruluşlarının (STK) konuya yönelik çalışan uzmanlarından oluşan ulusal bir ekip kurulması ve kapasite arttırımı
Akdeniz’deki hassas deniz canlılarının balıkçı ağ ve oltalarına takılmasını kayıt altına almak için ziyaretler, anketler ve teknede gözlemler aracılığıyla hassas türlerle ilgili güvenilir veri toplanması.
Hassas türlerin balıkçı ağ ve oltalarına takılmasıyla ilgili paydaşlarda (balıkçılık endüstrisi, profesyonel balıkçılar, karar vericiler, liman yöneticileri, bilim insanları ve araştırmacılar, Deniz Koruma Alanı yöneticileri ve STK’ları içeren ulusal ve yerel taraflar) farkındalığın geliştirilmesi ve kapasitenin arttırılmasına katkı sağlanması.
Belirlenen balık üreme ve beslenme bölgeleri ile projenin yürütüldüğü ülkelerde olası yöntemler ve araçların uygulanması ve izlenmesini içeren tesadüfi av azaltma önlemlerinin denenmesi.

MEDASSET’in Proje Sorumlusu Konstantina Andreanidou projeyi tanımlarken: “Med Bycatch Projesi kapsamında, ilk kez çok türlü bir yaklaşımla, Akdeniz çapında hassas deniz türlerinin balıkçı ağ ve oltalarına takılması ve bu türlerin yaşam alanlarında karşı karşıya olduğu sorunların büyüklüğüne odaklanarak bu sorunlara ilgili tüm tarafların katılımı ve ortak akıl yoluyla çözüm üretilmesi hedefleniyor”açıklamasında bulundu.

Med Bycatch Projesi’nin Türkiye ayağı, Foça’dan Mersin’e Türkiye kıyı şeridinin 1070 kilometreden fazlasını kapsıyor (harita 1) ve veri toplamak için üç farklı yöntem uygulanıyor: Balıkçı barınaklarında anketler, tekne gözlemleri ve balıkçıların kendi kendilerine yaptıkları örneklemeler. Proje , Türkiye’de 19 pilot alanda yürütülüyor.

Teknelerde güverte gözlemleri, birden çok avlama aracı kullanan kıyı balıkçılığı tekneleri ve trol teknelerinde gerçekleştiriliyor. Proje süresince, somut verilerin toplanması amacıyla, 92 kıyı balıkçılığı ve trol teknesinden veri elde edilmesi hedefleniyor. Gözlemlere ek olarak, balıkçılarla görüşmeler gerçekleştiriliyor. Projenin ilk safhasında iki binden fazla anket elde edildi. Elde edilen veriler incelenecek ve istatistiksel analizler ortaya konulacak. Hassas türlerin balıkçı ağ ve oltalarına takılmasını gözlemleyen ekip, hassas türlerin tanımlanması konusunda eğitim almış 15 uzman ve doğa korumacıdan oluşuyor.

Med Bycatch Projesi’nin ilk fotoğraf sergileri 2019 yılında Mersin ve İstanbul’da gerçekleştirildi.