Akıllı Bahçeler Eve Sığar Mı?

Topraksız tarım trendi ile işin uzmanı olmasak dahi kendimiz için bitki yetiştirebileceğimiz “akıllı bahçeler” adım adım evlerimizin içine taşınıyor. İklim değişikliğinin olumsuz etkilerini net bir şekilde görmeye başladığımız şu günlerde bu trend çevreye önemli ve anlamlı bir katkı sağlayacak mı? Karel Ar-Ge Merkezi Bilgi ve İletişim Teknolojileri Mühendislik Direktörü Alper Sarıkan, evde akıllı bahçe kurma fikrini ve geleceğin getireceği yeni alışkanlıklarını değerlendirdi.

RÖPORTAJ: Nefise KAHRAMAN

Evde akıllı bahçeler kurma fikrinin ve geliştirilen teknolojinin ardında yatan sebepler nelerdi? Sizce Covid-19 sürecinin ve ardından yaşanan kapanmaların bunda bir rolü var mı? 

Evet, salgınla birlikte insanlar evden alışveriş ve ihtiyaçların evden karşılanmasının yanı sıra sağlık alanındaki global etkilerden de korunma yönünde reaksiyon göstermiş durumdalar. Bu davranış şekli önümüzdeki yıllarda da kullanım alışkanlıklarını domine edecek, bu davranış şekliyle birlikte doğaya verilen önemin de artmasıyla topraksız, kimyasal atıksız ve taze besine olan ihtiyaç da artmış durumda. Dolayısıyla bu yönde ihtiyaç duyulan altyapıların tasarlanarak hayata geçirilmesi gün geçtikçe önem kazanıyor. Bunun yanı sıra giderek topraklarımız verimsizleşiyor; erozyon ve yanlış kullanım gibi nedenlerle her yıl yaklaşık 24 milyar ton verimli toprak kullanılamaz hale geliyor.

Dünyadaki tarım alanlarının yaklaşık %40’ı bitki koruma maddeleri gibi zararlı kimyasal ilaçların kullanımından dolayı risk altında. Son 40 yılda tarım yapılabilir alanların üçte birini kaybettik. Topraksız tarım yöntemleri çevresel faktörlerin kontrolü ve otomasyona daha açık. Aslında bu yöntemle bitkiye yönelik verilerin takibi ve anlamlandırılması daha efektif yapılabiliyor ve salgınla her geçen gün daha da fazla artan sağlık hassasiyetine karşın çözüm üretilmiş oluyor, bunun yanı sıra karbon ayak izi en düşük, tarladan sofraya en kısa yoldan besin sağlanmış oluyor.

Akıllı bahçelerin alan kullanımının dikey olması bir bakıma üretim kapasitesinin artmasını sağlıyor. Evlere giren bu teknoloji yalnızca kişisel hobi amaçlı mı geliştiriliyor yoksa gerçek anlamda ev ekonomisine de katkı sunacak bir potansiyeli de olacak mı?

Topraksız tarımın bireyselin yanı sıra ticari olarak da çok fazla gelişeceğini öngörüyoruz. Üretim hobinin ötesine geçecek ve verimliliği yüksek olacak diyebilirim. 2050 yılına kadar nüfusa 2,3 milyar insan daha eklenmesinin yanı sıra toplam nüfusun %70’i şehirlerde yaşıyor olacak.  Çin, Singapur gibi nüfusun yoğun olduğu yerlerde zaten endüstriyel topraksız tarım çok yaygın.  Şu anda 9,5 milyar dolar olan topraksız tarım pazarının 2026’da 18 milyar dolara çıkması öngörülüyor. Bu da bize artan şehir nüfusu ile birlikte topraksız tarıma olacak ihtiyacı gösteriyor.

Şu anda 9,5 milyar dolar olan topraksız tarım pazarının 2026’da 18 milyar dolara çıkması öngörülüyor. Bu da bize artan şehir nüfusu ile birlikte topraksız tarıma olacak ihtiyacı gösteriyor.

Peki topraksız tarımla evlerde nelerin yetiştirilebileceğini öngörüyorsunuz? Yetiştirilen ürünlerin kalitesi ve doğallığı hakkında neler söyleyebilirsiniz? Evde akıllı bahçeler kurmanın çevreye sunabileceği katkılar neler? 

Bitki yetiştiriciliğinde öncelikle yetiştirilmek istenilen bitki çeşidine göre sağlanması gereken koşulların iyi tahlil edilmesi gerekiyor. Çünkü bazı bitkiler sıcak ve güneşi severken bazıları da gölgeyi ve soğuğu sever. Eğer açık alanda kullanılacak ve güneşten faydalanılacaksa balkon tercih edilebilir. Kapalı alanda güneşten faydalanılacaksa mutfak ya da salonda güneş gören bir yer seçimi uygun olacaktır.  Fakat bu senaryolarda hava durumuna, güneş ışığı süresine bağımlı kalmış oluyoruz, bu da bitki yetişme döngüsünü olumsuz etkileyebiliyor.

Topraksız tarım ve bizlerin üzerinde çalıştığı, Vahaa Smart Garden ise bu durumların önüne geçmek için tasarlandı zaten. Topraksız tarıma uygun olan bitkilerin çoğu oda sıcaklığında yani 20-28 derece arasında yetiştiriliyor. Güneşi taklit eden LED teknolojisi ile kapalı alanda yetiştirme yapıldığı için kullanıcılar vahaa bahçelerini diledikleri yerlere koyabilirler.

Bu noktada topraksız tarımla uğraşacak kişiler için bir yetkinliğe ihtiyaç duyulacak mı sorusu da akıllara gelebilir;

Normalde uzmanlık ya da belli bir bilgi seviyesi gerektiren bir konu olduğu için bu soruya daha spesifik yanıt verilebilirdi. Fakat Vahaa Mobil Uygulama ile kullanıcıyı yönlendirdiğimiz için hiç tarım bilgisine sahip olmayan biri bile ilk günden kendi üretimine başlayabiliyor. Kendi temiz ve taze gıdasını üretmek isteyen herkes topraksız tarım ile uğraşabilir. Biz bireylerden, restoranlardan, otellerden, okullardan talepler alıyoruz; topraksız tarımla üretim hem bireysel tüketim için hem de ticaret yapmak için uygun.

Nesnelerin interneti teknolojisi ile bir akıllı bahçe mobil uygulaması geliştiriyorsunuz, bu uygulama da tarımla ilk defa haşır neşir olan kullanıcılara dost bir yazılım mı olacak? 

Nesnelerin interneti teknolojisi ile dikey tarım ortamının doğrudan sunucularla ve orada yer alan yazılımlarla etkileşime girmesi mümkün. Bu kullanıcıların mobil uygulama bağlantısını kullanarak bahçelerine uzaktan erişip kontrol edebilmelerine olanak tanıyor ve bitki gelişimlerini takip edebiliyorlar. Akıllı Çizelgeleme özelliğini kullanarak; kullanıcılar gün aşırı yapmaları gereken işlemleri görebiliyor dolayısıyla süreç de kolaylaştırılıyor. Ortam Koşulları Hakkında Bildirim Sistemini kullanarak; Smart Garden üzerinde bulunan sensörler sayesinde istenmeyen ortam koşullarının önüne geçilmesi sağlanıyor. Bunun yanı sıra makine öğrenmesi ile verilerin kullanımıyla yetiştirme deneyiminin kişiselleştirilmesi mümkün. Bu, kullanıcıları yönlendiren ve anlaşılması kolay bir uygulama olacak.