Analize Göre Türkiye TCDGE Sıralamasında Geride Kaldı

UNDP desteğiyle CEİD tarafından yapılan analiz çalışmasına göre Türkiye, 20 yıl süren düzenli ilerlemenin ardından, İGE endeksine göre “çok yüksek insani gelişme” kategorisinde yer aldı. Ancak ülkenin TCDGE sıralaması ise çok geride: Dünyada 162 ülke arasında 68’inci sırada, OECD ülkeleri arasında ise en alt sırada.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) desteğiyle Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) tarafından yapılan analiz çalışması, Türkiye’nin toplumsal cinsiyet eşitliği performansının ülkenin insani gelişme alanındaki başarılarıyla uyumlu olmadığını gösteriyor. Ayrıca, benzer gelişme düzeyindeki ülkelerin gerisinde kaldığını da ortaya koyuyor.

Yapılan araştırmada, UNDP’nin standart insani gelişme endeksleri kullanılarak son 20 yılda ilerleme ve gerileme alanları tespit edildi. Bu bağlamda en kaygı verici geri kalış, gelir ve eğitim alanlarında görüldü.

2019’da “Çok Yüksek İnsani Gelişme” Kategorisi

Türkiye, 20 yıl süren düzenli ilerlemenin ardından, İGE endeksine göre 2019 yılında 189 ülke arasında 54’üncü sırada ve “çok yüksek insani gelişme” kategorisinde yer aldı. Ancak ülkenin TCDGE sıralaması ise çok geride: Dünyada 162 ülke arasında 68’inci sırada, OECD ülkeleri arasında ise en alt sırada yer alıyor.

İnsani Gelişme Endeksi (İGE)

İGE, insan seçeneklerini genişletmenin gelişme sonuçlarını değerlendirmek için nihai kriter olması gerektiğini vurgulamak için oluşturulmuş. Ekonomik büyüme bu sürecin bir aracı ancak kendi içinde bir amaç değil.

İGE, aynı kişi başına Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH) düzeyine sahip iki ülkenin nasıl farklı insani gelişme sonuçları olabileceğini sorarak ulusal politika seçimlerini sorgulamak için de kullanılabiliyor.

Toplumsal Cinsiyete Dayalı Gelişme Endeksi (TCDGE)

TCDGE, üç temel insani gelişme boyutu olan sağlık, eğitim ve ekonomik kaynaklar üzerinde kontrolde kadın ve erkek başarımlarındaki farkları ölçüyor. Her boyutta cinsiyete göre ayrıştırılmış veriler kullanılıyor.

Sağlık boyutu kadınlar ve erkekler için doğumda beklenen yaşam süresi tarafından yansıtılıyor. Eğitim, kız ve erkek çocuklar için beklenen öğrenim süresi, 25 yaş ve üzeri yetişkinler için ortalama öğrenim süresi göstergeleri kullanılarak ölçülüyor. Ekonomik kaynaklar üzerinde kontrol tahmini kadın ve erkek kazançları ile ölçülüyor.