Elektrik fiyatlarındaki artışın arkasında bir dizi faktör var ancak net sıfır bunlardan biri değil.
Haber: Graham READFEARN Çeviri: S. Sena AKKOÇ
The Guardian’da, Graham Readfearn imzasıyla yer alan haberde yükselen elektrik fiyatlarının ardındaki etkenlere değiniliyor. Readfearn, “Muhafazakarlar Enerji Krizi için Net Sıfır İklim Hedeflerini Suçluyor-Peki, Gerçekte Neler Oluyor?” başlıklı haberinde, birçok faktörün varlığından söz ederken net sıfır hedeflerin bunlardan biri olmadığının altını çiziyor.
Yükselen elektrik fiyatlarının ardında birçok etken yer alsa da “net sıfır hedefler” bunlardan biri değil. Enerji piyasalarının ve elektrik sistemlerinin en iyi zamanlarında dahi karmaşık canavarlara benzediğini söylememiz mümkün. Aşırı hava olayları, savaşlar, işlevsiz politikalar ve pandemi mevcut durumu olduğundan daha bulanık hale getiriyor.
Bu arada Avustralya’nın bazı muhafazakar yorumcuları, ülkede yükselişe geçen elektrik fiyatlarından ve artan elektrik kesintilerinden ötürü “net sıfır hedefler”i suçlu buluyor.
Yabani Farelere Benzetilen Albanese Hükümeti
Sky News yazarları, başbakan Albanese Hükümeti’nin net sıfır için baskı yapmasının bir kıyamete yol açacağını söyledi. Daily Telegraph da geçen ay benzer bir haberde, ““Aileler hükümetin net sıfır hedefleri yüzünden elektriğe iki kat fazla para ödeyecek” dedi.
Her iki haber de Institute of Public Affairs (Halkla İlişkiler Enstitüsü-IPA) adlı bir düşünce kuruluşunun analizlerine dayanıyordu. Hane bazında elektrik faturalarının 2030’a dek iki katına çıkacağını söyleyen analiz, Avustralya’da bu tarihe kadar altı kömür santralının kapatılması nedeniyle ülkede elektrik sağlayacak bir alternatifin kalmayacağı üzerine gerçekçi olmayan varsayımlarda bulunuyordu.
Bu hafta ise IPA, “enerji krizi”nin net sıfıra ulaşma politikalarının bir sonucu olduğunu iddia etti. Albanese Hükümeti, 2030’a kadar emisyonlarını azaltma hedefini Birleşmiş Milletler’in haziran ayında gerçekleştirilen iklim toplantısında resmi olarak sunmuştu. Bunun üzerine Sky News yazarı Andrew Bolt, Albanese Hükümeti’ni intihar etmek için uçurumdan atlayan yabani farelere benzetmişti. Ancak farelerin intihar etmek için uçurumdan atladıkları doğru değil. Ayrıca Bolt, elektrik arzında oluşabilecek sorunlar için iklim politikalarını da suçlamıştı.
En Kısa ve En Uzun Cevap: HAYIR!
Elektrik fiyatlarının arttığı şüphesiz. Peki, net sıfırın bununla bir ilgisi var mı? Buna en kısa ve belki de en uzun cevap: Hayır!
Melbourne Üniversitesi Enerji Enstitüsü Başkanı Prof. Michael Brear, “Mevcut enerji fiyatlarımız, öncelikli olarak yüksek uluslararası fosil yakıt fiyatları tarafından belirleniyor” dedi.
Avrustralya’nın gaz ve kömür fiyatları, uluslararası piyasalara bağlı olduğu için artan petrol fiyatlarından etkileniyor. Böylece enerji fiyatları artıyor.
Avustralya Baş Ekonomist Ofisi’nden gelen son enerji bültenine göre aşırı hava koşulları, küresel salgın, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle bu yıl, ortalama termal kömür maliyetleri ton başına 280 ABD Doları’na yükseldi. Geçen yılların çoğunda ortalama fiyatlar, ton başına 100 doların altındaydı. Doğalgaz maliyeti için de benzer bir durum söz konusuyken petrol fiyatları, geçen ay en yüksek fiyatı gördü. Bütün bu nedenler arasında “net sıfır” hedefleri yer almıyor.
Aynı zamanda Avustralya’nın kömür santrallarındaki bazı ünitelerin, bakım veya arıza nedeniyle kapatılması enerji fiyatlarının artmasına yol açtı. Avustralya’nın kömür madenlerinin etrafında gerçekleşen seller de yakıt kıtlığına neden oldu.
Yenilenebilir Kaynaklar Karbonsuzlaşma için En Düşük Maliyetli Seçenek
Prof. Brear, “Enerji fiyatlarının yükselmesinde yenilenebilir enerji sektörünün kayda değer bir rol oynadığı hiçbir olay göremiyorum” dedi. “Net sıfır” hedefleri üzerine sıkça konuşulsa da henüz bu doğrultuda yasal bir düzenlemenin getirilmediğine dikkat çeken Brear, “Petrol fiyatlarındaki artış için var olmayan bir şeyi nasıl suçlayabiliriz? Çoğumuz yüzyılın ortasına kadar net sıfıra ulaşmak istiyoruz. Ancak bu konuda yasal düzenlemeler gerçekleştirilmemişken insanların nasıl bu hedefleri suçladığına anlam veremiyorum” dedi.
Brear, fosil yakıt fiyatlarının artmasından ve piyasadaki dalgalanmalardan çok daha önce yenilenebilir kaynakların karbonsuzlaşma için en düşük maliyetli seçenek olduğu konusunda bir fikir birliği edinildiğini belirtti. Brear şunları söyledi: “Fosil yakıt fiyatları arttıkça yenilenebilir enerji yoluyla karbondan arındırma geliştirilebilir.”
Körüklenen İklim Savaşları
Anthony Albanese, mayıs ayında başbakan olduğunda Avustralya’yı rahatsız eden ve enerji politikalarını sarsan “iklim savaşlarını sonlandırma” vaadinde bulunmuştu.
İklim savaşları, partizan siyaseti ve karbonsuzlaştırmanın ekonomik felaketlere yol açacağı üzerine asılsız korku hikayeleri ile körüklendi. Peki, tüm bu işlevsiz politikaların ülkedeki elektrik piyasasına etkisi ne oldu?
Brear, “Ekonomimizi karbondan arındıran güvenilir ve uygun fiyatlı enerji elde etmek için işbirliği yapmaktan mutlu olan eyalet hükümetlerimiz olsaydı bugün daha iyi bir konumda olurduk” dedi.
Grattan Enstitüsü’nde iklim değişikliği ve enerji uzmanı olan Alison Reeve, Avustralya emisyonlarını 2050’ye dek net sıfıra indirmek için taahhütler verilmiş olsa da bunun “Covid-19 sonrası ekonomik iyileşmeyi, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini veya kömür santrallarının eskidiği gerçeğini değiştirmeyeceğini, bu nedenle de mevcut ekonomik durumu etkilemeyeceğini” söylüyor.
Yenilenebilir Enerji: Özgürlüğün Enerjisi
Geçen ay Brüksel’de, Avrupa Parlamentosu’nda enerji uzmanları ve politikacılarla görüşen Reeve, Avrupa’nın da benzer bir enerji krizi yaşadığını söylüyor. Birleşik Krallık’ta da artan gaz maliyetleri nedeniyle elektrik fiyatlarında artış gördü. Reeve, Almanya da dahil, Avrupa ülkelerinin önümüzdeki “kışı atlatmak için gaz depolarını doldurduğunu ve bazı kömür santrallarının başlatılması için kısa vadeli politikalar ürettiklerini” dile getiriyor.
Almanya’daki adımların Avustralya’da daha çok kömür kullanımını destekleyen kömür yanlılarından eksik kalan bir yanı yok.
Ancak Reeve, bunların acil tedarik sorunlarına yönelik kısa vadeli yanıtlar olduğunu ve uzun vadeli yanıtları yansıtmadığını anlatarak ekliyor: “Karbonsuzlaşma yolunda yaptıkları diğer her şey, öncekine göre çok daha hızlı ilerliyor. Çünkü bu çalışmalar, Avrupa’nın gaz için Rusya’ya olan bağımlılığını azaltıyor.” Öyle ki Almanya’nın Maliye Bakanı Christian Lindner, yenilenebilir enerjiyi “özgürlüğün enerjisi” olarak adlandırmaya başladı.
About Post Author
