Bankalar İklim Eylemi Yerine “Yeşil Badana” Peşinde mi?

Energy & Climate Intelligence Unit Yöneticisi ve iklim politikası uzmanı Richard Black, Sorumlu Bankacılık İlkeleri’ne katılan bankaların niyetlerinin “yeşil badana” (Greenwash) olup olmadığını kısa zaman içerisinde göreceğimizi belirtiyor.

BM İklim Eylemi Zirvesi’nde ülkelerin performansını nasıl değerlendirirsiniz? BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in talepleri karşılık buldu mu?

Zirve’nin kısmen başarılı olduğunu düşünüyorum. Bazı devletler ve özel sektör grupları yeni vaatler ve taahhütler ile öne çıktı. Ancak Genel Sekreter’in istekleri, geniş bir açıdan baktığımızda, karşılanamadı. ABD, Çin, Avustralya ve Almanya gibi birçok büyük ülkenin liderleri ya Zirve’ye katılmadı ya da o ülkelerden oldukça zayıf açıklamalar yapıldı. Altını çizdiğim bu nedenler, adı geçen ülkelerin Zirve’yi gerçek anlamda ciddiye almadığını gösteriyor. Bununla birlikte Zirve farklı ülkeler ve ülke grupları arasındaki bölünmelerin tam olarak nerede olduğunu net bir şekilde ortaya koydu. Önümüzdeki yıl ortaya çıkacak genel çerçeve için önemli ipuçları taşıyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sözcüsü, Zirve’de yaptığı konuşmada, Rusya’nın Paris Anlaşması’nı kabul ettiğini açıkladı. Fakat Rusya’nın hedeflerinin kritik derecede yetersiz olduğunu da biliyoruz…


Herhangi bir standartta, Rusya’nın iklim hedefleri ne yazık ki yetersiz. Saygın bir kuruluş olan Climate Action Tracker’a göre ise “kritik derecede yetersiz”. Rusya’nın kişi başına GSYH’si birçok Avrupa ülkesi ile benzer ve bildiğimiz gibi, AB’nin 2050’ye kadar net sıfır karbon hedefi bulunuyor. Rusya’dan ise bu konu ile ilgili hiçbir işaret yok. Aslında emisyonları artıyor. Nedenini anlamanın zor olduğunu düşünmüyorum: Dünyanın en büyük doğalgaz ve en büyük ikinci petrol ihracatçısı olarak Rusya’nın ekonomisi ve hükümet geliri, dünyada sürmekte olan fosil yakıt kullanımına büyük ölçüde bağımlı. Bu nedenle, ülkenin iklim değişikliği tehdidine rağmen fosil yakıt dönemini kendi çıkarları için uzattığı açıkça görülüyor.

Merkezine Greta’yı koyan iklim eylemi karşıtlığı hakkında neler söylersiniz?

Geçtiğimiz aylarda OPEC Başkanı, Greta Thunberg’in ilham verdiği Fridays for Future (Gelecek için Cumalar) hareketinin petrol ve doğalgaz sektörüne yönelik en büyük tehdit olduğunu söyledi. Bu bile tek başına kendisine olan muhalefeti açıklar. Bu muhalefetin başka kaynakları da var: Bazı orta yaşlı erkekler, öyle görünüyor ki, 16 yaşındaki bir kızın sahip olduğu statü nedeniyle o kıza katlanamıyorlar. Muhtemelen sadece orta yaşlı erkeklerin böyle bir statüye sahip olması gerektiğini düşünüyorlar.

Zirve’de, özel sektör ve finans kuruluşlarının iklim krizine karşı katkı sunacaklarına dair açıklamalarına şahit olduk. Bu konuda görüşlerinizi alabilir miyiz?

Bu potansiyel olarak büyük bir hamle. Şimdi elimizde, dünyadaki bankaların yaklaşık üçte birinin Paris Anlaşması ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile aynı hizada olacağını belirttiklerine dair bir açıklama var. İmzaladıkları Sorumlu Bankacılık İlkeleri, birkaç yıl içinde taahhütlerini yerine getirmelerini gerektiriyor. Kesin zamanlamaların bankaların türüne bağlı olduğunu da ekleyelim. Bu nedenle yakın bir zamanda bunun anlamlı olup olmadığını veya bazı eylemcilerin dediği gibi “yeşil badana” olup olmadığını öğreneceğiz. Bazı bankaların gerçekten iyi bir şey yapmak istediğini düşünüyorum, diğerleri eğer buna uyum göstermezler ise karşılarına itibar ve finans risklerinin çıkacağının farkındalar.