EKOIQ
Sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilir toplumlara giden yolla bilimsel bilginin bağını güçlendirmek amacıyla her yıl 10 Kasım tarihi “Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü” olarak kabul ediliyor. Bilimsel bilginin toplumların yararına kullanılması amacıyla uluslararası taahhütleri yenilemek, bilimin karşılaştığı zorluklara dikkat çekmek ve bilime yatırımı artırmak günün başlıca hedefleri arasında yer alıyor.
Bilimin ortak geleceğimizi şekillendirmedeki rolü, bilime duyulan güven ile gerçekleşebiliyor. Duyulan güven de dünyanın içinde bulunduğu çok yönlü zorluklarına yönelik kanıta dayalı çözümlerin geliştirilmesini ve uygulanmasını destekliyor. Ayrıca bilime olan güvenin artırılması, bilim temelli politika kararlarını güçlendiriyor ve toplumun bu kararların uygulanmasına olan desteğini artırıyor.
1999 yılında Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de düzenlenen Dünya Bilim Konferansı’nda, bilimin küresel anlamda teşvik edilmesi için bunu özel bir günle hatırlama fikri ortaya çıktı. Böylelikle 2001 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Bilim, Eğitim ve Kültür Örgütü (UNESCO), 10 Kasım tarihini “Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü” olarak ilan etti.
Gün aracılığıyla, bilim ile barışçıl ve sürdürülebilir toplumlar arasındaki bağın güçlendirilmesi amaçlanıyor. Bilimi toplumla daha yakından ilişkilendirerek yurttaşların bilimdeki gelişmelerden haberdar olmasını sağlamak, bilim insanlarının, yaşadığımız olağanüstü ve kırılgan gezegeni daha iyi anlamamızda ve toplumlarımızı daha sürdürülebilir hale getirmemizdeki rolü de vurgulanıyor.
Ülkeler arasında paylaşılan bilimsel bilgi için ulusal ve uluslararası dayanışmayı teşvik etmek, bilimsel bilginin toplumların yararına kullanılması amacıyla uluslararası taahhütleri yenilemek, bilimin karşılaştığı zorluklara dikkat çekmek ve bilime yatırımı artırmak da günün başlıca hedefleri arasında yer alıyor.
Çevresel Dönüşüme Katkı için Bilimler On Yılı
Bilim ile sürdürülebilir kalkınma arasındaki bağı daha da güçlendirmek amacıyla, Ağustos 2023’te de BM Genel Kurulu 2024-2033 dönemini Sürdürülebilir Kalkınma için Uluslararası Bilimler On Yılı ilan etti. UNESCO tarafından yürütülen bu On Yıl; temel ve uygulamalı bilimler, sosyal ve beşeri bilimler ile disiplinler arası ve yeni ortaya çıkan alanlar dahil olmak üzere geniş bir bilimsel disiplin yelpazesini harekete geçirmeyi önüne koyuyor. Bu disiplinlerin toplumsal, ekonomik ve çevresel dönüşüme katkıda bulunması öngörülüyor.
Yine bu On Yıl, bilim okuryazarlığını teşvik ederek hükümetler, BM ajansları, özel sektör ve sivil toplum arasında işbirliğini destekleyerek, bilimin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na (SKA’lar) ulaşmadaki rolünü güçlendirmeyi ve herkes için daha güvenli, daha müreffeh bir gelecek için çalışmalar yapmayı hedefliyor.
“Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü”, ayrıca “Kaliteli Eğitim”, “Sanayi, Altyapı ve İnovasyon” ve “İklim Eylemi” başlıklarını taşıyan üç SKA ile de uyum içinde. Bilimde kapsayıcı ve adil eğitimi teşvik ederek bilimsel okuryazarlığı artırmak, sürdürülebilir kalkınma için bilimsel araştırmayı geliştirmek ve yeniliği teşvik etmek ve sürdürülebilir bir gezegen için iklim değişikliği ve çevresel zorluklara bilimsel yaklaşımlar geliştirmek bu üç amacı oluşturuyor.
