Birleşmiş Milletler Gıda Sistemleri Zirvesi ile birlikte düzenlenen ve 100 bin ABD Doları değerinde ödül dağıtan yarışma, sağlıklı ve sürdürülebilir gıdaya erişimi iyileştirecek yenilikçi çözümler sergiliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Gıda Sistemleri Zirvesi ile düzenlelenen “Herkes için İyi Gıda” yarışmasının En İyi Küçük İşletmeleri olarak dünya çapında elli küçük-orta ölçekli işletme açıklandı.
135 ülkeden gelen yaklaşık 2 bin başvuru arasından kazanan 50 işletme, sağlıklı ve sürdürülebilir gıdaya erişimi iyileştirmek için farklı, ilham verici ve etkili çözümler sunuyor. Kazananlar ayrıca 100 bin ABD Doları değerindeki ödülü paylaşıyor.
BM Genel Sekreterlik 2021 Özel Elçisi Dr. Agnes Kalibata, “Küçük işletmeler, gıda ekonomimizin yarısından fazlasını idare ederek ve Covid-19 pandemisi boyunca soframıza yemek koyarak gıda sistemimizin gizli kahramanları durumunda geldi. Gıdanın geleceğini iyileştirme çabalarının merkezinde kaldıklarından emin olmak için küçük işletmelerin karşılaştıkları zorlukları anlamalıyız ve onlarla birlikte çalışmalıyız” dedi.
Kazananlar, işletmelerinin hizmet ettikleri topluluklara daha sağlıklı, sürdürülebilir ve adil gıda sağlamaları; gelecek vizyonlarının gücü ve hem mevcut hem de gelecek katkılarını iyi ifade ettikleri için seçildi.
Kazananların yarısı genç ve neredeyse yarısı ise kadın. Arasında Türkiye’den Fazla Gıda’nın da bulunduğu kazanan işletmeler, Avrupa ve Orta Asya’dan 10, Afrika ve Orta Doğu’dan 13, Doğu Asya ve Pasifik’ten 10, Güney Asya’dan 8 ve Güney-Latin Amerika’dan 9 olmak üzere 42 ülkeden geliyor.
Gıda sistemleri savunucusu ve Filipin tarım işletmesi AGREA’nın kurucusu Cherrie Atilano, “Bu gıda girişimcileri oldukça devrimci. En zorlu marketlerde çalışıp kırsal yoksulluk ve açlık üzerinde gerçekten de bir etki yaratıyorlar. Buna rağmen bu girişimcilere uluslararası alanda çok nadir söz hakkı veriliyor. Elverişli bir iş ortamı, olumlu teşvikler ve daha büyük etkilerle gelecekte çok daha fazlasını sağlayabilirler” dedi.
Silvo-Pastoralism’den Sıfır Atık Restoranlara İyi Uygulamalar
Nohuttan protein tozu üreten İsrailli bir şirketten plastik ambalajı yenilenebilir ambalajla değiştiren İtalyan bir start-up’a ve biyolojik bazlı doğal polimerlerden şekere keşiş meyvesini alternatif sunarak daha sağlıklı bir diyete teşvik eden Çinli bir işletmeye kadar birçok girişim, beslenme ve sürdürülebilirlik için yenilikli çözümler geliştiriyor ve bu çözümleri ölçeklendiriyor.
Nijerya’da kapsayıcı ve verimli bir emtia piyasası olması bölgede ticareti kolaylaştırıyor. AFEX Emtia Borsası Strateji ve Finans Başkanı Nathaniel Etim, “Önümüzdeki 5 yıl içinde Afrika ile 500 milyon doların üzerinde ticareti kolaylaştırmayı planlıyoruz” dedi.
Covid-19 ve iklim değişikliği gibi şoklara karşı dirençli olmak geleceğin gıda sistemlerinin anahtarı olacak. Bu nedenle Kanada’da Woolley’s Lambs, karbon tutulmasını iyileştirmek için koyunların meyve ağaçlarının altındaki örtü bitkilerinde otlamalarını sağlayan silvo-pastoralism’i sundu. Rejeneratif tarım ve yerli halkın atalarının geleneksel bilgisine değer vermek, ormansızlaşmadan ciddi hasar alan bir bölgede kurulan Peru’lu girişim Naturally Divine’ın değerlerinin merkezinde.
Kadınlar, gençler ve diğer marjinal gruplar için ekonomik fırsatlar yaratmak da kazanan küçük-orta işletmelerin faaliyetlerinin merkezinde yer alıyor. Kadın çiftçilerin kendi kahve markalarını pazarlamasına destek olan Kolombiyalı bir şirketin ve kısıtlı imkanlara sahip olan gençleri istihdam eden ilk Bulgar sıfır atık restoranının yaptığı gibi.
Blaghicka’nın kurucusu Blazhka Dimitrova, “Restorandaki yemeklerimizin %95’i lokal olarak yetiştiriliyor. Tüm atıklarımızı kompost yapıyoruz. Vizyonumuz, Bulgaristan’da giderek daha fazla insanın sıfır atık için harekete geçmesini sağlayacak bir mesaj yaymak” dedi.
Kazanan bütün işletmeler, topluluklarını gıda açısından daha iyi bir gelecek konusunda eğitmek için tutkulu bir tavır sergiliyor. Bolivya’daki bir restoran, genç şefleri Bolivya’nın yemek mirasına değer vermeleri ve sağlıklı beslenmeye teşvik etmek için eğitiyor. Nepal’de kentlerdeki tüketiciler bir e-ticaret platformu üzerinden 10 binden fazla çiftçiye bağlanıyor. DV Excellus’un kurucu ortağı Tulsi Giri, “Nepal ve diğer yerlerde gıda sistemlerini yeniden tanımlamanın tam zamanı” olduğunu vurguladı.
Türkiye’den Fazla Gıda Ödülün Kazananı Oldu
Kurulduğu günden bu yana 19.000 ton gıdayı kurtaran, 62.000 ton karbon emisyonunu önleyen Fazla Gıda, iklim eylemi, sıfır açlık, sorumlu tüketim ve üretim gibi Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda, küresel sorunlara bütünsel ve dijital çözümler üretmek ve uygulamak için çalışıyor. Şirket, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından dünya çapında seçilen 9 etki odaklı girişimden biri. Fazla Gıda’nın ayrıca, aralarında MIT Solve Sürdürülebilir Gıda Sistemleri Kategorisi ve European Investment Bank Social Innovation Tournament birinciliği olmak üzere bir çok uluslararası ödülü bulunuyor.
Küçük İşletmeler için Neler Yapılabilir?
Yarışmanın kazananları, küçük işletmelerin amaçlarının ve ihtiyaçlarının tespit edildiği küresel bir ankete dayanan yeni bir rapor ile birlikte yayınlandı. Rapora göre, küçük işletmelerin vaatlerini gerçekleştirmelerini desteklemek için üç kritik yol var:
- Daha elverişli iş ortamları yaratmak,
- Daha olumlu teşvikler sağlamak
- Küçük işletme yöneticilerini sektörün planlamasında daha fazla etkiye sahip olmaları için güçlendirmek.
BM Gıda Sistemleri Ön Zirvesi ile birlikte düzenlenen ödül töreninde dünyanın dört bir yanından küçük işletmelere önümüzdeki on yıl içinde üzerlerine düşeni yapmaları için teşvik edilecekleri bir taahhüt imzalatılacak.