“Depremler Obruk Çökmesini Hızlandırabilir”

Konya Ovası’nda oluşan obrukların depremlerden etkilenip etkilenmediğine yönelik çalışmalar sürerken Prof. Dr. Fetullah Arık, “Doğrudan depremle ilişkisini kurmak oldukça güç ancak bölgede birçok farklı obruğun oluşum zamanıyla deprem oluşum zamanlarını kıyasladığımızda, birkaç deprem oluşum zamanına denk gelen obruk oluşumu var” dedi.   

Obrukların son çökme anını etkileyen birçok faktörün olduğunu söyleyen Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, obruklarla ilgili uzun yıllardır incelemelerin devam ettiğini belirtti.

AA’nın haberine göre Prof. Dr. Arık, “Özellikle yoğun yağışlı dönemden sonra üstteki tabakanın ağırlaşması, yer altında suyun rahat hareket edebileceği bir kanal oluşması, yüzeyin üzerine ağır bir yük konulması, yapay ya da doğal sarsıntılar, obruğun son çökme anını etkileyen faktörlerdir. Depremler de bu faktörlerden bir tanesidir. Depremler, bir obruğun çökmesini hızlandırabilir” bilgisini aktardı.

Konya’nın Karapınar İlçesinde Oluşan Obruk

Prof. Dr. Arık, 6 Şubat’taki depremlerden yaklaşık 20 gün sonra Konya’nın Karapınar ilçesinde 37 metre çapında ve 12 metre derinliğinde oluşan obruğun ölçümlerini gerçekleştirdiklerini belirtti. “Doğrudan depremle ilişkisini kurmak oldukça güç ancak bölgede birçok farklı obruğun oluşum zamanıyla deprem oluşum zamanlarını kıyasladığımızda, birkaç deprem oluşum zamanına denk gelen obruk oluşumu var” diye konuşan Prof. Dr. Arık şunları söyledi: “Obruk oluşumlarının zamanlarının net olarak bilinememesi nedeniyle bu ilişkiyi kurmak oldukça güç, şu anda modelleme çalışmalarımız devam ediyor. 2023 yılı içinde benzer soruların cevaplarını daha detaylı alabileceğimizi umuyorum.”

Yöre Halkından Bilgi Alındı

Yöre halkından alınan bilgiye göre bazen depremlerle yakın dönemlerde obrukların oluştuğunu bildiklerini anlatan Prof. Dr. Arık, “Obrukların oluş zamanlarıyla ilgili kesin veriler olmadığı için en belirgin veriler olarak yöre halkından aldığımız bilgileri değerlendiriyoruz. Burada yaşayan vatandaşların beyanına göre buradaki obrukların depremlerle nispeten ilişkili olduğu ortaya çıkıyor” dedi.

Sahada yaptıkları çalışmalarda faylar ve obruk oluşum koşullarını belirlediklerini söyleyen Prof. Dr. Arık, obruk oluşumuna duyarlı alanlarda jeofiziksel araştırmalar (elektrik özdirenç tomografisi vb.) yaparak olası boşluk, kırık, yarık gibi yapısal süreksizliklerin boyutlarını hesapladıklarını anlattı.

Prof. Dr. Arık, “Bölgede görmeye alışık olduğumuz kuyu şeklinde 700 civarında derin obruk var. Yanı sıra 1800 civarında da çökme yapısı tespit edildi. Sığ derinlikte olanlar 1 metreden az derinliğe, diğerleri de 1 metreden daha yüksek derinliğe sahip. Bölge içindeki obrukların dağılımına baktığımızda en yaygın dağılım Karapınar bölgesinde, bunun yanı sıra Karatay ve Çumra’da, kuzeye gittiğimizde Yunak, Çeltik, Cihanbeyli, Kadınhanı ile Sarayönü’nde obrukların olduğunu biliyoruz” diye konuştu.