Hepatit hastalarının yaşadıkları zorluklara dikkat çekmenin yanı sıra bu hastalıkla ilgili çalışmaların artırılması için farkındalık yaratmayı amaçlayan 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü’nün bu yılki teması, “Beklemiyoruz” olarak belirlendi. Tema, karar vericilerin beklemeyerek hepatitin yok edilmesi için harekete geçmeleri gerektiğine vurgu yapıyor. Çünkü acil önlem alınmazsa ölümler artmaya ve salgın büyümeye devam edecek.
Derleme: S. Sena AKKOÇ
Her yıl bir milyondan fazla insan hepatit nedeniyle hayatını kaybediyor. Dünya Hepatit Günü, hepatit hastalarının yaşadıkları zorluklara dikkat çekmenin yanı sıra bu hastalıkla ilgili çalışmaların artırılması için farkındalık yaratmayı amaçlıyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve partnerleri, her yıl 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü’nde hepatitle mücadeleye yönelik ulusal ve uluslararası çabaları hızlandırmak adına farkındalık kampanyaları düzenliyor. 28 Temmuz tarihi, hepatit B virüsünü keşfeden ve virüse karşı hem test hem de aşı geliştiren Nobel ödüllü bilim insanı Dr. Baruch Blumberg’in doğum günü olması nedeniyle seçildi.
Bu yıl Dünya Hepatit Günü’nün teması “Beklemiyoruz” olarak belirlendi. Slogan, hepatitli insanların, hepatit tehlikesi altında olanların, hamile kadınların ve yenidoğanların hepatit testleri ve tedavisi için bekleyemeyeceklerini vurguluyor. Bu nedenle karar vericilerin de beklemeyerek hepatitin yok edilmesi için harekete geçmeleri gerekiyor.
Küresel Olarak Önde Gelen Ölüm Nedenlerinden
Viral hepatit, yılda 1,34 milyon insanın hayatını kaybetmesine neden oluyor. Bu sayı, HIV/AIDS, tüberküloz ve sıtmaya bağlı ölümler kadar fazla. Hepatitin A, B, C, D ve E olmak üzere beş tipi bulunuyor. Tüm hepatit virüsleri karaciğerde akut enfeksiyonlara ve iltihaplanmaya sebep olabiliyor. Bununla birlikte hepatit B, C ve D virüsleri, kronik hepatite zemin oluşturarak siroz ve karaciğer kanserine yol açabiliyor. Dünyadaki karaciğer kanseri vakalarının yaklaşık %80’ine hepatit B ve C virüslerinin neden olduğu biliniyor.
Ölümler Önlenebilir
Viral hepatit yalnızca tek bir bölgeyi veya bir grup insanı değil, milyonlarca insanı farkında dahi olmadan etkileyen küresel bir salgın. DSÖ Avrupa Bölgesi’nde 15 milyon kişinin kronik hepatit B, 14 milyon kişinin ise hepatit C ile yaşadığı tahmin ediliyor. Bu kişilerin çoğu enfeksiyondan habersiz bir şekilde virüsü taşımaya devam ediyor. Üstelik söz konusu kişilerin ciddi kronik karaciğer hastalığı geliştirme ve virüsü diğer insanlara bulaştırma riskleri oldukça yüksek. Öte yandan doğru ve adil stratejiler benimsenirse mevcut önlemler, testler ve tedavilerle hepatite bağlı ölümler önlenebilir.
Testler ve Tedavi Yeterince Erişilebilir Değil
DSÖ’nün Küresel Hepatit Raporu’nda belirttiği üzere hepatit ile mücadelede büyük bir küresel mücadeleye ihtiyaç var. Bugün karşılaşılan en büyük sorunlar ise hepatit testlerinin ve tedavisinin yeterince erişilebilir olmaması. DSÖ’ye göre viral hepatitler ile mücadele çabaları, hastalık üzerine farkındalığın artırılmasına yönelik olmalı. Diğer yandan aşılamanın yaygınlaştırılması, güvenli cinsel ilişkinin ve enjeksiyon uygulamalarının teşvik edilmesi ve ihtiyaç duyan herkesin testlere ve tedavilere eşit erişiminin sağlanması gerekiyor.
Viral hepatitin bir an önce Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne dahil edilmesi ve küresel bir hepatit stratejisinin belirlenmesi gerekiyor. Acil önlem alınmazsa ölümler artmaya ve salgın büyümeye devam edecek.