EkoIQ Editör
Birleşmiş Milletler Gıda Sistemleri Zirvesi’nde küresel açlık, iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik kaybıyla mücadele için çiftçiler, kadınlar, gençler ve yerli grupların katılımını ve eşitliğini savunan dünya liderleri, gıda sistemlerini dönüştürme taahhüdünde bulundu.
İlk Birleşmiş Milletler (BM) Gıda Sistemleri Zirvesi, gıda sistemlerini dönüştürerek BM’nin 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacını (SKA) gerçekleştirmek için ulusal ve bölgesel eylemi teşvik etmek amacıyla dünya liderlerini bir araya getirdi. 2030 hedefleri arasında sıfır açlık, sıfır yoksulluk, cinsiyet eşitliği ve iklim eylemi var.
İnsan kaynaklı küresel ısınma için “kırmızı kod” olan son IPCC Raporu‘nu takiben dünyanın en büyük tarım üreticilerinden biri olan ABD yönetimi, iklim değişikliğini ele almak ve en savunmasız grupları doğal kaynakları sömürmeden gıda sağlamaya yardımcı olmak için beş yıl içinde 10 milyar doların üzerinde harcama taahhüt etti.
Bu fonun yarısı, “tüm ülkelerin, hatta üretim fazlası olanların bile beslenmeyi iyileştirmek ve gıda sistemlerini değişen iklime uyarlamak için adım atması gerektiğinin kabul edilmesi için” ülke içinde kullanılacak.
Gıda sistemlerinin dönüşümü, dünya genelinde yetersiz beslenen üç milyar insanı desteklemek ve küresel geçim kaynaklarının dayandığı kaynakları korumak için kilit bir rol oynuyor.
Bu bağlamda, 2019 yılında BM Genel Sekreteri’nin gıda sistemlerinin bağlantılarının öneminden yararlanarak küresel ilerlemeyi hızlandırmak için çağırdığı Zirve, 85’in üzerinde devlet başkanının taahhütlerini içerdi.
2020 yılında COVID-19 pandemisi, yoksulluk içinde yaşayan insan sayısını 124 milyona çıkardı ve bu sayının 2030’a kadar 600 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor. COVID-19 pandemisinin de etkisiyle 2020 yılında yetersiz beslenme oranı %9,9 arttı. Dünya genelinde açlık çeken insan sayısının da 720’den 811 milyona çıktığı hesaplanıyor. Diğer yandan her üç çocuktan ikisi, sağlıklı büyümek için erken çocukluk döneminde ihtiyaç duyulan minimum diyetten yoksun.
Bu kapsamda ülkelerden gelen farklı taahhütler oldu.
Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern, ülkesinin Yerli Halkın Gıda Sistemleri Koalisyonu’na katılacağını duyurarak “Yerli Halkların ileriye doğru yol almasına yardımcı olmaya hazırız. Yeni Zelanda için bu, Maori’nin gıda sektörümüzdeki önemli rolünü desteklemek ve engelleri kaldırarak Maori liderliğini güçlendirmek ve Maori tarım ticaretinin büyümesini teşvik etmek demek oluyor” dedi.
Diğer ülkeler de benzer şekilde yerli haklarına desteklerini sundu: Honduras, yerel otoritelerin rolünü güçlendirmeyi, Samoa geleneksel bilgiyi ve yerlilerin bilgisini doğa dostu üretimi iyileştirmek için teşvik etmeyi, Peru ve Filipinler ise arazi mülkiyetinin resmileştirilmesini taahhüt etti.
Finlandiya Başkanı Sauli Niinistö, “Küresel olarak açlığı ortadan kaldırma sözlerimizi yerine getiremiyoruz. Finlandiya’da savaş sonrasında yoksulluk ve yetersiz beslenmeye yanıt olarak 1940’lardan beri ücretsiz okul yemeği sağlanıyor. Okul yemek sisteminin hem toplumun ekonomik ve sosyal refahına hem de geleceğe bir yatırım olduğu kanıtlandı” dedi.
Gıdanın “temel bir insan hakkı” olduğunu savunan Bangladeş Başbakanı Sheikh Hasina, tarımın hala en önemli sektör olduğu bir ülkede herkes için kaliteli gıdaya erişime odaklanma ihtiyacı olduğunun altını çizdi.
Burkina Faso da benzer bir şekilde gıda hakkına dikkat çekti ve gıda hakkını anayasalarına dahil etme taahhüdünde bulundu. Kamboçya, cinsiyet eşitliğinin teşviki ve gıda sistemindeki gençler ve kadınlar için iş fırsatları yartılması için çalışmaya söz verdi.
Birçok ülke gıda sistemlerinin yalnızca kendi nüfuslarının besin ihtiyacını karşılamak için değil, iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik ve herkes için iyi geçim kaynağı hedefleri doğrultusunda hazırladıkları ulusal girişimlerini açıkladı.
Pasifik Adaları Forumu adına Fiji Cumhuriyeti Başbakanı Josaia Voreqe Bainimarama, “Çevremiz, halklarımız ve gıda sistemlerimiz nasıl derinden iç içe geçmiş ve karşılıklı olarak sürdürülüyorsa, yanıtımız da bizler ve gelecek nesiller için böyle olmalı” dedi.
Birleşik Arap Emirlikleri, ABD ile başlattıkları İklim için Tarım İnovasyon Misyonu’nu (AIM) duyurdu.
Sağlıklı ve besleyici okul yemeği sunmak için 15’ten fazla ülkenin verdiği küresel bir taahhüdü içeren koalisyonlar, BM Genel Sekreteri António Guterres’in belirlediği beş öncelikli eylem alanı ile de kesişiyor: Tüm insanları besleyin, doğaya dayanıklı çözümleri artırın; adil geçim kaynaklarını geliştirin; insana yakışır iş ve güçlendirilmiş topluluklar yaratın; kırılganlıklara, şoklara ve streslere karşı dayanıklılık oluşturun; uygulama araçlarını destekleyin.
ABD Tarım Sekreteri Tom Vilsack, “Doğal kaynakları korurken ve iklim kriziyle mücadele ederken herkes için güvenli, besleyici, uygun fiyatlı ve erişilebilir gıda sağlamak için gıda sistemlerini iyileştirecek olan yaratıcılığın gücünü kullanmalıyız” dedi.
Dünya Bankası Başkanı David Malpass ise “bilimsel bilgi ve siyasi irade ile daha akıllı bir gıda finansmanın, oyunun kurallarını büyük ölçüde değiştirebileceğini” vurguladı.
Zirveye yapılan gönderilerin derlemesi resmi bir özette yayınlandı. Tüm kuruluşlar ve grupların taahhütleri de bir çevrimiçi kayıtta sunuldu.
EKOIQ
