Dünya Tehlikeli Bir Eşikte: Üç Ülke Daha Fosil Yakıtlardan Uzaklaştı

COP28’de İspanya, Kenya ve Samoa Petrol ve Gazın Ötesi İttifakı’na katıldıklarını açıkladı. Ülkelerin petrol ve gaz üretimini sona erdirme taahhüdünde bulunmaları amacıyla tasarlanan anlaşma, hükümetlere hızlı teknik yardım sağlama üzerine tasarlanmış bir fona da sahip.

COP28’de, fosil yakıtlardan aşamalı çıkış müzakereleri devam etmekle birlikte bazı ülkeler enerji geçişini hızlandırmak için anlaşmaya vardı. Son olarak İspanya, Kenya ve Samoa, Petrol ve Gazın Ötesi İttifak’a (Beyond Oil and Gas Alliance, BOGA) katıldığını açıkladı.

Başlangıç Tutarı Olarak 1 milyon dolarlık Hibe

Ülkelerin petrol ve gaz üretimini sona erdirme taahhüdünde bulunmaları amacıyla tasarlanan anlaşma, aynı zamanda hükümetlere hızlı teknik yardım sağlama üzerine tasarlanmış bir fona da sahip. Yeni ülkelerin katılımı ile üye sayısı 24’e çıkan ittifak, Kenya ve Kolombiya’nın fosil yakıtlara bağımlılığını sona erdirmek adına başlangıç ​​tutarında 1 milyon dolar tutarında hibe sağlanacağını da duyurdu.

“Kömürden Başlayarak Petrol ve Gazdan da Uzaklaşmalıyız”

İttifaka katılan küçük ada devleti Samoa, yaptığı açıklamada ülkenin var olma mücadelesi verdiğini belirtti. Dayanışma içerisinde olmanın önemine değinen açıklamada, ittifaka katılımın fosil yakıtlardan aşamalı çıkış şansını artıracağı ifade edildi. İspanya tarafından yapılan açıklamada ise Paris Anlaşması’nın 1,5 derece hedefine vurgu yapıldı. Ve “1,5 derece için herkesi davet ediyoruz. Kömürden başlayarak petrol ve gazdan da uzaklaşmalıyız. Şebekeye bağlı ve şebekeden bağımsız enerji çözümleri üzerinde çalışmalıyız” ifadelerine yer verildi.

COP28’de fosil yakıtlardan aşamalı çıkış anlaşmasının sağlanması en büyük beklentilerden biri. Avrupa Birliği’nin ve ABD’nin de dahil olduğu 100’den fazla ülke hedefi desteklerken Çin ve Hindistan gibi iki büyük fosil yakıt üreticisi ve tüketicisinin böyle bir hedefe nasıl yaklaşacağı şüphe taşıyor. Bununla birlikte COP28’deki nihai anlaşmaya dair ikinci taslak, müzakerecilerin fosil yakıtlardan düzenli ve adil bir şekilde aşamalı çıkış çağrısını ele aldıklarını gösterdi. Taslak metin BM iklim sekretaryası tarafından yayımlandı ve zirvedeki görüşmelerin olası sonuçlarını gösteriyor.

Fosil Yakıtlardan Çıkış Hızı İnsanlığın Geleceğini Belirleyecek

Bezos Earth Fund ortaklığında, Exeter Üniversitesi koordinasyonunda 200’den fazla araştırmacıdan oluşan uluslararası bir ekip tarafından hazırlanan “Küresel Devrilme Noktaları Raporu” insanlığın şu anda korkunç bir yörüngede olduğunu söylüyor.

Fosil yakıtların kullanımdan kaldırılma hızı ve sıfır-karbon çözümlerinin büyümesi bundan böyle milyarlarca insanın geleceğini belirleyecek. Mevcut küresel yönetişimin sorunun boyutları karşısında yetersiz kaldığını belirten rapor, olumlu dönüm noktalarını tetikleyecek koordineli eylemler de dahil olmak üzere gidişatı hızla değiştirmek için altı temel tavsiyede bulunuyor.

Her Zamanki İş Modelleri Günümüzde Yeterli Değil

Devrilme noktası, küçük bir değişimin genellikle hızlı ve geri döndürülemez bir dönüşüme yol açmasıyla ortaya çıkıyor ve etkileri olumlu ya da olumsuz olabiliyor. Rapor, 26 olumsuz dünya sistemi devrilme noktasının değerlendirilmesine dayanarak, “her zamanki gibi iş yapmanın” artık mümkün olmadığı sonucuna varıyor. Küresel ısınmanın 1,5 dereceyi aşma yolunda ilerlemesiyle birlikte büyük buz tabakalarının çökmesi ve sıcak su mercan resiflerinin yaygın ölümleri de dahil olmak üzere en az beş yeryüzü sisteminin devrilme noktasının tetiklenmesi muhtemel. Yeryüzü sisteminin devrilme noktaları çoğaldıkça, temel ürün yetiştirme kapasitesinin felaket boyutunda, küresel ölçekte kaybedilmesi riski ortaya çıkıyor. İklim krizini ve ekolojik krizi durdurmak için acilen harekete geçilmezse doğal dünya parçalandıkça toplumlar da bu durumdan etkilenecek.

COP28’de bir araya gelen liderler tarafından hızlandırılan acil küresel eylem, olumlu devrilme noktalarını harekete geçirebilir ve bizi gelişen, sürdürülebilir bir geleceğe doğru yönlendirebilir. Rapor, bunu yapmak için bir plan ortaya koyuyor ve cesur, koordineli politikaların enerji, ulaşım ve gıda dahil olmak üzere birçok sektörde olumlu devrilme noktalarını tetikleyebileceğini söylüyor. Olumlu devrilme noktaları milyonlarca hayatı kurtaracak, milyarlarca insanın sıkıntısını giderecek, iklimle ilgili trilyonlarca dolarlık zararı önleyecek ve hepimizin bağımlı olduğu doğal dünyayı restore etmeye başlayacak.