Geleceğimiz Çocuklar, Geleceğimiz Alternatif Enerji

Nisan ayını çok severim. Zaten ayın ilk günü bile neşeli başlar, 1 Nisan şakaları dolayısıyla. Nisan, bana baharın geldiğini müjdeler, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı da bu aydadır.
Bu ayki köşemizde anlamlı ve insancıl uygulamalardan birkaç örnek derleyerek, alternatif enerjinin özellikle geleceğimiz, yani çocuklarımız için ne kadar önemli olduğunu bir kere daha hatırlatmak istedik. İlk iki ör­neğimizi de özelikle çocuklar için düşünülmüş tasarım­lardan seçtik (Her iki tasarımın da kadınlar tarafından akıl edildiğinin ve yapıldığının altını çizerek, feminist ta­rafımızı belli edelim burada 🙂 ) Son örneğimizi özellikle HES’lerden seçtik, zira Makro HES’ler yerine, yöre hal­kının hayatını çok olumlu anlamda tamamen değiştiren, doğru planlanmış ve ölçeklenmiş mikro HES’lerin çok çok önemli olduğuna inanıyoruz, hâlâ elektriğe ulaşımı olmayan Karadeniz yaylalarımız için.
Bence Çin, Hindistan, İngiltere gibi ülkeler bugünü değil, yarınları düşünüp planlama ve Ar-Ge yaparken, bizler günlük kısır tartışma ve gündemlerin içine hap­settiğimiz potansiyellerimizi harcayarak büyük bir gü­nah işliyoruz. Sekiz senedir PV sektörünün içinde biri olarak kızlarım bana “Anne sekiz senedir hep bize yurt­dışında güneş enerjisi işinin ne kadar büyüdüğünü an­latıyorsun, biraz da Türkiye’deki güzel işleri anlatsan?” dediği zaman kızmak yerine “İşte o işleri de sizler başa­racaksınız” diyorum. Allah’tan şimdiki çocuklar bizden çok daha fazla çevre bilincine sahip olarak yetişiyorlar, daha araştırmacılar ve bilgiye çok kolay ulaşıyorlar. Ar­tık pek çok ortaokulda fen derslerinde rüzgar ve güneş enerjisi kullanılarak yapılmış projeler isteniyor. Onlar­dan temiz enerjiyi kendi hayatlarına nasıl entegre ede­ceklerini düşünmeleri isteniyor. İşte bu çocuklar, bizden hesap sormaya başladılar bile. Geleceğimizin temiz ener­jide olduğunu biliyorlar. Geleceğin kendileri olduğunu biliyorlar. Ve artık onlara gurur duyarak anlatacağımız örneklerimiz olmaya başlamalı…
Güzel günler sizlerin olsun
Senem Gençer
www.twitter.com/altenerji
www.linkedin.com/altenerji

Hayat Veren Solar Okul Çantaları
Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Rustenburg şehrindeki iki genç girişimci kadın, elektrik olmayan köylerde okula giden çocukların geceleri gaz lambası ya da mum ışığı altında ders çalışmalarının ne kadar kötü sonuçlara neden olduğunu görünce, bir çözüm getirmeye karar verir. Zira ışık elde etmek için kullanılan gazyağı ve mumların neden olduğu yangınlar nedeniyle her sene Afrika’da 3 milyona yakın (çoğu kadın ve çocuk olmak üzere) insan ölmektedir.
Bunun üzerine “Repurpose Schoolbags” adında bir marka yaratan Thato Kgatlhanye ve Rea Ngwane adındaki bu iki kadın, geridönüşümlü plastikten yapılmış okul çantalarının sırtına koydukları ve üzerinde güneş enerjisi sistemi olan kapakların, gece uygun kavanoza geçirerek birer lamba haline geldiği ürünler tasarlar. Plastik olan bu çantalar, ıslanmaz ve kirlense de kolayca temizlenebilir. Çocukların tek yapması gereken, okula gitmek için yolda geçirdikleri saatler boyunca çantalarını sırtlarından çıkarmamaktır ki, paneller içlerindeki bataryaları şarj edebilsinler. Gece ise bu paneller çantadan çıkarılıp, kavanozların ağızlarına takılarak sağlıklı, tertemiz bir ışık kaynağına dönüşür.

Herkes Solar Pompa Sistemi Kurabilir
İçme suyuna erişim, dünyanın bazı bölgelerinde hâlâ büyük bir sorun. Sadece içme suyu değil, sulamada kullanılan su bulmak için de yol yürüyen ve ağır su kovalarını taşımak zorunda olan milyonlarca insan var. Alman Pumpmakers firması, buradan yola çıkarak pahalı olmayan, bakım gerektirmeyen ve en önemlisi herkesin kolayca kurabileceği bir solar sulama sistemi geliştirmiş. Haziran ayında piyasaya çıkaracakları NSP modelinin özelliği, pek çok parçanın yerel olarak imal edilebilmesi. Bu da maliyeti azaltan bir faktör. Şirket, aynı zamanda ürünlerinin satışının da yapılmasını teşvik ediyor. Yani Pumpmakers, girdiği ülkenin vatandaşlarının hem kullanıcı hem de alıcı olabileceği bir dağıtım ağı kurguluyor.

Hayat Değiştiren Mikro-HES’ler
Nepal’in batısındaki ücra dağ köyü Rangkhani’de yaşayan aileler, 10 yıl öncesine dek karanlık çökünce gazyağı ve yağ lambaları kullanırdı. İletişim ve sağlık hizmetleri yeter­sizdi, iş bulmak zordu. Ama bir mini hidroelektrik projesi 2001’den beri, Rangkhani’ye ve komşu köylere elektrik üretmek için yakınlardaki Kalung Khola ırmağının sularından yararlanıyor. Kurulan mikro HES büyük hidroelektrik projeleriyle ge­len baraj inşası, su basması ve top­lulukların yerlerinden edilmesi gibi durumlardan farklı olarak çevreye en ufak bir zarar vermiyor. Baraj kurmadan, doğrudan ırmaktan yön­lendirilen su ile çalışan ve hiçbir yeri su altında bırakmayan santral, seragazı salımı yapmıyor. Su, jene­ratörün türbinlerini döndürdükten sonra tekrar ırmağa veriliyor. Bu mini hidroelektrik santral 100 kilo­vattan az elektrik üretiyor.
Elektriğin beraberinde büyük deği­şimler getirdiği Rangkhani’de tahılı artık elle öğütülmüyor; bir klinik açılmış; çocuklar ve gençlerin eği­timlerinde ciddi ilerlemeler kayde­dilmiş; dükkanlar ve başka iş yerleri faaliyete geçmiş… Özetle bu mikro HES, yöre halkının hayatında çok olumlu değişimler sağlamış.

Origami Değil “SolarPuff”
Dünyada milyonlarca insanın hâlâ elektriksiz ya­şamaya mahkum olduğunu ve bu bölgelerde ya­şayanların geceleri en temel ihtiyaçlarını rahatça gidermek için gaz lambası gibi tehlikeli ışık kay­naklarından başka alternatifleri olmadığını gören ABD’li Alice Min Soo Chun, bir ürün geliştirdi. 2010 Haiti depreminden sonra afet durumlarında ışığa duyulan ihtiyacın ne kadar önemli olduğu­nu gören Soo Chun’un kurduğu Solight Design şirketinin tasarlayıp ürettiği SolarPuff çok hafif, PET’ten imal edildiği için kolay kolay zarar gör­müyor, sudan etkilenmiyor ve neredeyse hiç yer kaplamıyor, zira katlanabiliyor. Böylece gündüz ister sırt çantanızda, ister evinizin bahçesinde gü­neşlenmeye bıraktığınız zaman, geceleri biriktir­diği enerjiyi en az sekiz saat kullanabileceğiniz bir ışık kaynağına dönüşüyor.