Guterres: “Sözler Tutulmalı, Dayanışma Güçlenmeli”

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, G20 Zirvesi Ekonomi Bakanları ve Merkez Bankaları yöneticileriyle görüştü. Konuşmasında, iklim krizine ve aşılama eşitsizliğine değinen Genel Sekreter, kırılgan topluluklara finansmanın yetersiz olduğunu yineledi.

Geçtiğimiz hafta G20 ülkelerinin ekonomi bakanlarının üçüncü toplantısında konuşma yapan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres, konuşmasında iklim krizi kaynak olaylarının kırılgan toplulukları mahvettiğini ve bu olayların bitmesine daha çok zaman olduğunu söyleyerek konuşmasına başladı.

Şu ana kadar dört milyon insanı öldüren pandeminin ikinci yılında olduğumuza değinen Guterres, bir milyon canın ilk dokuz ayda, ikinci ve üçüncü milyonun ise üç ayda, dördüncü milyonun ise yalnızca iki buçuk ayda hayatını kaybettiğini ifade etti. Aşılara erişim eşitsizliğinin bir an önce sonlandırılması ve gelişmekte olan ülkelere ekonomik yardım eli uzatılması çağrısını yineledi. Guterres: “Pek çok gelişmiş ülke salgının üstesinden geliyor gibi görünüyor, ancak gelişmekte olan ülkeler, bırakın iyileşmeyi, hâlâ hayatta kalmak için mücadele ediyor. Bazı gelişmiş ülkelerde insanların %70’i aşı olurken, bu oran düşük gelirli ülkelerde %1’in altında kalıyor. Küresel bir aşı eşitsizliği hepimizi tehdit ediyor çünkü virüs mutasyona uğradıkça daha da bulaşıcı, hatta daha ölümcül hale gelebilir” dedi.

Aşı ve yardımların memnuniyetle karşıladıklarını ancak bunların iyileşmek için yeterli olmadığının altını çizen Genel Sekreter, “Dünyanın %70’ini aşılamak ve bu salgını sona erdirmek için bir milyar değil, en az on bir milyar doza ihtiyacımız var” diyerek endişeleri dile getirdi. “Her yerde herkesi aşılamak, tarihteki en büyük küresel halk sağlığı kampanyasını gerektiğini” ifade eden Guterres, Küresel Aşı Planı’nın bir an önce hazırlanması ve uygulanmasının önemli olduğunu dile getirdi. Bunları başarmak için de bir Acil Durum Görev Gücü kurulmasını önererek G20’yi işaret etti ve Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası (World Bank), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Ticaret Örgütü (WTO) tarafından öncülük edilecek 50 milyar dolarlık yatırım yol haritasının desteklenmesinin önemine değindi.

Gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomilerin giderek küçüldüğünü ve borç ertelenmesi konusuna değinen Genel Sekreter, gelişmiş ekonomilerdeki mali paketlerin GSYİH’in %28’ine ulaşırken, orta gelirli ülkelerde bunun %6,5, en az gelişmiş ülkelerde ise yalnızca %1,8 olduğunu ifade etti.  “Gelişmekte olan ülkeler, çoğu durumda faiz ödemeleri ve vergileri artırma fırsatlarının azalması nedeniyle zorlaşan önemli finansman kısıtlamaları ile karşı karşıyadır. Buna paralel olarak, COVID-19 salgınının yoksul insan sayısını 124 milyona kadar artırması bekleniyor. Bu “yeni yoksulların” 10’da sekizi, şu anda borç indirim programları için uygun olmayan orta gelirli ülkelerde bulunuyor” dedi.

Karbon nötr hedefinde önemli bir hareketlenme olduğunun altını çizen Guterres, gelecek ayda küresel seragazlarının %65’ini ve dünya ekonomisinin %70’ini temsil eden ülkelerin, net sıfır emisyon hedefi taahhüdü vermiş olacaklarını vurguladı. “1,5 derece keyfi bir değer değildir” diyen Genel Sekreter, 1,2 dereceyi yaşadığımız şimdi de her hafta aşırı iklim olaylarının yıkıcılığına şahit olduğumuzun altını çizdi.

Kasım ayında Glasgow’da gerçekleşecek COP26’nın bir dönüm noktası olabilmesi için tüm G20 ülkelerinin 2050 yılına kadar net sıfır taahhüdü vermiş ve 2030’da 2010 seviyelerine göre %45 seragazı emisyonu azaltım hedefi bulunan Ulusal Katkı Beyanları’nı (NDCs) sunmuş olması gerektiğini ifade etti.

İklim finansmanının ilerleyişi konusunda endişelerini dile getiren Guterres, 20 yıl önce verilmiş iklim krizi etki azaltma ve uyum için gelişmiş ülkelerin vereceği 100 milyar dolarlık sözün tutulmadığını yineledi. Bu taahhüdün yerine getirilmesi için net bir planın ortaya konulmasını bunun çok taraflı sistemde güven oluşturmakla ilgili olduğunu ifade etti. Dayanışmanın 100 milyar dolarlık sözün tutulmasıyla başladığını dile getirdi.

Guterres: “Kalkınma bankalarının, gelişmiş ülkelerin fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye dönüşümlerinde yardım ederek yeşil işler yaratma ve eşitsizlikleri azaltma konusunda oynayacağı büyük bir rolü var” dedi.

Tüm bu çabaların desteklenmesi için G20’nin daha azimli, net ve güvenilir iklim politikaları ve özel sektörün zorunlu iklim-kaynaklı finansman yoluyla gerek duyduğu çerçevenin oluşturulmak zorunda olduğunu dile getirdi. 2021 sonuna kadar tüm yatırımcıların herhangi uluslararası kömür yatırımı yapmayacağını taahhüt etmesine ihtiyaç olduğuna değindi. Önümüzdeki altı ayın kritik olduğuna dikkat çeken Genel Sekreter, “Sizi, pandemiden güçlü bir şekilde toparlanmak, küresel ekonominin temellerini güçlendirmek ve iklim değişikliği felaketini önlemek için birlikte çalışmaya çağırıyorum” diyerek sözlerini tamamladı.