İklim Değişikliği ile Mücadelede Kentsel Tasarımın Rolü

Yeditepe Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı, Kentsel Tasarım ve Peyzaj Mimarlığı Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Bengi Korgavuş, iklim değişikliği ile mücadelede kentsel tasarımın önemine ilişkin bilgi verdi.

Milyonlarca nüfusun yaşadığı kentlerin iklim değişikliğinin başlıca sorumlularından olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Bengi Korgavuş, “Kentler, karbon emisyonlarının %80’inden sorumludur. Bu sebeple kentlerin peyzajı, tasarımı ve planlanması iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir yer tutmaktadır” dedi.

Son yıllarda gerçekleşen doğa olaylarının çoğunun doğrudan ya da dolaylı olarak küresel iklim değişikliği ile bağlantılı olduğunu kaydeden Bengi Korgavuş, insan sağlığı ve yaşam alanlarının tehdit altında olduğunu anımsattı.

En Şiddetlisi Akdeniz Havzası’nda Yaşanacak

Türkiye’nin de içerisinde yer aldığı Akdeniz Havzası’nın iklim değişikliğine karşı en kırılgan bölgelerden biri olduğuna işaret eden Korgavuş, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Gerekli önlemleri almadığımız ve küresel ısınma aynı şekilde devam ettiği sürece iklim değişikliği etkilerinin en şiddetli yaşanacağı Akdeniz Havzası’nın eskiye göre daha az yağış alması, yağışların daha kısa süreli ve şiddetli olmasından dolayı sel ve taşkınlarda artış yaşanması, sıcak hava dalgaları, kuraklık ve buna bağlı olarak orman yangınlarında ve şiddetinde artış olması, fırtına, tayfun, hortum, dolu ve benzeri gibi ekstrem hava olaylarının sıklığı ve şiddetinde artış yaşanması, biyoçeşitliliğin azalması, tarımsal verim kaybı gibi etkilerin yaşanacağı ön görülmektedir.”

Küresel İşbirliği Yapılmalı 

İklim değişikliğinin, çok yönlü ve karmaşık küresel bir kriz olduğunu vurgulayan Korgavuş, iklim değişikliğinin geri dönülemez noktaya gelmeden ve iklim krizine dönüşmeden önce küresel işbirliği yapılması gerektiğini vurguladı.

%80’inden Kentler Sorumlu 

Dr. Öğr. Üyesi Bengi Korgavuş, günümüzde dünya nüfusunun yarısından fazlasının kentlerde yaşadığını anımsatarak “Kentler, toplam dünya yüzeyinin sadece %3’ünü kaplamalarına rağmen enerji tüketiminin %60 –80’inden ve karbon emisyonlarının %80’inden sorumludur. Yani milyonlarca nüfusun yaşadığı kentler iklim değişikliğinin başlıca sorumlularındandır ve aynı zamanda iklim değişikliğine bağlı felaketlerden en çok zarar gören alanlardır. Bu sebeple kentlerin peyzajı, tasarım ve planlanması iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir yer tutmaktadır” diye konuştu.

Politikalar Geliştirilmeli 

Dr. Öğr. Üyesi Bengi Korgavuş, kentlerde iklim değişikliğinin etkilerini azaltacak ve kentleri iklim değişikliğine uyumlu hale getirecek planlama ve tasarım ilkelerinin geliştirilmesi gerektiğini kaydederek bu ilkelerin ilgili planlama politikalarına entegre edilmesinin önemine vurgu yaptı. “Bu çerçevede, kentsel tasarım ve peyzaj mimarlığı küresel iklim değişikliğinin ekolojik, ekonomik ve sosyal etkilerinin azaltılmasında önemli katkılar sağlayabilecek bir meslek disiplinidir” diyen Bengi Korgavuş, kentler için şu önerilerde bulundu:

. Yaya odaklı kentsel tasarım yapılmalı.

. Bisiklet ve yaya yolları kent genelinde yaygınlaştırılılmalı ve kolaylaştırılmalı.

. Gündelik ihtiyaçların yürüme mesafesinde erişimi sağlanmalı.

. Kent içerisindeki ve çevresindeki yeşil alanların varlığı korunmalı ve genişletilmeli.

. Yaya yolları ve taşıt yolları ağaçlandırılarak yeşil koridorlar oluşturulmalı.

. Yeşil çatılar, yeşil duvarlar, kentsel tarım, dikey tarım gibi uygulamalar yaygınlaştırılmalı.

. Kentsel yeşil altyapı sistemleri oluşturulmalı ve yağmur suyu hasadı yapılmalı.

. Kurakçıl peyzaj tasarımı, yerel bitki türlerinin kullanılmalı.

. Fosil yakıtlar yerine yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına ağırlık verilmeli.