Kasım 2023’te, Karadeniz’de hızı saatte 120 kilometreye varan kasırga şiddetinde rüzgarlar görüldü. Yeni bir ilişkilendirme analizine göre, insan faaliyetlerinin yol açtığı iklim değişikliği nedeniyle yaşanan Bettina Fırtınası, şiddetli yağmur ve kar yağışı olasılığını iki katına çıkardı.
Uluslararası akademik işbirliği World Weather Attribution’ın (WWA) parçası olan İngiltere, Hollanda, ABD, Almanya ve İsviçre’deki üniversite ve kurumlarda görevli bilim insanları, bir ilişkilendirme analizi için bir araya geldi. Araştırmacılar Karadeniz çevresinde Ukrayna, Rusya, Moldova, Romanya, Bulgaristan, Türkiye ve Gürcistan bölgelerini kapsayan bir alanda üç günlük ortalama yağış ve maksimum rüzgar hızını inceledi. Çalışma sırasında ayrıca küresel ısınmanın etkisi altındaki iklim şartları ile sanayi öncesi dönemin iklimi arasında da karşılaştırma yapıldı. Doğu Avrupa’da 28 Kasım’da karaya çıkan Bettina Fırtınası, Moldova, Bulgaristan, Romanya ve Ukrayna’ya yoğun kar yağışı getirdi. Bettina Fırtınası’nın Kırım, Ukrayna’nın doğusu ve Türkiye’nin büyük bölümündeki etkisi ise şiddetli yağış oldu.
Rüzgarların Şiddeti Saatte 120 Kilometreye Vardı
Karadeniz’de hızı saatte 120 kilometreye varan kasırga şiddetinde rüzgarlar görüldü. Fırtına sırasında çoğu Ukrayna’da olmak üzere en az 23 kişi hayatını kaybetti, 2,5 milyondan fazla insanı etkileyen elektrik kesintileri yaşandı, altyapılar hasar gördü ve ulaşımda aksaklıklar yaşandı.
Analize göre, insan faaliyetlerinin yol açtığı iklim değişikliği nedeniyle yaşanan Bettina Fırtınası, şiddetli yağmur ve kar yağışı olasılığını iki katına çıkardı. İklim değişikliği, yağışları yaklaşık %5 daha şiddetli hale getirdi, daha fazla yağışın kar yerine yağmur olarak düşmesine yol açtı.
Yağışlar Daha da Yoğunlaşacak
Araştırmada, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın Bettina Fırtınası’nın etkilerinin şiddetlenmesinde rol oynadığı belirtildi. Çatışmalar nedeniyle yerlerinden edilen Ukraynalılar arasında durumdan en fazla etkilenenlerin dondurucu soğuklara karşı en savunmasız ve tahliye imkanı az olan yaşlılar, çocuklar ve engelliler oldukları ifade edildi. Analize göre, insan faaliyetleri kaynaklı küresel ısınmanın devam etmesiyle Doğu Avrupa’da kış fırtınalarından kaynaklanan yağışlar daha da yoğunlaşacak.
“Sonuç Benzer Analizlerle Uyumlu”
Araştırmacılardan Londra Imperial College Grantham Enstitüsü, İklim Değişikliği ve Çevre Bölümü Araştırma Görevlisi Mariam Zachariah, bulguların, Karadeniz çevresindeki şiddetli yağmur ve kar fırtınalarının sıklığının iklim değişikliği ile arttığını gösterdiğini ve bu sonucun benzer analizlerle uyumlu olduğunu söyledi.
“Savaş, Felaket Sonrasında Müdahale Kabiliyetini Azaltıyor”
Londra Imperial College Grantham Enstitüsü, İklim Değişikliği ve Çevre Bölümü İklim Bilimi Kıdemli Öğretim Görevlisi Friederike Otto ise açıklamasında iklim değişikliği ve çatışmanın bir araya gelerek yıkıcı sonuçlar doğurabildiğine vurgu yaptı. Otto şunları söyledi: “Afrika Boynuzu, Batı Asya ve Libya’daki aşırı hava olayları üzerine yapılan son Dünya Hava Durumu Araştırmaları, savaşın insanların felaket sonrasında müdahale etme kabiliyetini büyük ölçüde azalttığını ortaya koydu. Yüz binlerce Ukraynalı savaş nedeniyle yerlerinden edildi ve kış aylarında sivil enerji altyapısının zarar görmesi, savunmasız bir nüfus üzerinde geniş kapsamlı etkilere yol açmaya devam ediyor. Dünya fosil yakıtları yakmayı bırakana kadar dört bir yanındaki aşırı hava koşulları şiddetlenmeye devam edecek ve dünyayı daha istikrarsız ve daha tehlikeli hale getirecek.”
About Post Author
