“İklim Krizi Gıda Fiyatlarını Tehdit Ediyor”

Yüksek enflasyon ve gıda fiyatlarındaki artış, tüm dünyanın ortak sorunu. Fiyat artışlarındaki gizli düşman ise iklim değişikliği olarak gösterilirken küresel gıda sistemleri, iklim krizini derinleştirmeye devam ediyor.

Yüksek enflasyon ve özellikle gıda fiyatlarındaki artış, ülkemizde tüm kesimleri etkileyen bir konu. Öte yandan 2021 yılı, tüm dünyada gıdadan başlayarak tüm fiyat endekslerinde bir artışı ve dünya genelinde yayılan bir enflasyon dalgasını da tetikledi. Ülkemizde enflasyon oranı kur oynaklığı nedeniyle çok yüksek düzeyde gerçekleşmiş olsa da tüm dünya uzun zamandır görülmemiş enflasyon rakamlarıyla karşı karşıya.

İklim Krizi En Büyük Kronik Tehdit

Dünyanın karşı karşıya olduğu asıl büyük tehdit olan iklim krizinin, tarımsal verimlilik üzerindeki güçlü etkisi nedeniyle gıda fiyatlarındaki küresel artışın temel nedenleri arasında olduğunu ifade eden Mete İmer: “Gıda fiyatlarındaki artış, tüm ülkeleri farklı derecede etkiliyor ve tüm ülkelerin kendi ekonomilerinde farklı dinamik söz konusu. Önce küresel sağlık krizi ve pandemi, sonrasında da gıda krizi ve gıda fiyatlarındaki artış gibi ani ortaya çıkan risklerin yanı sıra, dünya ve insan açısından kronik risk oluşturan başka önemli riskleri de göz ardı etmememiz gerekiyor. Bu risklerden en önemlisi iklim krizidir. İklim krizi, gelecekte bizi bekleyen bir risk değil, hali hazırda içerisinde yaşadığımız ve dünya üzerindeki hayatı etkilen bir süreç. Kronik bir tehdit olan iklim krizi ile savaşımda bireylere, kamu otoritelerine, sanayi ve sivil toplum kuruluşlarına önemli görevler düşüyor” dedi.

Birleşmiş Milletler verilerinin de, iklim krizinin gıda sisteminde neden olduğu sorunları açıkça ortaya koyduğunu söyleyen Mete İmer, sözlerine şöyle devam etti: “İklim değişikliği, açlığın önemli bir nedenidir. Kara, toprak, su ve enerjinin gıda için sürdürülemez şekilde kullanımı sıcaklıkların yükselmesine yol açan sera gazı salımlarını arttırmakta; yüksek sıcaklıklar gıda üretmek için gerekli kaynakları olumsuz etkilemektedir. 2020 yılında 811 milyona yakın insan açlıkla karşılaşmış olup bu rakam 2019 yılından 161 milyon kişi daha fazladır.”

Mete İmer, iklim değişikliğinin gıda sistemi üzerindeki etkileri üzerine de şunları dile getirdi: “Yüksek sıcaklıklarda rekolte ve verim düşmekte; atık artmaktadır. Okyanuslar iklim sisteminde oluşan aşırı ısının yüzde doksanını emmişler, bu nedenle daha asidik hale gelmişlerdir. Aşırı avlanma ve okyanusların daha asidik hale gelmesi 3,2 milyar insanı besleyen deniz kaynaklarını tehdit etmektedir. Kutup bölgelerinde kar örtüsünde, göl ve ırmaklardaki buzlarda ve donmuş topraklarda meydana gelen değişiklikler otlatma, avlanma, balıkçılık ve toplama faaliyetleri ile elde edilen gıdaları verimsizleştirmiş, kutuplarda oturanların geçim kaynaklarına ve kültürel kimliklerine zarar vermiştir.”

Gıda Üretim Faaliyetlerinin Çevre Üzerindeki Etkisi

• Gıdayı üretmek, ambalajlamak ve dağıtmak için kullanılan sistemler seragazı salımlarının üçte birini oluşturuyor ve biyoçeşitlilik kaybının %80’ine neden oluyor.
• Eğer müdahale edilmezse, gıda sistemlerinden kaynaklanan salımların 2050’ye kadar %40 artması bekleniyor.
• Gıda sistemi günümüzde dünyanın toplam enerji tüketiminin %30’nu oluşturuyor ve bu enerjinin büyük bölümü salımlara neden olan fosil yakıtlardan üretiliyor.
• Gıdanın %17’si atık oluyor ve dünyadaki sera gazı salımlarının %10’u tüketilmemiş gıdadan kaynaklanıyor.

2021’de bütün dünyada gıdadaki fiyat artışlarının ayrıntıları:

• FAO Tahıl Fiyat Endeksi 2012’den beri en yüksek düzeye ulaşarak 2020’ye göre %27,2’lik artış kaydetti
• Tahıl grubu içinde mısırda %44,1, buğdayda %31,3 artış yaşanırken pirinçte %4’lük düşüş gerçekleşti
• FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi zamanların en yüksek artışıyla 2020’ye göre %65,8 yükseldi
• FAO Şeker Fiyat Endeksi 2016’dan beri en yüksek değere ulaşarak 2020’ye göre %29,8 arttı
• FAO Et Fiyat Endeksi 2020’ye göre %12,7
• FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi ise %16,9 artış kaydetti