“Karşılaştığınız sorunları, o sorunları yarattığınız düşünce düzleminde kalarak çözemezsiniz”. Tam da Einstein’ın sözündeki gibi, yeni fikirler geliştirmeden, sürdürülebilir bir gelecek kurgulamak neredeyse imkânsız çünkü geleneksel düşünce ve davranış kalıplarımız belki sorunun tam da kendisi. Bu noktadan hareketle, sürdürülebilirlik ve inovasyon kavramlarını biraraya getirmeye çalışan önemli girişimler mevcut. İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği’nin (SKD) geçtiğimiz aylarda sonuçlanan “İnovatif Sürdürülebilirlik Uygulamaları Yarışması da tam bu noktaya parmak basıyordu. Birbirinden yenilikçi çözümlerin yarıştığı organizasyonda, TAV Havalimanları Holding, Enerjisa Başkent Elektrik Dağıtım ve Enerjisa Enerji Hizmetleri ve Ege Orman Vakfı Ağaçlandırma ve Ağaç Ürünleri İktisadi İşletmesi’nin (EGEVAK) projeleri ödülleri elde etti.
İnovasyon ve sürdürülebilirlik. Giderek birbirine daha çok yaklaşan iki kavram. Biri olmadığında diğerinin anlamına da halel gelen bu iki kavram çerçevesinde, İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD) tarafından düzenlenen “İnovatif Sürdürülebilirlik Uygulamaları Yarışması”nın sonuçları geçtiğimiz ay açıklandı. “Büyük Şirket” kategorisinde TAV Havalimanları Holding, Enerjisa Başkent Elektrik Dağıtım ve Enerjisa Enerji Hizmetleri; “KOBİ” kategorisinde Ege Orman Vakfı Ağaçlandırma ve Ağaç Ürünleri İktisadi İşletmesi’nin (EGEVAK) kazandığı ödüller, ana sponsorluğunu Vodafone’un, destek sponsorluğunu Brisa’nın yaptığı törenle sahiplerine verildi.
İstanbul’daki İngiltere Konsolosluğu binasında düzenlenen törene iş dünyası, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve medya temsilcilerinin yanı sıra İngiltere Başkonsolosu Leigh Turner da katıldı. Futurist Ufuk Tarhan’ın da iş dünyasının geleceği üzerine bir konuşma yaptığı ödül töreninde, ödül alanlar kadar çalışmalarıyla ilgi toplayan tüm kuruluşların temsilcilerinin de gözleri gururla parlıyordu.
Ödül töreninin açılış konuşmasını yapan SKD Başkanı Galya Frayman Molinas, dernek olarak bir ilki gerçekleştirdiklerini belirterek şunları söyledi: “Türkiye’de ilk kez inovasyon ve sürdürülebilirlik kavramlarını birleştiren iyi uygulamalar ödüllendiriliyor. SKD olarak, inovasyonu sürdürülebilir kalkınmanın gerekli ve önemli bir unsuru olarak görüyoruz. Bizim için inovatif sürdürülebilirlik, sürdürülebilir kalkınmaya somut anlamda katkı sağlayacak ürün ve hizmetlerin üretim, yönetim ya da süreçlerinin yenilikçi ve özgün bir yaklaşımla ele alınması anlamına geliyor. Yarışma ile özel sektörün çevreye, ekonomiye ve topluma katkıyı arttıracak inovatif projelerini ortaya çıkarmayı ve desteklemeyi hedefledik. İyi uygulamaları ödüllendirerek, yaygınlaşmaları konusunda katkıda bulunmayı istedik.”
Yarışmada finale kalan 14 firma SKD İnovasyon Çalışma Grubu tarafından belirlendi. Finalistlerse; üniversite, basın ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinden oluşan bir jüri tarafından değerlendirildi.
Çevresel İnovatif Uygulama:
İzmir Adnan Menderes Havalimanı Yeni İç Hatlar Terminali Projesi Geri Dönüşüm Uygulaması
TAV Havalimanları’nın iştiraki TAV Ege, İzmir Adnan Menderes Havalimanı iç ve dış hatlar terminallerinin 2032’ye kadar işletme hakkını kazandı. İmzalanan anlaşmaya göre, TAV var olan iç hatlar terminalini yıkarak daha modern bir yapı inşa etmeyi de üstlendi. Proje kapsamında 185 bin metrekarelik terminal binası, 2 bin 559 araçlık çok katlı otopark ve ilgili birimler inşa ediliyor. Bu çerçevede, yeni terminal kompleksinin yapımının yanı sıra eski iç hatlar binası ve eklerinin yıkımı; hurda ve atıkların geri dönüştürülmesi işini TAV İnşaat üstlendi. Hayata geçirilen uygulamayla, yıkım söküm sonucunda ortaya çıkan malzemelerin yüzde 67’si geri dönüştürüldü, yüzde 32’si yapım çalışmalarında yeniden kullanıldı, her iki kategoride de değerlendirilemeyen yüzde 1’lik kısım bertaraf edildi.
Ekonomik İnovatif Uygulama:
Geri Dönüşüm ve Test Merkezi Projesi – Enerjisa Başkent Elektrik Dağıtım
Geri Dönüşüm ve Test Merkezi ile sahadan gelen malzemelerin test ve bakımlarının yapılması, geri dönüşümlerinin sağlanması, garanti süresi içerisinde arızalanan malzemelerin garanti takibinin yapılması ve çevreye zararlı etkilere sahip maddelerin doğaya salınımının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Elektrik malzemelerinin yapılan test ve bakım işlemleri ile tekrar kullanılması sağlanarak çevreye zararlı etkiye sahip maddelerin doğaya salınımının önüne geçiliyor. 2012’de sahada arızalanarak veya yenileme yatırımı kapsamında sökülerek ana ambarlara (demonte) gelen 202 bin 476 adet malzemeden, 67 bin 492 adedi yapılan tasnif, test ve bakım işlemleri ile kullanılabilir hale getirildi. Ayrıca işletmede garanti kapsamında arızalanan 1376 adet malzeme Garanti Yönetimi Sistemi ile üreticisine değiştirildi.
Sosyal İnovatif Uygulama:
Hata İkaz Sistemi (HİS) – Enerjisa Enerji Hizmetleri
Alçak Gerilim (AG) dağıtım şebekelerinde çeşitli arıza nedenleriyle demir direklerde elektrik kaçağı oluşması ya da iletken kopması durumlarında can ve mal emniyetini güvence altına alacak yeni ve özgün bir sistem tasarlandı ve pilot uygulaması yapıldı. Yılda yaklaşık 4 bin adet iletken kopması meydana geldiği düşünüldüğünde can ve mal güvenliği için konunun ne derece elzem olduğu görülebiliyor. Bu uygulama ile sorunun önüne geçilmesi ve elektrik kayıplarından kaynaklanan ekonomik zararın giderilmesi amaçlanıyor. Proje, Türkiye ve dünya genelinde, elektrik dağıtım sektöründe öncü bir uygulama özelliğini taşıyor. Yapılan araştırmalarda bu gibi arıza durumlarında can kayıplarını önlemek amacıyla çeşitli çalışmalar yapıldığı ancak sistemsel olarak bir sonuca ulaşılamadığı tespit edildi. Bu anlamda Hata İkaz Sistemi, küresel çapta elektrik dağıtım sektöründe de bir ilk olma özelliği taşıyor. Ayrıca, Hata İkaz Sistemi’nin parçası olan ve demir direklerde elektrik kaçağını tespit eden cihaz için 1 Mart 2013 tarih ve 2013-G-72849 sayı ile Türk Patent Enstitüsü’ne faydalı model başvurusu da yapıldı.
Çevresel İnovatif Uygulama (Kobi Kategorisi):
Orman Alanları Veri Toplama ve Erken Uyarı Sistemi (TELEMETRİ)
Yenilikçi bir teknolojik sistem olan Orman Alanları Veri Toplama ve Orman Yangını Erken Uyarı Telemetri Sistemi ile M2M yani makineler arası mobil iletişim teknolojisiyle Türkiye’de ilk model “Ormanları yangından koruma projesi” hayata geçirildi. İzmir Adnan Menderes Havalimanında stratejik öneme sahip orman alanının telemetri sistemi ile GSM şebekesi üzerinden düşük tüketimli ve yıllarca çalışan güneş enerjili bir sistemle korunuyor olması ormanın sürdürülebilirliğini sağlıyor. Sistem; EGEVAK ve VODAFONE çözüm ortaklığıyla orman yangınları ve yangının çıktığı orman içindeki noktaları erkenden tespit edebiliyor; ilgililerin cep telefonuna SMS ve mail ile uyararak, müdahalenin yangın yayılmadan yapılmasını sağlayabiliyor.