Kadıköy'de Yeni Bir Adım mı? - #ekoIQ | Sürdürülebilirlik Hakkında Her Şey

Kadıköy Belediyesi, 5 Yıllık Stratejik Plan Hazırlık Çalıştayları’ndan ikincisini, 12 Temmuz 2014 Cumartesi günü Kadıköy Belediyesi Evlendirme Dairesi Zübeyde Hanım Kokteyl Salonu’nda gerçekleştirdi. EKOIQ dostlarından Yrd. Doç. Dr Barış Gençer Baykan da oradaydı ve hayli önemli bu toplantının ana başlıklarını bizlerle paylaştı.

Yerel yönetimler orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini belirlemek için stratejik planlar yapmaya 2000’li yıllarda başladılar. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 41. Maddesi’ne göre belediye başkanları, seçildikleri tarihten itibaren 6 ay içinde stratejik planlarını hazırlayıp Belediye Meclisi’ne sunmak durumundalar. Kanuna göre “Stratejik plan, varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanır ve belediye meclisi tarafından kabul edildikten sonra yürürlüğe girer.”
Bugüne kadar belediyeler katılımcılığı, genellikle paydaşları üzerinden kurguluyordu. İl veya ilçe sınırları içindeki Kaymakamlık, Emniyet Müdürlüğü, Milli Eğitim Müdürlüğü, Halk Eğitim Müdürlüğü, Müftülük, üniversiteler, hastaneler, meslek odaları ve sendikalar gibi kurumların, belediyelerin çalışmalarına yönelik beklenti ve fikirleri değerlendiriliyordu ve yurttaşların fikri de genelde belediyenin hizmetlerinden memnuniyet anketleri doğrultusunda alınıyordu. Bursa Nilüfer Belediyesi ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi gibi, yurttaşları doğrudan stratejik planlama süreçlerine katan çok az sayıda belediye vardı. Ancak Gezi Parkı deneyimi, yurttaşların yerel politikalara katılımının önünü açmışa benziyor. Anlatacağım çalışma bu durumun iyi bir göstergesi aslında.

Öncelikler Belirlendi
Kadıköy Belediyesi 5 Yıllık Stratejik Plan Hazırlık Çalıştayları’ndan ikincisi, 12 Temmuz 2014 Cumartesi günü Kadıköy Belediyesi Evlendirme Dairesi Zübeyde Hanım Kokteyl Salonu’nda gerçekleşti. Moderatörlüğünü Dr. Tunç Evcimen’in yaptığı ve arama konferansı yönteminin kullanıldığı çalıştaya 150 Kadıköylü katıldı. Katılımcılar, sivil toplum örgütü üyesi, muhtar, forum katılımcısı, öğretim üyesi ve siyasi parti üyesi olarak katılsalar da arama konferansının kuralları gereği kurumsal olarak değil, bireysel olarak temsil edildi. Açılış konuşmasında Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu, halkın taleplerini demokratik şekilde yerine getirmeye çalıştıklarını ve bu doğrultuda ilk çalıştaylarını 18-35 yaş arası gençlerin katılımıyla gerçekleştirdiklerini belirtti.
Çalıştayın ilk bölümünde “Kadıköy’ün geleceğini etkileyen dünyadaki ve Türkiye’deki akımlar ile Kadıköy’ün mevcut durumu” üzerine beyin fırtınası yapıldı. Katılımcılar, turizmden afet yönetimine, kültürden çevreye, altyapıdan ulaşıma, kentsel dönüşümden spora kadar farklı alanlardaki görüşlerini serbestçe dile getirdi. Bu görüşler, 177 madde altında toplanarak katılımcılara dağıtıldı. İkinci bölümde katılımcılar 10’ar kişilik 12 gruba ayrıldılar ve Kadıköy’ün dört ön- celiğini alt başlıklarıyla belirlemeye çalıştılar. Örneğin 1) Çevre 2) Kentsel Dönüşüm 3) Kültür-Sanat 4) Katılımcılık gibi… Sonrasında 10 gruptan birer sözcü tüm katılımcılara gruplarının dört önceliğini ve bunları tercih etme nedenlerini anlattı. İlk bölümde kural sadece durum tespiti yapılması, önerilerin sonraki bölümlere bırakılmasıydı. Kolaylaştırıcılar, tüm grupların dört önceliğini ortaklaştırdıklarında şu sonuç ortaya çıktı. Kentsel dönüşüm 12 gruptan 11’inde Çevre 7, Sosyal Sorunlar 7, Tarih-Kültürel Değerler 6, Katılımcılık 5, Ulaşım 5, Görsel Güzellik ve Markalaşma 3; Spor Tesisleri 2, Esnaf ve Yerel Pazarlar da 2 grupta ele alınmış ve tartışılmış. Ortaklaştırılmış önceliklerden “Çevre” konusu aşağıdaki alt başlıklarıyla birlikte ele alınmış: “Park ve bahçelerin öneminin ortaya çıkmaması, Kurbağalıdere sorunu, baz istasyonu sorununun çözümlenememesi, yenilenebilir enerji, yeşil alanların korunması, geridönüşüm konusunda kurumsal çalışma, biyolojik artıma, su tasarrufu, kent tarımı, sokak hayvanlarının barınması ve rehabilitasyonu, çevre kirliliği denetimi, hafriyatların denetlenmesi, kentsel dönüşüm kaynaklı asbest sorunu, tüm canlılar için güvenli ve sürdürülebilir bir kent oluşturulması, deniz kirliliği, atık, altyapı eksikliği.”

Öneriler Stratejik Plana Girebilecek mi?
Çalıştayın üçüncü ve son bölümünde ise ortaklaştırılmış 11 gündem maddesi hakkında (Aklımdaki Kadıköy, Kentsel Dönüşüm, Çevre ve Sağlık, Dezavantajlı Gruplar, Kültür-Sanat, Kültürel Miras, Ka- tılımcılık, Ulaşım, Markalaşma, Ekonomik Gelişme, Kurumsal Hizmetler) katılımcılardan mümkün olduğunca ayrıntılı proje önerileri getirmeleri istendi. Belediyenin yıkımlarda asbest denetimi gerçekleştirmesi, yelken kulüplerinin okullarla işbirliği, Caferağa ve Yeldeğirmeni mahallelerinin sit alanı ilan edilmesi, mahalle meclislerine bütçe ayrılması, belediye-üniversite işbirliği ile çıraklık eğitimi verilmesi, kadın sığınma evlerinin artırılması, Haydarpaşa’nın müze yapılması, ilçenin kültür envanterinin çıkarılması, bisiklet parkları oluşturulması, biyolojik arıtmaya geçilmesi, minibüslerin kaldırılması, Kurbağalıdere’nin ıslahı gibi onlarca somut öneri getirildi. İleriki bir tarihte odak gruplarda bu öneriler ayrıntılı ele alınacak, uzmanlarca değerlendirilecek ve stratejik plana dahil edilecek. Şimdi yurttaşlara düşen en önemli sorumluluk, bu süreci izlemek ve önerilerin ne kadarının plana gireceğini ve planın ne ölçüde hayata geçirileceğini sorgulamak, denetlemek.