Paylaşım Ekonomisi ve Paylaşılan Nesnelerin İnterneti

Markaların gelecekte de en tercih edilen marka olmaları ve geleceği şekillendirmeleri, geleceği yaratma­larından geçiyor. Markalar, değişen tüketici davranışları ve trendleri ekseninde yeni tüketicinin bek­lentilerine uygun ürün hizmet ve deneyimler geliştirirken, geleceğin kârlılık ile birlikte toplumsal ve çev­resel etkilerin eş zamanlı olarak dü­şünülmesinden, yönetilmesinden ve planlanmasından geçtiğini bilerek çalışıyorlar.
Geleceği şekillendiren markalar için başarı kurallarında şeffaflık, inovas­yon, yeni ödüllendirme sistemleri, güçlü işbirlikleri ile ortak hedeflere daha etkili ulaşma, değer tanımları­nın farklılaşması, ayrımcılık yapma­dan yetkinliklerin ortaya çıkarılma­sını sağlamak var. Markalar, tüm bu gereklilikler ile ortaya çıkan yöne­tim modeliyle nasıl bir hedef kitleye ürün ve hizmetlerini satacak? Yeni müşteri nasıl? Gerek ülkemizde ge­rekse dünyada markaların en önem­li hedef kitlesi olan “Y kuşağı” ile ilgili farklı araştırmalar yapılıyor ve yeni müşteri ile ilgili marka yöneti­cilerine bulgular sağlanıyor. Bugün sayıları 20 milyonun üzerinde olan Y kuşağı, diğer adı ile “internet ve teknoloji kuşağı” özgür, aktif, ada­letsiz hiçbir şeyi kabul etmeyen, özgürlükçü, zaman ve mekandan bağımsız hareket eden bir kuşak. Risk almayı seviyorlar, rahatça risk alıyorlar ve sosyal duyarlılıkları faz­la. Sosyal olaylara hemen tepki veri­yorlar. Tüketici ve alışverişçi olarak baktığımızda her biri artık bilgili ve bilinçli tüketici olarak karşımı­za çıkıyor. Çok fazla para harcama istekleri yok. Markaların onlara bir şeyler satması düne göre biraz daha zor; daha az ev ve araba alıyorlar.
Yeni müşterinin en önemli özelli­ği, ne satın aldığı veya neye sahip olduğu değil, neyi yapabildiği ve neyi yaratabildiği. Marka seçimleri, yaşam biçimi, tüketim ve alım satım davranışları bu özellikle şekilleni­yor. Yeni nesil, kendilerinden önce­ki nesil kadar mülkiyet düşkünü bir kuşak değil, satın almak yerine ki­ralamayı tercih ediyorlar, paylaşım onlar için önemli. Z kuşağında bu özellikler daha da fazla.

Tüketim Modelleri Değişiyor
Paylaşım ekonomisi son yıllarda hızla yükselen yeni bir model. Araç paylaşımı, eşya paylaşımı iş modelle­ri, sosyal inovasyon yeni ekonomi­nin öne çıkan özelliklerinden biri.
2015 yılı tüketici trendlerine baktı­ğımızda yükselen trendler arasında nesnelerin internetinin bir sonraki aşaması olan “Internet of Sharing Things”i (Paylaşılan Nesnelerin İn­terneti) görüyoruz.
Bu, aynı zamanda paylaşım ekono­misinin nesnelerin interneti ile ilgili çalışmaların yapıldığı bugünün eko­nomisinde uygulama biçimi. İnter­net aracılığıyla tüketim modelimiz değişiyor, artık ürün ve hizmetleri paylaşıyoruz. Tercih edilen marka­lar da bu modelle ilgili uygulamalar yapan markalar oluyor. Büyük mar­kalar, bir tarafta KSS projeleri ile paylaşım ekonomisinin internet dışı uygulamalarını yaparken, diğer ta­rafta da paylaşılan nesnelerin inter­neti ile ilgili iş modelleri geliştiriyor­lar. KSS projelerine örnek olarak Knorr’un bakıma muhtaç yaşlılarla ilgili projesini gösterebiliriz.
İş modeli ile ilgili önemli bir örnek ise Audi Unite ve İsveç’te başlattığı araç paylaşım uygulaması. Bu mo­delde 4-5 kişi, dostlarınız, arkadaş­larınız, akrabalarınız beğendiğiniz bir Audi’yi 24 aya kadar kiralaya­biliyor, kira bedelini ise yaptığınız sözleşmeye göre aylık sabit bir be­del veya kullanım bazlı bir model ile ödüyorsunuz. Bu sistemde cep telefonunuzda olan bir uygulama ile aracın yerini, kullanıma uygun olup olmadığını takip edebiliyor, akıllı anahtar sistemi ile aracı kulla­nabiliyorsunuz.
Bir başka örnek ise BikeLock, akıllı bisiklet kilit sistemi. Kullanıcıların Bluetooth üzerinden bisiklet pay­laşım sistemine dahil olabildikleri, bisikletin bu şekilde kilitlendiği, bir paylaşılan nesneler uygulama­sı. İnternet üzerinden 2014’ün son çeyreğinde başlayan uygulama New York, San Francisco, Montreal ve Ottowa’da kullanılmaya başlandı.
Bir başka iş modeli de Breather. Gün içinde 30 dakikadan 24 saate kadar uzayabilen bir sürede size ait özel bir odaya ihtiyacınız var ise, cep telefonunuzdaki bir uygulama ile size en yakın odaya ulaşabiliyor hızlıca ve belirlediğiniz sürede kul­lanabiliyorsunuz.
Bu ve benzeri örnekler Internet of Sharing Things’in önümüzdeki yıl­larda tüketicinin tercihlerinde yer alacağını gösteriyor ve inovasyo­nun, yenilikçiliğin marka başarısın­da belirleyici olduğu günümüzde marka dünyasında öne çıkan bir konu olarak yükseliyor.