Sürdürülebilirlik Yöneticileri Daha Çok Yetkiye İhtiyaç Duyuyor

Sürdürülebilirlik Yöneticilerinin (CSO) şirketler için önemi, sadece yasalara uyum konusunda değil; İK, strateji ve hatta finans alanlarında giderek artıyor. Peki ESG, işletmelerin tüm süreçlerini daha çok etkiledikçe CSO’nun rolü nasıl değişecek?

YAZI: Kağan Karamanoğlu,  Strategy& Şirket Ortağı

Geçmiş dönemlerde sürdürülebilirlik, genellikle şirketin güvenlik ve itibar risklerini minimuma indirmekten ibaretti ve şirketle ilgili önemli kararlardan ayrı olarak düşünülürdü. Ama artık böyle değil… Bugün dünyanın her yerindeki şirketler Çevresel Sosyal ve Kurumsal İletişim (ESG) konularına daha fazla odaklanıyor. Yine de birçok yönetici, hangi aksiyonları alması gerektiğinden emin değil. Strategy&’nin Yetkilendirilmiş Sürdürülebilirlik Yöneticileri araştırmasına göre; liderler ESG konularını ele almanın çok karmaşık ve kapsamlı olduğunu söylüyor ve nereden başlayacaklarını bilemiyorlar.

İşte CSO’ların (Sürdürülebilirlik Yöneticisi) fark yaratacağı nokta da tam burası. CSO’ların şirket içindeki önemi, sadece yasalara uyum konusunda değil; İK, strateji ve hatta finans alanlarında giderek artıyor. Buna bağlı olarak CSO pozisyonlarının sayısı da hızla çoğalıyor. Örneğin; geçtiğimiz yıl tüm dünyada görevlendirilen CSO sayısı, 2016-20 yılları arasında görevlendirilen yönetici sayısından daha fazlaydı.

Kendi başına bir “sihirli değnek” olmasa da iyi konumlandırılmış bir CSO pozisyonu, ESG ile ilgili noktaları birleştirmek ve sürdürülebilirlik dönüşümünü hızlandırmak için büyük bir etki yaratabilir.

Birçok CSO’nun, Şirketin Sürdürülebilirlik Dönüşümünü Etkileyecek Gücü Yok

Strategy&’nin araştırmasında; ESG’nin iş dünyasına getirdiği yenilikleri, değişiklikleri ve şirketlerin bu yenilik ve değişikliklerle nasıl başa çıktığını daha iyi anlamak için 1.640 şirkette CSO’ların rolü incelendi. Şirketlerin üçte birinden daha azında resmi bir CSO pozisyonu bulunurken, beşte birinde hiçbir şekilde bulunmuyor. Dikkat çekici bir nokta da; şu anda CSO’ların neredeyse yarısının, hiyerarşik olarak üst düzey yöneticilerden en az iki kademe altta olması… Birçok şirkette CSO’lar, görevleri ve kurumsal hiyerarşide bulundukları nokta açısından kısıtlı yetkilere sahip. Buna, sürdürülebilirliğe odaklanmayan ancak kurumsal sosyal sorumluluk (CSR) ve sağlık, güvenlik ve çevre (HSE) bağlamında sürdürülebilirlik alanında çalışan sürdürülebilirlik uzmanları da dahil. Bu da gösteriyor ki; CSO’ların çok küçük bir kısmının yönetim kuruluna erişimi var. Yani şirketin sürdürülebilirlik dönüşümünü etkileyecek güce sahip değiller.

Kimya, Petrol ve Doğalgaz Sektörlerinde ESG Baskısı

Şirketlerin neredeyse yarısında, sınırlı yetkilere sahip bir CSO var. Bu pozisyon, resmi olarak en çok tüketici ürünleri sektöründeki şirketlerde bulunuyor. Hem medyanın hem de sosyal medyanın özellikle yiyecek ve giyim sektörlerinde sürdürülebilirlik konularına olan ilgisini düşünürsek, bu hiç de şaşırtıcı değil. Resmi Sürdürülebilirlik Yöneticisi bulunan şirketlerin oranı; kimya, petrol ve doğalgaz sektörlerinde daha yüksek. Bu da bu sektörlerde yatırımcıların, yasal düzenleyicilerin, hükümetin, medyanın ve STK’ların ESG uyumuyla ilgili baskısının çok daha fazla olduğunu gösteriyor. Oranın en düşük olduğu sektörler ise mühendislik ve e-ticaret sektörleri…

CSO uzmanlığındaki artış trendi; iklim değişikliği, ırk ve cinsiyet eşitliği gibi konuların yatırımcıların ve CEO’ların kararlarını etkilemeye başladığı 2018 yılında ortaya çıktı. Pandemi de bu trendi güçlendirdi elbette. Çünkü şirketler pandemiden sonra, yeni elemanlar alarak veya kendi elemanlarını kullanarak sürdürülebilirlik uzmanlıklarını oluşturup ESG ile ilgili zorluklara hazırlık yapmaya başladı.

Peki bu uzmanlık, şirkete nasıl entegre ediliyor? CSO’nun değişen rolünü etkileyen dört  kilit trend var. Bunlar; arka ofisten işletmenin merkezine geçmek, ESG’yi tüm şirkete entegre etmek, ESG’yi yönetim kurulunun ve üst düzey yöneticilerin gündeminde üst sıralara taşımak ve ESG raporlamasının öneminin artması…

Gelecekte Roller Değişecek

Peki gelecekte bizi neler bekliyor? Şu anda CSO’ya bağlı sürdürülebilirlik ekipleri, genellikle bilgi ve birikimlerini paylaşarak işletmenin geri kalanını daha sürdürülebilir olmaya zorluyor. Ancak sürdürülebilirliğe karşı direnç azaldıkça ve ESG, işletmenin her yönünü etkilemeye başladıkça şirketin diğer departmanları ve yöneticileri de sürdürülebilirlikle ilgili uzmanlık kazanacak. Bu da merkezi ESG ekibinin ve Sürdürülebilirlik Yöneticisi’nin rolünü değiştirecek, hatta yaptıkları bazı işleri gereksiz hale getirecek. Ancak şu anda halen bu noktadan çok uzağız. Gelecekte birçok yeni İklim Değişikliği Konferansı (COP) yapılacak ve yeni CSO’lar göreve getirilecek. Tüm bunlardan sonra, ESG işletmeyle ilgili her kararda yer alacak ve Sürdürülebilirlik Yöneticileri de kendi başarılarının kurbanı olacaklar…