Temiz Gelecek için Temiz Ürünler!

Temiz Gelecek Derneği (TEGEL), ekolojik ayakizini azaltmak amacıyla kullanıcı davranışlarını değiştirecek çözümlerin yaygınlaşması için kuruldu. Bu amaçla projeler yürüten dernek, doğa dostu, ekolojik, adil ve sürdürülebilirlik odağı ile üretilmiş ürünler konusunda farkındalık yaratmayı ve bu ürünlerin kullanıcılar tarafından erişilebilirliğini artırmayı hedefliyor. Derneğin, “Doğa Dostu Kendin-Yap Temizlik Ürünlerinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Projesi” kapsamında oluşturduğu “kendin yap kiti” ise pazarlamaya hazır bir ürün olarak tasarlandı. Tüketiciler bunları kullanarak  doğa dostu ürünleri evlerinde kolay bir şekilde hazırlayabiliyor.

Yazı: Nevra YARAÇ

Günümüzde sürekli olarak daha vicdanlı yaşamak için yapmamız gerekenleri anlatan çok fazla bilgi ve öneri bombardımanı altındayız. Bunlar basılı bir kitap, bir Facebook gönderisi ya da YouTube videosu olarak karşımıza çıkıyor. Daha çevre dostu yaşamak için ise ekolojik ayakizimizin küçülmesi ve endüstriyel ürünler yerine adilce üretilen ürünleri tüketmemiz gerektiği ortada. Bu noktada da doğru bilgiyi seçmek giderek daha fazla önem kazanıyor.

Temiz Gelecek Derneği (TEGEL), ekolojik ayakizini azaltmak amacıyla kullanıcı davranışlarını değiştirecek çözümlerin yaygınlaşması için kuruldu. Bu amaçla projeler yürüten dernek, doğa dostu, ekolojik, adil ve sürdürülebilirlik odağı ile üretilmiş ürünler konusunda farkındalık yaratmayı ve bu ürünlerin kullanıcılar tarafından erişilebilirliğini artırmayı hedefliyor. Derneğin bu amaçla yürüttüğü projelerden biri de “Doğa Dostu Kendin- Yap Temizlik Ürünlerinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Projesi”. Kaz Dağları bölgesi ve Edremit Körfezi, Doğa Derneği tarafından Marmara Bölgesi’ndeki “Önemli Doğa Alanları”ndan biri olarak gösteriliyor. Ancak bölgedeki zeytinyağı üretimi sonucu açığa çıkan zeytin karasuyu, otellerin ve evlerin atıksuları yeterince arıtılmadan nehirlere ve körfeze deşarj ediliyor. Bölgedeki biyoçeşitlilik ise planlanmış ve yapımına başlanmış olan altın ve kömür madenleri nedeniyle ciddi bir tehdit altında. TEGEL’in bahsi geçen bölgede Nusratlı Köyü Kültür, Turizm ve Dayanışma Derneği ortaklığında yürüttüğü, Küresel Çevre Fonu Küçük Hibe Programı (GEF SGP) tarafından desteklenen proje kapsamında temizlik ürünlerinden oluşan “kendin yap kiti” pazarlamaya hazır bir ürün olarak tasarlandı. Tüketiciler bunları kullanarak evde doğa dostu ürünleri kolay bir şekilde hazırlayabiliyor.

Ürünlerde kullanılan hammaddeler sodyum bikarbonat, çamaşır sodası, arap sabunu, sabun tozu ve gliserin. Bu malzemeler basit kimyasal formülleri nedeniyle atıksu arıtma tesislerinde kolaylıkla çözünerek arıtılıyor ve petrokimyasal temizlik malzemeleri gibi birikme yapmadıkları için drene edildikleri su ekosisteminin oksijen ihtiyacı dengesini etkilemiyor. Bu hammaddelerle çamaşır yıkama tozu, leke çıkarıcı ve krem temizleyici kolaylıkla yapılabiliyor.

Kendin yap kitleri Nusratlı köyünde yaşayan, Nusratlı Derneği üyesi kadınlar tarafından üretildi. Bu kadınlar 10 yıldır peynir, bitki çayı, baharat, zeytinyağı ve el işi tekstili gibi evlerinde ürettikleri ürünleri üzerlerine isimlerini yazarak köydeki dernek binasında sergileyerek satıyorlar. Şimdiye kadar bütün kadınlar neredeyse birbiriyle aynı ürünleri evlerinde kendileri hazırlıyorlardı. Proje sayesinde ise ilk kez birlikte üretim ve işbirliği yaptılar. Ürünler piyasaya sunulduğunda Nusratlı Köyü’nde yaşayan kadınlarla işbirliğine devam edilmesi planlanıyor. Bu sayede kırsalda yaşayan kadınlar için finansal kaynak yaratılmış oluyor.400 adet kendin yap kiti seti hazırlandıktan sonra bu kitler 100 erkek ve 300 kadın tarafından test edilecek. Kullanım öncesinde ve sonrasında bir değerlendirme anketi yapılacak ve değerlendirme sonucunda kitler tasarım anlamında son haline getirilerek pazara sunulmaya hazır hale getirilecek. Öte yandan proje kapsamında belli sayıda atölye yapılması da planlanıyor. Bu atölyelerde doğa dostu temizliğin yanı sıra bölgede tehlikede olan biyoçeşitlilik, tatlı suların azalması ve temizliğin yalnızca kadının değil, kadın ile erkeğin birlikte yapmaları gereken bir iş olduğu ele alınacak. Toplumsal cinsiyet eşitliği, ürünlerin tasarımı sırasında da dikkate alınmış ve kendin yap kitleri bütün aile bireylerinin birlikte hazırlayabileceği şekilde tasarlanmış. Derneğin beklentisi, projenin sonunda ürünlerin market raflarında gıda ve içecek reyonu yakınlarında, petrokimyasal deterjanlardan uzakta bir yerde satışa sunulması; kendin yap kitlerinin kullanılmasıyla bütün aile fertlerinin kolayca ve eğlenceli bir biçimde temizlik malzemelerini kendilerinin üretmeye başlaması.

TEGEL ile ilgili ayrıntılı bilgiye ve hazırlanan “Doğa Dostu Temizlik Rehberi”ne www.tegel.org.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

Doğa Dostu Temizlik Rehberi’nden Pratik Bilgiler

Buzdolabınızdaki kötü kokular, elbise dolabındaki rutubet ve küf kokusundan kurtulmak için bir-iki yemek kaşığı karbonatı ağzı açık halde rafa yerleştirmeniz ve dört- beş günde bir karıştırmanız yeterli olacaktır.
Mutfak tezgahı, fayans, ocak üstü, mutfak, banyo lavabosu ve duş kabinini arap sabunu ve karbonat karışımı ile ovup durularsanız parlak, hijyenik ve temiz olurlar.
Çaydanlık ve su ısıtıcısında biriken kireç tortusu, içine üç fincan elma sirkesi koyup beş dakika kaynatarak ve bir gece bu şekilde bekletilerek temizlenebilir. Temizlik ve gıda olarak tüketeceğiniz elma sirkesini kendiniz evde hem çok ucuza hem de çok kolay bir şekilde yapabilirsiniz.
Çamaşırlarınızın hijyenini sağlamak için çok küçük şekilde rendelenmiş zeytinyağlı sabun ve çamaşır sodası kullanmanız yeterli olacaktır. Ayrıca yumuşatıcı olarak da kendiniz yaptığınız elma sirkesini kullanabilirsiniz.
Çamaşırlarınızdaki kan ve yağ gibi zorlu lekeleri bile aktarlarda bulacağınız gliserin ve arap sabununu karıştırıp hazırlayacağınız leke çıkarıcı ile kolayca çıkarabilirsiniz.