Her gün haberlerde bir başka yerin yapılaşmaya açıldığını görüyoruz. Ekonomik kalkınma denilen şeyin, esasında orta-uzun vadede ekonominin altını oyduğu gerçeğiyle yüzleşiyoruz. Change.org’da kampanya başlatan Melike Vergili ile yapılan röportajda açık seçik görüldüğü gibi, turizm kaynaklı gelir için Antalya sahilleri otellerle doldurulmuş, bölge sadece deniz ve güneş için gelen turistlere yönelik, ucuzcu turizm işletmelerine teslim olmuş. Kısa vadeli gelir, yani rant için kıyı arazileri satılmış, sonra doğadan koparılmış. Antalya’nın turizm cazibesi yaratan doğal güzelliği bu uğurda feda edilmiş.
Oysa gelir bırakmayan, kâr marjı düşük “ekonomik kalkınma” yerine, hem doğayı koruyarak hem de marjı yüksek bir turizm modeli kurulabilirdi -o zaman bunun ismi “sürdürülebilir kalkınma” olurdu. Kalkınma kavramı, her ne kadar sürdürülebilirlikle zıt anlamlı görünse de, bu, kalkınmayı nasıl tanımladığımıza bağlı. Doğa ile barış içinde, doğayı ve aynı zamanda insanı yaşatan bir ekonomiden bahsediyoruz. Oysa etrafımızda rant çılgınlığı içinde, tüketim toplumunun çarkı kırılıncaya kadar çevirmeye niyetli güçler var. Her şey darmadağın olmadan birilerinin harekete geçmesi gerekiyor.
Melike Vergili, başkalarını beklememiş, harekete geçmiş ve gücü eline almış. Ben bu yazıyı yazarken Change.org/Phaselis adresinde 92 bin 737 kişi onun yanında yer almış. Bunun dışında gönüllülerle çalışmış, kişisel gücünü katlamış. Çevre platformları ve avukatlarla birlikte çalışmış, hukuki gücü, örgütlü gücü kullanmış. Gelişmeleri change.org vasıtasıyla 92 bin 737 kişiye istediği zaman iletmiş, iletişim gücünü harekete geçirmiş. Artık örgütlü, örgütsüz, hukuki veya değil, dava arkadaşları var.
Etrafımızdaki yok oluşu durdurabileceksek, bunu Melike Vergili gibi insanlar sayesinde yapabileceğiz. Ve Melike Vergili gibi binlerce insan var, harekete geçen, gücü eline alan insanlar var. Umudumuz her gün güçlenerek artıyor.
Not: Bu sayfalara yansımasını istediğiniz kampanyalarınızı bizimle paylaşmak isterseniz, İletişim Sorumlumuz Sırma Süren ile sirma@change. org’dan bağlantıya geçebilirsiniz.
Change.org’da Kampanya Başlatmak İçin Ne Yapmak Gerekiyor?
www.change.org sitesine girin, Kampanya Başlat kutucuğuna tıklayın; aşağıdaki soruların olduğu formu doldurun, Kurallar bölümünü dikkatlice okuyun; sonra isterseniz fotoğraf veya video ekleyip kampanyanızı başlatın.
1- Başlatacağınız kampanya kime yönelik? Biliyorsanız birey, kurum ya da hükümet organının adı ve varsa e-posta adresini yazın.
2- Muhataplardan ne talep ediyorsunuz?
3- Bu kampanya sizin için neden önemli? Bir başka deyişle, insanlar bu kampanyaya neden destek vermeli?
İmzalarla birlikte siteye giren herkes kampanyanızı görebilir; her imza veren de kendi sosyal medya hesaplarından arkadaşları ve takipçileriyle paylaşabilir. Kampanyanızın muhatabına ilk imzalayan 50 kişinin imzasını içeren bir e-posta gider. Sonrasında da düzenli olarak kampanyanızın durumuna dair bilgilendirme e-postaları iletilir.
Phaselis Kurtulur mu?
Bu ay sayfalarımızda hem Change.org’da hem de sahada başarılı bir şekilde kampanyasını yürüten Melike Vergili’ye yer veriyoruz. Antalya’da büyüyen Vergili, Phaselis Antik Kenti’nin, dev bir otelin inşaat alanına dönüşme tehdidi karşısında hemen harekete geçmiş bir isim…
Melike Hanım, Antalya Phaselis’teki durum nedir? Konudan hiç haberdar olmayanlara Phaselis için verdiğiniz mücadeleyi anlatabilir misiniz?
Phaselis, çok başka bir antik kent. Doğayı yok ettiğimizde, canlılar olarak kendi sonumuzu da getiririz. Ekosistem bu. Orman olmazsa nefes alamayız. Ormanlarda yaşayan ve sağlığımız için yararlı olan canlıları da yok etmiş oluruz. Phaselis, bizin bugün yalnızca %15’ini görebildiğimiz tarihi bir alan. 1960’lardan bu yana kazılar sekteye uğramış, bu yüzden de Phaselis Antik Kenti’yle ilgili bilmediklerimiz bildiklerimizden fazla. Anadolu, tarihi olarak çok zengin bir çeşitliğe sahip. Bu tarihi koruma bilincine toplum olarak varmak zorundayız. Örnek vermek gerekirse Belek Antik Kenti bugün golf sahalı otellere ev sahipliği yapıyor. Tamamı otel oldu. Bu, çok büyük bir kayıp. Yalnızca otellerle de kalmıyor. Antalya merkezde, özellikle Konyaaltı, Akdeniz Üniversitesi, 5M Migros, lunapark, birçok yer antik kalıntılar üzerine kurulu. Bunları idrak etmeye başladığınızda ne kadar büyük bir kayıp olduğunu görüyorsunuz. Bu bahsettiğim alanların hepsi çam ağaçlarıyla kaplıydı. Neredeyse Antalya’da büyüdüm diyebilirim. Kentten uzaklaşmanın en güzel yollarından biri, Beydağları’na gitmek ve ormanı solumak, antik kentleri gezmek. Phaselis de bunların arasında önemli bir yere sahip. Bugün Antalya’nın bir otele daha ihtiyacı yok. Kapasitesinin üzerinde otel var. Her şey dahil sisteminin geldiği nokta ise içler acısı. Zaten kente hiçbir yararı da yok. Artık çok az turist görebiliyorsunuz ve bu turistler inanılmaz ucuz fiyatlara kalıyor. Dolayısıyla, kente gelseler de alışveriş yapmıyorlar. Nitelik yakalamak zorundayız. 30 yıl önce İspanya’nın yaptığı revizyonu yapmak zorundayız. Antalya-Manavgat-Alanya sahil yolundan eğer geçerseniz denizi görmeniz pek mümkün olmayabilir, çünkü hepsi otellerin işgali altındadır. Ben, Phaselis de bugün bu kaybedilen yerlerden biri daha olmasın diye imza kampanyamla mücadeleye başladım.
Change.org‘da kampanya başlatmaya nasıl karar verdiniz?
Kampanya açmadan önce de Change.org’dan haberdardım. Sıklıkla kampanya imzalıyordum. Yine uzun gecelerden biriydi. Bilirsiniz, neler oluyor diye sürekli internette sosyal medyayı tarar, çıkan haberlere yetişmeye çalışırsınız ya, yine aynı gecelerden birinde “Fettah Tamince’nin rüya projesi” gibi bir başlık takıldı gözüme. Haberi açmamla yerimden sıçramam bir oldu. Ben de bu şekilde kampanyamı başlattım. Ama sanıyorum bazı insanlar yaşadıkları alanlar tahrip edildiğinde bunun sonuçları konusunda daha fazla öngörülüler. Ben bunun etik değerin de gereği olduğuna da inanıyorum.
Change.org/Phaselis adresindeki imza kampanyanızın talebi nedir? Muhatapları kim?
“Phaselis Antik Kenti Otel İnşaatıyla Yok Olmasın” dediğimiz kampanyanın tam talebi arazinin Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınıp tekrar Milli Parklara iade edilmesi ki, böylece 1.derecede SİT alanı olan Phaselis Antik Kent alanının bahsi geçen projeye dahil edilerek bir tarih, kültür ve doğa katliamının daha önüne geçilmesi. Bu vesileyle, milli parkların turizm teşviki adı altında yapılanmaya açılması demek, Antalya ve çevresinin hızlı bir biçimde küresel ısınmaya katkı sağlaması da demek. Yeterince yeşilini kaybetmiş bir kent burası. Ve sizi temin ederim, bundan 15-20 sene önceki hava yok. Yaz yağmurları tamamen kesildi ve inanılmaz kuraklaşma var. Kampanyamın muhatapları ise Kültür ve Turizm Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
Kampanyanızı yürüttüğünüz tarihten itibaren Phaselis’le ilgili gelişmeleri gündeme taşımak için hem sosyal medyada, hem de sahada, neler yaptığınızı bize detaylı anlatabilir misiniz?
İlk başta sosyal medyada duyurmaya çabaladım. Hashtag’ler, Baba Zula, Muhsin Akgün’ün ilgisi ile daha çok imza almaya başladık. Etrafımdaki insanların da çevrelerine duyurmalarıyla kısa sürede imza sayısı 25 bini buldu. Bu sırada, STK’ların da dava açacağını öğrendim ve gidip neler yapılacağı hakkında görüştüm. Phaselis’in geleceği takip gerektirdiği için sivil inisiyatife ihtiyacı vardı. Duyarlı ve sanatla ilgili arkadaşlarımla yola çıktık. Akabinde ilk teklifi Baba Zula’ya götürdüm. Arkasından tiyatrocu Övül Avkıran beni buldu. Antalya’ya geldiğinde haberleri okuyup hemen neler oluyor diye bakmış ve kampanyanın 30 bin imza aldığını görmüş. Avkıran, kadınlardan oluşan İstanbul Çağrıcıları Topluluğu’nu kurdu. Övül Avkıran’a Phaselis İnisiyatifi’ne katılma teklifinde bulunduk. Ardından Şubat 2014’te kendisi ile Phaselis’te bir eylem yaptık. Kadınların aktif rol oynamasını önemsiyor ve her hareketi çok değerli buluyor. Bu nedenle eylemimiz de Phaselis ile ilgili önce kadınların ses çıkarması ve bu durumu kabul etmeyişi üzerineydi. Sonra yine Şubat sonu büyük bir miting hazırlandı. Bu mitingi ise Kuzdere Gönüllüleri üstlendi ve onlar da yaptıklarını ve deneyimlerini aktardılar. Böylece bölgedeki diğer platformlar ve dernekler bu konu için bir araya geldi.
Change.org, bu süreçte size nasıl destek oldu, platformu nasıl kullandınız?
Change.org, süreci yakından takip ederek daha fazla duyulması için platformlarında çevre ile ilgili kampanyaları imzalamış çevreci aktivistlere e-posta aracılığıyla kampanyamızı ulaştırdı. Ayrıca, platformu güncel haberler ve gelişmeleri imzacılara bildirmek için kullandım. İnanılmaz bir bilinç oluştu ve destekçilerin hassasiyeti beni daha da yüreklendirdi.
Sizi bu süreçte en zorlayan şey neydi?
Uzun araştırma süreçleri ve bunları en yalın hali ile insanlara anlatmak. Hiç bilmediğim bir bilimsel alana girdim. Kanunlardan uluslararası anlaşmalara kadar Ferman Urhan (Phaselis İnisiyatifi üyesi) araştırmalarda bana çok yardımcı oldu.
Süreçle ilgili olumlu gelişmeler oldu geçtiğimiz dönemde, son durum nedir?
Daha önce “ÇED gerekli değildir” kararına karşı açılan dava, yürütmeyi durdurma ile sonuçlandı. 2. dava olan tahsisin iptali davasından “yürütmeyi durdurma” kararı alındı. Bundan sonra bilirkişi sürecine girilecek ve esas karar alınacak, bunun için beklemedeyiz. Diğer yandan inşaat sahasında bilimsel incelemeler de sürüyor ve şimdiye kadar bu araştırmalardan alınan sonuçlar da bu bölgeye yapılacak bir yapının olağanüstü büyük bir arkeolojik ve ekolojik yıkıma sebebiyet vereceğini doğrular nitelikte.
Sizi bu zamana kadar 100 bine yakın kişi destekledi, ne hissediyorsunuz?
Muhteşem bir destek, inanılmaz bir işbirliği. Duyarlı, değer sahibi ve çevresine saygılı olan ne kadar çok insanmışız meğer. Yaşadığı ülkeye ve sahip olduğu geçmişine ve bugününe sahip çıkan ne çok insan varmış. Vesile olabilmek ne güzel. Eğer nihayete varabilirsek bu herkesin başarısı olacak.