TransitionZero tarafından yayınlanan yeni rapora göre, 2022 yılında kömürden yenilenebilir enerjiye ve pil depolamaya geçişte 62$/tC02 tasarruf ederken kömürden doğalgaza geçişi teşvik etmek için ise 235$/tC02 gerekiyor. Raporda; fiyat dalgalanması, arz kıtlığı, Covid-19 Pandemisi sonrası ekonomik büyümenin hızlanması ve Ukrayna’daki savaş nedeniyle doğalgazın artık geçerli bir geçiş yakıtı olmadığı vurgusu da yapılıyor.
İklim analistliği yapan ve kâr amacı gütmeyen TransitionZero tarafından yayınlanan yeni rapor, 2010 yılından bu yana yenilenebilir enerji ve depolama maliyetinde %99’luk bir düşüş olduğunu gösteriyor. Rapora göre, kömürden temiz enerjiye geçişte her 1 ton CO2 için 62 ABD Doları kazanç elde edilirken kömürden doğalgaza geçiş için ise her 1 ton CO2 başına 235 ABD Doları maliyet oluşuyor.
2022 yılında kömürden doğalgaza geçişi teşvik etmek için 235$/tC02 karbon fiyatı maliyeti oluşurken doğrudan temiz enerjiye geçişte ise 62$/tC02 kazanç edileceğini ortaya koyan yeni analiz bulgusuna göre kömürden temiz enerjiye geçiş küresel olarak tasarruflu bir şekilde yapılabilir.
Analiz, yenilenebilir enerji maliyetinin 2010’dan bu yana %99 düştüğünü, yani doğalgazın artık geçerli bir enerji geçiş aracı olmadığını da gösteriyor.
Yakıtların Geçiş Maliyetleri Analiz Edildi
Tarihsel olarak yakıtların geçiş maliyetleri, doğalgazın kömürden daha düşük karbon yoğunluğuna sahip olması nedeniyle kömür ve gaz üretim fiyatları üzerinden analiz edildi. Bu nedenle gaz, kömürden daha düşük karbonlu alternatiflere geçiş için bir köprü görevi görecek bir araç olarak yaygın olarak kullanıldı. Ancak IEA’nın (Uluslararası Enerji Ajansı) 2035 yılına dek gelişmiş ekonomilerde ve 2040 yılına dek tüm dünyada karbonu tutulmamış kömür veya gaz üretilmemesi gerektiğini belirten net sıfır emisyon senaryosu ile bu yaklaşım, Paris Anlaşması hedefleri ile tutarlı olacak şekilde elektrik üretiminde acil dönüşümü dikkate almıyor.
Kömür ve Gazla İlgili Enerji Güvensizliği
TransitionZero’nun Kömürden Temiz Enerjiye Geçiş Karbon Fiyat Endeksi (C3PI) başlıklı yeni açık veri projesi, doğalgazı atlayarak ve ağırlıklı olarak yenilenebilir enerji kaynakları, özellikle de karasal rüzgar enerjisi, güneş enerjisi ve batarya depolaması ile sağlanan bir elektrik sistemini desteklemek için gereken karbon fiyatını tahmin ediyor. Endeks, tedarik zinciri kesintileri, jeopolitik ve tarihli piyasa düzenlemeleri gibi bir dizi faktörün, kömür ve gazla ilgili enerji güvensizliği sorunlarını vurguladığını belirtiyor. Ayrıca TransitionZero, bu istikrarsızlığın muhtemelen devam edeceğini, yani kömürden yenilenebilir kaynaklara geçişin artık kömürden gaza geçişten daha ekonomik olduğu anlamına geldiğini belirtiyor.
“Analiz, Kömürden Temiz Elektriğe Geçiş Maliyetinde Açık Bir Deflasyonist Eğilim Gösteriyor”
TransitionZero Eş-Kurucusu ve Analist Matt Gray, “Bazı bölgesel farklılıklara rağmen analizimiz kömürden temiz elektriğe geçiş maliyetinde açık bir deflasyonist eğilim gösteriyor ve dünya çapında önerilen ve yapım aşamasında olan 615 GW’lık gaz ve 442 GW’lık kömürün sorgulanmasına yol açıyor. Ukrayna’daki savaştan bağımsız olarak bu eğilim hızlanacak ve hükümetlere elektrik tüketicilerini devam eden fosil yakıt dalgalanmalarından korumak için ekonomik bir fırsat sunacak. Bu fırsatı gerçekleştirmek için politika yapıcıların, izinlerin hızlandırılması gibi bir dizi reform yapması gerekecek” dedi.
Analiz ayrıca, özellikle yenilenebilir enerji piyasasının henüz olgunluğa erişmediği Asya’da, verilerdeki bölgeler arasındaki farklılıkları da not ediyor.
“Maliyet, Farklı Bölgeler Arasında Büyük Farklılıklar Gösteriyor”
TransitionZero Analisti Jacqueline Tao şunları söyledi: “Kömürü güneş, rüzgar ve depolama ile değiştirmenin maliyeti, farklı bölgeler arasında büyük farklılıklar gösteriyor. Örneğin, Avrupa’da, ETS’ye yönelik politika reformları nedeniyle yükselen karbon fiyatları, yenilenebilir enerji için onlarca yıllık politika desteği ve kömür fiyatında belirgin bir artışa neden olan Ukrayna Savaşı nedeniyle geçiş fiyatı negatiftir. Öte yandan Japonya, ayrımcı düzenlemeler ve arazi kullanımı kısıtlamaları nedeniyle en yüksek geçiş fiyatlarına sahipken Çin ve ABD yenilenebilir enerjide dünya liderleri olmalarına rağmen yerli kömür fiyatları kısmen dengeliyor. Bu arada, Güneydoğu Asya’da maliyetler, kömür ve gazın sübvansiyonunun yanı sıra yenilenebilir enerjinin diğer ülkelere kıyasla yeni bir endüstri olmasından etkileniyor.”
“Paydaşlar Arasında Şeffaf Veri Akışı Kritik Önem Taşıyor”
Analiz, bir dizi politika tavsiyesi öne sürüyor, ancak şeffaf verilerin karar verme için kritik öneme sahip olduğuna dikkat çekiyor. TransitionZero Veri Analisti Alex Truby ise “Analizimiz bir dizi tavsiye sunuyor ancak politika yapıcıları bilgilendirmek için paydaşlar arasında şeffaf veri akışı kritik önem taşıyor. Bu nedenle şeffaflığı artırmada ve elektrik üretimini Paris Anlaşması’nın hedefleriyle uyumlu hale getirmek için reformların yapılmasını sağlamada yararlı bir araç olacağını umduğumuz Kömürden Temiz Enerjiye Geçiş Karbon Fiyat Endeksi’ni oluşturduk” dedi.
Kömürden Doğalgaza ve Kömürden Temiz Enerjiye Geçiş için Karbon Fiyatının Bölgesel Dağılımı, 2022 ortalaması ($/tCO2)
Bölge | Kömürden gaza geçiş 1 ton CO2 için maliyet ($/tCO2) | Kömürden temiz enerjiye geçiş 1 ton CO2 için maliyet ($/tCO2) |
Küresel ağırlıklı ortalama
| $235 | –$62 |
Çin | 40 | 11 |
AB | 288 | -90 |
Hindistan | 64 | 38 |
Japonya | 69 | 59 |
Güney Kore | 90 | 38 |
Filipinler | 44 | 57 |
Birleşik Krallık | 216 | -98 |
ABD | 15 | 50 |
Vietnam | -27 | 23 |
C3PI Nedir?
C3PI (Kömürden Temiz Enerjiye Geçiş Karbon Fiyat Endeksi), 29 ülkede mevcut kömürden yeni karasal rüzgar veya güneş PV artı pil depolamasına yakıt geçişini teşvik etmek için gereken karbon fiyatını izleyen bir açık veri projesidir. C3PI, TransitionZero tarafından hazırlanan bir metodoloji raporuna ve Global Energy Monitor tarafından geliştirilen bir kömür santralları veri tabanına dayanıyor. Fosil yakıt fiyatlarındaki değişiklikleri yakalamak için C3PI aylık olarak güncellenecek.
Metodoloji; Lauri Myllyvirta (CREA), Hauke Hermann (OEKO), Joojin Kim (İklimimiz için Çözümler), Brendan Pierpont (Sierra Kulübü), Weirong Zhang (Kuzeydoğu Elektrik Enerjisi Üniversitesi), Jiahai Yuan (Kuzeydoğu Elektrik Enerjisi Üniversitesi), Yan Qin (Refinitiv), Yuri Okubo (Yenilenebilir Enerji Enstitüsü), Sunil Dahiya (CREA) ve Marissa Santikarn (Dünya Bankası) tarafından ayrıca gözden geçirildi.