EkoIQ Editör
Ramazan, Müslümanlar için kutsal bir ay. Oruç da, aslında sadece aç kalmaktan ibaret bir ibadet değil. Bunun bilincinde olan Müslüman çevre hareketleri, bu kutsallığı, çevresel etkilerimi azaltmak ve “Yeşil Bir Ramazan” geçirmek için iyi bir fırsat olarak görüyor. Dünyada bazı Hıristiyan çevre grupları da, oruç tutarak ve İsa’yı düşünerek geçirdikleri Paskalya’ya giden 40 günlük Lent sürecini, çevre aksiyonu ve “karbon orucu” için vesile kılıyor. Peki aynı plan Ramazan ve Fısıh için de neden uygulanmasın?
Oruç tutmanın aç kalmaktan ibaret olmadığını hatırlatan karbon orucu, iklim değişikliğine ve iklim değişikliğinden etkilenenlere karşı bir eylem planı sunuyor. Bireysel aksiyonun küresel sorunlara etkisi kısıtlı olsa da karbon orucu, dini pratikleri dünyaya ve çevreye daha duyarlı hale getirmenin bir yolu olabilir.
Yale Climate Connections Radyo Programı’ndan Sarah Kennedy’ye konuşan Climate Caretakers Program Koordinatörü Brittany Michalski, “Eylemlerimizi ve yaşam biçimimizi inancımızın belirlediği varlıklar olarak yaratıldık. Oruç tutarken seragazı salımlarını da azaltmak iklim değişikliğine katkıda bulunan eylemler hakkında daha derin düşünmenin ve bu eylemlerden vazgeçmenin bir yolu” diyor.
Geçtiğimiz aylarda da dini liderlerin ve inançlı insanların iklim değişikliği bilimi konusunda bilinçlenmesi için Woolf Enstitüsü’nde konferanslar düzenleyen Cambridge Üniversitesi Öğretim Üyesi Tobias Müller de, iklim değişikliği ve dini değerler arasındaki bağlantıya dikkat çekmişti. Müller, iklim değişikliğinden etkilenen Güney Asya ve Afrika’da aynı inanca sahip insanların hayatlarını zorlaştıran, hatta yok eden eylemleri durdurmanın dini inançları da ilgilendirdiğini söyleyerek iklim aksiyonunun tüm inançlar için ortak bir görev olduğunu hatırlatıyor.
Elbette iklim aksiyonuna katılan tek din Hristiyanlık değil. Extinction Rebellion Muslims grubu da Kenya, Gambiya ve Birleşik Krallık gibi birçok ülkede “Yeşil Ramazan” seminerleri başlattı. Grup daha önce Kenya Nairobi Ulusal Parkı’nda lüks turizm planlarının durdurulması sırasında da önemli bir rol oynamıştı.
40’ın üzerinde ülkede faaliyetlerini sürdüren Islamic World Relief de iklim krizinden etkilenen topluluklar için çalışırken karbon emisyonlarının azaltılması için bir İklim Azmi Zirvesi düzenliyor. Kanadalı Müslüman çevreci grup khaleafa.com ise “Yeşil Ramazan” için gıda israfından araç kullanımını azaltmaya kadar değişik kapsamlarda rehberler hazırladı.
İklim aksiyonu grubu Climate Caretakers’ın hazırladığı, Ramazan’a da uygun olan ve çevre sorunlarını inançlarının dışında bırakmayanlar için çeşitli oruç programlarından birkaçı ise şu şekilde:
Vejetaryen/Vegan Oruç
Bitki bazlı yiyecekler yalnızca daha uygun fiyatlı ve sağlıklı olduğu için değil, enerji ve su kullanımını azalttığı için de iyi bir alternatif. Extinction Rebellion Muslims, Ramazan ayında bitki bazlı bir diyet planına geçiş için yemek tarifi paylaşımı kampanyası başladı.
Sosyal Medya Orucu
Tüm dijital eğlence platformları ve sosyal medyadan sıyrılarak bir kitap okumak, yeni bir hobi edinmek, dua edip meditasyon yapmak veya yürüyüşe çıkmak, daha kaliteli zaman geçirerek kendimiz ve gezegen hakkında daha çok düşünmek için faydalı olabilir.
Plastik Orucu
Tek kullanımlık plastiklerden kurtulup gezegeni plastik atıklarından kurtarmayı amaçlayan plastik orucu sırasında alışverişe bez torbalarla çıkmak ve tek kullanımlık plastik ambalajlardan kaçınmak değişiklikler yapılması amaçlanıyor. Greenpeace Endonezya da geçtiğimiz yıllarda eko-iftar kampanyasıyla Ramazan’da artan plastik kullanımını azaltmayı hedefleyerek oruç tutanları bir çeşit plastik orucuna yönlendirmişti.
Tüketim Orucu
Yoğun karbon emisyonlarına katkıda bulunan tüketim kültüründen sıyrılarak zorunlu harcamalar dışında tüketim orucu tutulabilir. Gerekli ihtiyaçların ve fiyatlarının listesini yapmak, satın almadan önce tekrar tekrar düşünmek ve biriken parayı bir hayır kurumuna bağışlamak yalnızca inançlı insanların değil, herkesin uygulayabileceği bir oruç.
EKOIQ
