Yıl 2023, Yolun Yarısı

SKA Zirvesi (SDG Summit) 18-19 Eylül 2023 tarihlerinde New York’ta gerçekleştirildi. SKA’lara ulaşmada geçtiğimiz sekiz yılda kat ettiğimiz mesafenin değerlendirildiği zirvede, ilerlemeyi hızlandırmak için üst düzey liderliğin tekrar harekete geçirilmesi amaçlandı. 

Yazı: Global Compact Türkiye

“Şimdi harekete geçmezsek, 2030 Gündemi, mümkün olabilecek bir dünyanın mezar taşı yazısı olacak”. António Guterres, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri 2015’ten 2030’a giden yolun yarısına geldiğimiz bu yıl, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na (SKA) ulaşma yolunda olmamız gereken yerde değiliz. Covid-19 salgını, Ukrayna’daki savaş, yüksek enflasyon ve aşırı hava olayları gibi küresel krizler SKA’lardaki ilerlemeyi önemli ölçüde yavaşlattı veya tersine çevirdi. Milyonlarca insan aşırı yoksulluğa ve açlığa itildi, eğitime erişimde zorlandı ve rutin sağlık hizmetlerine erişimini kaybetti. Halihazırda dünya, SKA’ların yalnızca %15’inde ilerleme kaydedebildi; %48’inde ilerleme zayıf ve yetersizken SKA’ların %37’sinde ilerleme ya durmuş ya da tersine dönmüş durumda. 2030 yılında hayal ettiğimiz daha adil ve daha yaşanabilir bir dünya hedefimizi gerçekleştirebilmek için hızla rotamızı değiştirmemiz gerekiyor.

Ortak Kararlılıkları Teyit Eden Siyasi Bildirge Kabul Edildi

Tam da bu amaçla, SKA Zirvesi (SDG Summit) 18-19 Eylül 2023 tarihlerinde New York’ta gerçekleştirildi. SKA’lara ulaşmada geçtiğimiz sekiz yılda kat ettiğimiz mesafenin değerlendirildiği zirvede, ilerlemeyi hızlandırmak için üst düzey liderliğin tekrar harekete geçirilmesi amaçlandı. Zirvede bir yandan dünyanın karşı karşıya olduğu çok sayıda ve iç içe geçmiş krizlere nasıl yanıt verileceği tartışılırken öte yandan, 2030 Gündemi için umut, iyimserlik ve coşku duygusunun yeniden canlandırılması hedeflendi. Zirvenin kapanış toplantısında Genel Kurul Başkanı, “İnsanlar mazeret değil, kararlı eylem ve anlamlı ilerleme istiyor” dedi. Zirvenin ardından dünya liderleri, yoksulluğu ve açlığı her yerde sona erdirme, ülke içinde ve ülkeler arasındaki eşitsizliklerle mücadele etme ve kimseyi geride bırakmayan barışçıl toplumlar inşa etme yönündeki ortak kararlılıklarını teyit etmek üzere kapsamlı bir Siyasi Bildirge kabul ettiler.

Zirvenin hemen öncesinde UN Global Compact ve Accenture, Özel Sektör Gözüyle SKA Durum Değerlendirmesi Raporu’nu (SDG Stocktake Through the Eyes of the Private Sector) yayımladı. Dünyanın dört bir yanından 2800’den fazla iş dünyası liderinin katılımıyla gerçekleştirilen anket sonuçlarına yer veren rapor, özel sektörün SKA’lar üzerindeki etkisini ilk kez ortaya koyması açısından da önemli bir çalışma oldu.

İş Dünyası Liderlerinin %94’üne Göre SKA’lar Birleştirici Bir Küresel Vizyon

Rapora göre iş dünyası liderlerinin büyük çoğunluğu (%94) SKA’ları birleştirici bir küresel vizyon olarak görmeye devam ediyor, ancak bu hedeflere ulaşmak için özel sektörün en fazla etkiye sahip olabileceği alanlara odaklanması gerekiyor. Rapor, şirketlere yol gösteriyor. Şirketlerin SKA’lar için harekete geçmeleri ve büyük bir etki yaratmaları için 10 yol sunan Rapor, SKA’ların her biri için uygulanabilir örnekler içeriyor.

Rapor, iş dünyası liderlerinin SKA’lara olan ilgisinin ve SKA’lara ulaşılabileceğine dair duyulan güvenin son yıllarda azaldığını ortaya koyuyor. İş dünyası liderlerinin neredeyse tamamı SKA vizyonuna inanırken, sadece yarısı dünyanın 2030 yılına kadar SKA’lara ulaşacağına inanıyor. Rapor, bu durumun bir nedeni olarak, son yıllarda art arda yaşanan küresel krizlerin iş dünyası ajandasında öncelikleri değiştirmesini gösteriyor.

Bununla birlikte iş dünyası liderleri SKA’lara ulaşmada özel sektörün önemli bir rolünün ve sorumluluğunun olduğunun farkında. Ankete yanıt veren katılımcılar SKA’lara en büyük katkılarının (1) inovasyonu güçlendirmek (%25), (2) insana yakışır işler yaratmak (%21), (3) çevre yönetimini iyileştirmek (%13) ve (4) küresel tedarik zincirlerini dönüştürmek (%12) yoluyla olabileceğini belirtiyor.

Raporun bir başka önemli bulgusu ise özel sektörün sürdürülebilir kalkınmaya yönelik çalışmalarının ağırlıklı olarak “ESG” (ÇYS-Çevre, Sosyal, Yönetişim) düzenlemeleri çevresinde yoğunlaştığı yönünde. Bu durum yanıtlarda, “ESG” terimin “SKA” teriminden 46 kez daha fazla geçmesiyle kendini gösteriyor. Sürdürülebilirliğin yükselişine rağmen, iş dünyası liderleri şirketlerinin SKA’lar üzerindeki etkisini ölçmekte ve anlamakta zorlanıyor, araç ve eğitime ihtiyaç duyduklarını belirtiyor. İş dünyasının her bir SKA’ya katkısını değerlendiren rapora göre:

• Özel sektörün en büyük olumlu etkileri istihdamyaratarak, beceriler geliştirerek ve inovasyon yaparak büyüme ve altyapıya yatırım yapmak.
• Özel sektörün en olumsuz etkileri iklim, atık, su ve doğa alanlarında görülüyor.
• Özel sektörün yoksulluk, açlık, sağlık hizmetleri ve barış üzerindeki etkileri ise bazı alanlarda olumluyken bazı alanlarda olumsuz seyrediyor, dolayısıyla da karmaşık bir etkisi bulunuyor. Ekonomik büyümenin etkileri eşit olarak paylaşılmadığı için özel sektörün toplumsal cinsiyet eşitliği üzerindeki etkisi de benzer şekilde karmaşık.

2030 Gündemi’ne Ulaşmamız Mümkün

Rapor bugüne dek elde edilen olumlu katkıların hızlandırılmasında işbirliklerinin önemine dikkat çekiyor. Özel sektör, kamu ve sivil toplumun net bir planla daha yakın bir şekilde birlikte çalışmasıyla, 2030 Gündemi’ne ulaşmamızın mümkün olduğunun altını çiziyor.

İş dünyasının SKA’lara somut katkısını hızlandırmayı hedefleyen UN Global Compact, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu haftası kapsamında düzenlenen Özel Sektör Forumu’nda “Daha Hızlı, Daha İleri” (Moving Forward Faster) inisiyatifini duyurdu. İnisiyatif ile UN Global Compact, üye şirketlerini iklim değişikliği, toplumsal cinsiyet eşitliği, geçim ücreti, sürdürülebilir finans ve suyun korunması alanlarında somut taahhütte bulunmaya davet ediyor. Taahhütte bulunan şirketler hedeflerdeki ilerlemelerini UN Global Compact’e yıllık olarak sundukları ilerleme raporlarında beyan edecekler.

UN Global Compact Türkiye olarak tüm şirketlerimizi bu inisiyatife katılarak daha iyi bir dünya için “Daha Hızlı, Daha İleri” yol almaya davet ediyoruz.