Yurttaşları Sorumlu Yaşamaya Yönlendirme Ortaklığı: PERL

Sorumlu Yaşam için Eğitim ve Araştırma Ortaklığı anlamına gelen Partnership for Education and Research about Responsible Living kelimelerinin baş harflerinden oluşan PERL Ortaklığında, 50’nin üzerinde ülkeden 120 kurum yer alıyor. Bu önemli organizasyonun geliştirdiği, Sorumlu Yaşam, Sürdürülebilir Yaşam Tarzları ve Tüketim Yurttaşı kavramları, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sürdürülebilirlik çalışmalarında çok işimize yarayabilir.

Yazı: Bilge DİCLELİ

Doğanın ve hayatın sürdürülebilir­liğini sağlamak için biz insanların farklı, sorumlu bir hayat tarzına yö­nelmemiz gerektiğini biliyoruz. Ne var ki, alışkanlıklarımızı “hop” diye değiştirmemiz mümkün olmadığı için, bu değişimin na­sıl inşa edileceği hâlâ birçok araştırma ve konferansın, daha da önemlisi, uluslararası ortaklıkların konusu olmaya devam ediyor.
Bunlardan biri de PERL (Sorumlu Yaşam için Eğitim ve Araştırma Ortaklığı – İngi­lizce, Partnership for Education and Re­search about Responsible Living kelime­ lerinin baş harfleri). PERL’in amacı tüketim yurttaşlığı, sürdürülebilir tüketim, sosyal inovasyon ve sür­dürülebilir yaşam tarzları odaklı eğitimi geliştirmek. Sekretaryası ve yönetim birimleri Norveç’teki Hed­mark Üniversitesi Koleji’nde bu­lunuyor. PERL ortaklığında 50’nin üzerinde ülkeden 120 kurum, Türkiye’den de Maltepe ve Kadir Has Üniversitelerinden öğretim üyeleri yer alıyor.
PERL’in oluşum hikâyesini hem geçen Mart ayında Berlin’de ger­çekleşen, hem de 2011 Mart’ında İstanbul’da yapılan uluslararası konferansların organizasyon komi­tesinde görev alan Doç. Dr. Sevgi Kalkan’a sorduk.
Kalkan soruyu şu şekilde yanıtladı: “AB’nin Socrates Programı, 2003-2009 döneminde Tüketim Yurt­taşlığı Tematik Ağı projesine des­tek vermişti. Farklı disiplinlerden eğitimci, araştırmacı ve araların­da UNESCO, UNEP ve Tüketici Enternasyonali’nin de bulunduğu sivil toplum kuruluşlarının temsil­cileri arasında oluşturulan bu şe­beke çok önemli konuları irdeledi. Tüketim yurttaşlığını tanımlamayı, konuyla ilgili araştırmaları koordine etmeyi, tüketim vatandaşlığı eğitimi müfredatının haritasını çıkartarak temel yetkinlik alanlarını belirleme­yi ve tüketim vatandaşlığı eğitimiyle ilgili en iyi uygulamaları geliştirip yaymayı amaçladı. 2009 yılında proje bitti, ancak bi­reylerin tüketici olarak taşıdıkları sorumluluk ve bunun nasıl sağla­nacağı konusundaki çalışmaların devam etme zorunluluğu karşı­mızda duruyordu. İşte PERL, bu alandaki araştırma, eğitim ve pratik faaliyetleri geliştirmek ve yaymak üzere yaklaşık 50 ülkeden 100’ün üzerinde kurumun (UNEP, UNES­CO, World Watch Institute gibi uluslararası kuruluşlar da dahil olmak üzere) işbirliğiyle oluştu­ruldu. Ve her yıl bir uluslararası konferans düzenlemeye başladı.”
Bu konferansların ikincisi, 19-20 Mart 2012’de Berlin’de gerçekleşti. Tüketimin Ötesi: Sorumlu Yaşam Yolları başlıklı konferansı katılım­cılar ve organizatörler EKOIQ’ya değerlendirdiler…

Doç. Dr. Victoria W. Thoresen (PERL Direktörü, Hedmark Üniversitesi Koleji):
“Dünyanın durumuyla, ülkelerimiz­deki ekonomik ve sosyal istikrarla ilgili endişeler arttıkça, kalkınma ve büyüme konusuna alternatif yakla­şım arayışları da hızlanıyor. PERL farkındalığı artırmak ve bireyleri sürdürülebilir ve eşitlikçi yaşam tarzlarına yönlendirebilmek için re­fahın ve esenliğin farklı boyutlarına odaklanıyor.
PERL’in Berlin Teknik Üniversi­tesi’ndeki konferansında konuş­macılar, panelistler ve katılımcılar ‘değer/eylem farkı’nı ve sürdürüle­bilir yaşam tarzları için eğitimi ele aldılar.
Surrey Üniversitesi’nden Tim Jack­son (kendisi aynı zamanda dünya çapında ünlü Büyümesiz Refah/ Prosperity Without Growth kitabı­nın yazarıdır) mevcut tüketim mo­delleri hakkında ilginç içgörüler sundu. Jackson bununla da kalma­dı, insan olarak serpilip gelişebilme­miz için önemli yapısal ve davranış­sal değişimlerin neler olabileceğini gösterdi.”

Hellen McCallum, (Tüketiciler Enternasyonali Genel Müdürü, Ana Konuşmacılardan):
“PERL’in Berlin Konferansı’nın konusu olan Sorumlu Yaşam, 21. yüzyılın en önemli meydan okuma­larından birini oluşturuyor. Tüketici örgütlerinin bir uluslararası federas­yonu olan Tüketici Enternasyonali sürdürülebilirlik ve sorumluluk kav­ramlarına bütünsel bir bakış açısıy­la yaklaşıyor. Finansman, gıda, diji­tal gelişmeler ve tüketicileri daha iyi koruyan yasalar gibi önceliklerini de bunun üzerine inşa ediyor.
PERL’le bu konulardaki ortaklığı­mızı önemsiyoruz. Tüketici eğitimi­nin yüzyılımızın meydan okumaları­na göğüs germemizi sağlayacağını düşünüyoruz. PERL’in Berlin top­lantısı bu alanın çeşitli ve etkili ak­törleri arasında görüş alışverişini sağlaması bakımından önemli bir platform oluşturdu.”

Doç. Dr. Sevgi Kalkan (Konferans Organizasyon Komitesi üyesi:
“PERL’in Berlin konferansında “Prosperity without Growth”un yazarı Tim Jackson, Consumers International’ın Genel Direktörü Helen McCallum gibi birçok önem­li konuşmacı yer aldı. Konferans’ta UNEP, UNESCO, UN-DESA, OECD ve Consumers International gibi uluslararası kurumlardan, Avrupa Birliği Erasmus Eğitim ve Kültür Birimi’nden temsilciler; İtalya, İsveç, Norveç, Japonya ve Çek Cumhuriye­ti bakanlıklarından görevliler; AB 7. Çerçeve araştırma projeleri için çalışan birçok katılımcı; 50’yi aşkın ülkeden profesörler ve öğretmen eğiticileri; tüketici koruma, vatan­daşlık eğitimi ve çevre koruma ile ilgili çalışan sivil toplum örgütlerin­den eğitimci ve yöneticiler bir araya geldi.
En önemlisi, her 10 yılda bir ger­çekleştirilen, bu yıl Haziran 2012’de Rio’da yapılacak BM Sürdürülebilir­lik Konferansı’na hazırlık çalışmala­rı yapıldı.”

Marilyn Mehlmann (Uluslararası Global Eylem Planı – GAP International):
“PERL Ağı, araştırmacılarla uygula­yıcıları tüketici eğitiminin sürdürü­lebilirlikle ilgili konularına birlikte odaklandırması nedeniyle alışılma­dık bir oluşum. Bir uygulayıcı ola­rak kimi araştırmaları zayıf buldum. Kuşkusuz araştırmacılar da biz uy­gulamacılarda bazı belgelendirme eksiklikleri saptamışlardır. Ancak her iki tarafın iyi örnekleri tüketici davranışlarının nasıl etkilenebilece­ği hakkında önemli içgörüler ortaya koydu. En önemli sorun, birbirimiz­den daha iyi öğrenmeye nasıl başla­yacağımızda düğümleniyor.
Tim Jackson’un açış konuşması araştırmacılıkla uygulamacılığın harmanlanması ve büyümesiz refah konusundaki içgörüleri nedeniyle fark attı. “Büyümeyi sorgulamak akıl hastalarına, idealistlere ve dev­rimcilere özgü sayılır. Ancak sorun, buna mecbur kalmamızda.”
Ev sahibi ülke Almanya’nın Federal Çevre Ajansı Başkanı Jochen Flas­bach felsefi ögeler içeren konuşma­sında sorumlu yaşamı teşvik etmede sivil toplumun özel rolünü vurgula­dı ve kurumunun üstlendiği rolü en iyi şekilde nasıl yerine getirdiğini, EMAS sertifikaları örneğiyle somut­ladı.”