Bari Sıcaktan Ölmeyelim

Son yıllarda “Yüzyılın en sıcak yazı” önermesini medyada, “Esmi­yor” lafını ise evde, işte, sokakta duymazsak eksiklik hissedecek hale geldik. Aylar, yıllar geçtikçe sanki havadan sudan bahsetmek, sıcak­tan söz etmeye evriliyor. Bunların yanında sıcaklık artışının sağlığımız üzerindeki etkisi, hem nicelik hem de nitelik olarak artıyor. Hatta şim­di konu edeceğimiz makalede, ön bilgi olarak 2003 yılında Avrupa’yı vuran sıcak hava dalgalarının o yaz içinde fazladan 70.000 kişinin ölü­müne sebep olduğuna değiniliyor.

25 Eylül’de yayınlanan “Kentsel alanları yeşillendirmek sıcak hava dalgaları süresince yaşanan yaşlı ölümlerini azaltabilir” (Greening urban areas can reduce mortality rates in the elderly during heat wa­ves) başlıklı makaleye göre, güneşli ve sıcak günlerde yoğun nüfuslu ve yüksek binaların bulunduğu kent­sel bölgelerde, sıcak hava dalgaları nedeniyle yaşanacak sağlık prob­lemlerinin yaşanma olasılığı daha fazla. Çünkü bu bölgeler, şehirlerin ısı ada etkisi nedeniyle çevrelerine göre daha sıcak. Sevindirici olansa, makalenin asıl amacının sıcağın ne kadar tehlikeli olduğunun altını çizmekten ziyade, buna bir çözüm getiriyor olması.

Makalede, Avustralya’nın Melbo­urne kentinde şehir iklim modeli kullanılarak 2009, 2030 ve 2050 yılları için oranının %5 ve %15 (şehrin çalışma yapıldığı sıradaki bitki örtüsü oranı) arasında de­ğiştiği 10 değişik bitki örtüsünün, yerel iklim üzerindeki etkisi değer­lendiriliyor. Araştırmaya şehirde yaygın olarak rastlanan beş konut tipi dahil edilmiş. Bu ev tiplerinin düşük gelir grubuna ait olduğunu ve izolasyonunun, soğutma ya da ısıtma sistemlerin olmadığı varsa­yılmış. Melbourne’un son 20 yılda­ki 75 yaş üzeri ölüm oranı bilgisi temel alınıp, beklenenin dışındaki ölümlere sıcak hava dalgasının sebep olduğu düşüncesiyle yola çıkılmış.

Sonuç gerçekten de çok ilginç: Tüm ev tipleri ve tüm yıllar için bitki örtüsü, bir soğutma etkisi yapıyor. Örneğin, bitki örtüsünü iki katına çıkarmak, ortalama bir yazın maksi­mum günlük sıcaklığını 0,5°C azaltı­yor. Ayrıca bitki örtüsünü %15’den %33’e artırmanın uzun vadede (2030 ve 2050 yılları için) sıcak hava dalgasından kaynaklanan yaşlı ölüm oranını %5 ila %28 oranında azaltacağı öngörülüyor. Her yerde her an ölünebilecek bir ülkede, en azından sıcaktan ölüm oranının ye­şillendirme gibi insanın içini açan bir çözümle azalabileceğini bilmek, bir-iki saniye de olsa insana kendi­ni iyi hissettiriyor. Belki biz de bu bilgileri değerlendirebilirsek, çığrın­dan daha da çok çıkacağını bildiği­miz iklim değişikliği, sıcak hava dal­galarını üstümüze yolladıkça yeşili kendimize kalkan edebiliriz. Hayal kurmak ne güzel.

https://ec.europa.eu/environment/ integration/research/newsalert/ pdf/urban_areas_reduce_ mortality_heatwaves_387na5_ en.pdf