5 Haziran Dünya Çevre Günü “7 Milyar Hayal. Tek Gezegen”

Dile kolay, tam 42 yıl olmuş Dünya Çevre Günü’nün kutlanmaya başlaması. 1972 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’nda 5 Haziran’ı çevre günü ilan eden insanlık, o günden bu yana mücadeleye devam ediyor. Her yıl ayrı bir tema etrafında bir kentin evsahipliğinde düzenlenen bu anlamlı günün bu seneki durağı ise, İtalya’nın Milano kenti. Tema ise: “7 Milyar Hayal. Tek Gezegen”; dolayısıyla “Bilinçli Tüketin!”

7 milyar hayal. Tek gezegen. Bi­linçli tüketim. 1972’den beri çevre sorunlarına dikkat çek­mek için her yıl 5 Haziran’da kutla­nan Dünya Çevre Günü’nün bu yıl­ki ana teması sürdürülebilir yaşam tarzları. Dünya çapında 100’den fazla ülkede bir dizi etkinlikle kut­lanacak günün bu yılki ev sahibi, aynı zamanda Expo’yu da ağırla­yan Milano, İtalya. Çevre Günü ile paralel etkinliklerin yer aldığı Expo 2015’in de sloganı: Gezegeni Besle­mek – Yaşam için Enerji. İki büyük etkinliğe birden ev sahipliği yapan İtalya’nın Çevre Bakanı Gian Luca Galletti, Dünya Çevre Günü’nün bu yıl doğal kaynakların verimli kulla­nımına ve gezegenin taşıma kapa­sitesine duyduğu saygıya odaklan­dığını söyleyip, eğer küresel refahı koruma niyetindeysek bu konuda atılacak her adımın azami öneme sa­hip olduğunu belirtiyor. Gezegenin kaynaklarının üretim için verimli bir şekilde kullanılmasının yanında sür­dürülebilir bir tüketim politikasının da belirlenmesi hayati önem taşıyor. Birleşmiş Milletler Çevre Prog­ramı (UNEP) Direktörü Achim Steiner’e göre gezegenin kaynak­ları endüstrileşmiş ülkelerde daha çok tüketilirken, sürdürülebilir olmayan tüketim davranışları tüm dünyada artıyor. Steiner, 2030’da çoğunluğu gelişmekte olan ülkeler­den 3 milyar orta sınıfa mensup tü­keticinin bu artışa katılacağının altı­nı çiziyor. Bahsi geçen tüketimin en önemli ayağını ise gıda israfı oluş­turuyor. UNEP verilerine göre her yıl neredeyse 1 milyar insan gıdasız kalırken, 1,3 milyar ton gıdayı israf ediyoruz. UNEP bu konuda ilerle­me kaydetmek için Birleşmiş Mil­letler Gıda ve Tarım Organizasyonu (FAO) ile birlikte gıda israfına karşı Think.Eat.Save (Düşün.Ye.Koru) başlıklı bir program başlattı. Hem Expo’da hem de Çevre Günü’nde bu başlığın da üzerine yoğunlaşılması umuluyor. Steiner’a göre gezegenin kendini yenileme kapasitesi içerisin­de eğer onun kurallarına uyarsak hep beraber sürdürülebilir bir top­lum yaratabilir ve bu toplum içeri­sinde mevcut tüketim kültürümüzü yeniden tanımlayarak refah içinde yaşayabiliriz. Bunu başarabilmek için de Dünya Çevre Günü bize, do­yamayan iştahımızın gezegenimize yaptıkları, sağlığımız, geleceğimiz ve çocuklarımıza bırakacağımız ge­lecek üzerine ciddiyetle düşünme fırsatı veriyor. Hayallerimizi Revize Etsek…
Çevre Günü’nün teması devletlerin ya da toplulukların politikalarını he­deflemenin yanında bireylerin gün­delik hayat pratiklerine de dokunu­yor: Nasıl alışveriş yapıyoruz, nasıl yiyor, nasıl seyahat ediyoruz? BM Çevre Programı daha sürdürülebilir yaşam tarzlarına sahip olmamızın gezegen için can alıcı olduğunu be­lirtiyor: 2050’de eğer mevcut üretim ve tüketim alışkanlıkları devam eder ve gezegenin nüfusu 9,6 milyara da­yanırsa, yaşamımızı sürdürebilmek için 3 gezegene ihtiyaç duyacağız. Sağlıklı bir gelecek için en hayırlı strateji, gezegenin sınırlılığı içinde yaşamı biçimlendirmek. Bu yüzden devletlerin katılımı kadar inisiyatif­lerin, sivil toplum kuruluşlarının ve bireylerin bu organizasyona katılı­mı de önemli. Birleşmiş Milletler’in eylem çağrısının odağında 100’den fazla ülkeden çevre için olumlu bir adım atmak isteyen herkes var. Çev­re Günü’nün programındaki vurgu “7 Milyar Hayal”de. Gezegenin refahı, çevre, ekonominin sağlıklı işlemesi nihayetinde kaynakların sorumlu bir şekilde kullanılmasına bağlı ise bunu sağlayacak olan da bireyler. Fakat bireyler olarak ge­zegenin bize sürdürülebilir bir şe­kilde sunabildiklerinden çok daha fazlasını tüketiyoruz. Ekosistemde bazı kaynaklar alarm veriyor ya da çoktan geri döndürülemeyecek şe­kilde tükendi. Bu yüzden de prog­ramın bilinçli tüketime odaklanması son derece normal. 7 milyar insanın her birinin hayallerini gerçekleştire­bilmenin tek yolu kaynakları geze­genin sunabileceklerinin sınırlarını bilerek tüketmekten geçiyor, kendi­mize ve hayallerimize yer bulabile­ceğimiz sağlıklı bir gezegenin hâlâ var olabilmesi için buna odaklanma­mız gerekiyor. Zira bir yandan geze­genin refahını sağlamaya çalışırken bunun faturasını gene gezegenin kendisine kesmek bu hedefin önün­deki en büyük engel.

Katılın, Hayalleri Büyütün
Dünya Çevre Günü tüm bu sorum­lulukları hatırlamak ve her bir bi­reyi eyleme geçirecek bilinci oluş­turmak için her yıl önemli bir fırsat yaratıyor. Dünyanın sorumluluk sahibi davranış alışkanlıklarına ve bireylerin değişimin aktörleri ola­rak harekete geçmelerine ihtiyacı var. Şimdiye kadar gerçekleştirilen onlarca etkinlikte Çevre Günü’nde dünyanın her yerinden, her top­lumdan ve sektörden yüz binlerce birey tek başlarına ya da bir orga­nizasyon içinde etkinliklere katıl­dılar ve değişimin parçası oldular. Bu yüzden de UNEP daha sağlıklı bir dünya için herkesi hayalleri­ni paylaşmaya ve bundan kolektif bir bilinç oluşturmaya çağırıyor. Sürdürülebilir Kalkınma Hedef­leri çerçevesinde de bu hayalleri ve hayallerden doğacak eylemleri neler tükettiğimiz ve harcadığımız üzerine yoğunlaştırmamızı istiyor. 2014’te 9700’ün üzerinde etkin­likle geçen iki seneyi üçe katlaya­rak büyüyen organizasyonun bu sene de aynı büyümeyi göstermesi bekleniyor. Eğer siz de bu konuda sesinizin tüm dünyada duyulmasını istiyorsanız, dünyanın her yanında­ki insanlara da ilham olabilecek et­kinlikler düzenleyebilir ve diğerleri ile bu site https://www.unep.org/ wed/ üzerinden paylaşabilirsiniz. Belki de Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-Moon’un dediği gibi; “Küresel tehdit ya da yöne­limler karşısında bireysel kararlar küçük görülseler de milyarlarca insan ortak bir amaç için güçleri­ni birleştirirse muazzam bir deği­şim yaratabiliriz.”