Çocuklar İçin Hem Organik Hem de “Adil”

Merve Akıncı, kurduğu Organickid markası ile son yıllarda dünyada hızla yaygınlaşan “fairtrade” (adil ticaret) eğilimini çocuk giyimine taşıdı. Yakın zamanda üretim kalitesi, üreticilerle kurulan ilişki konularında Fairtrade International’dan adil ticaret sertifikası alan firmanın Genel Müdürü Akıncı ile adil ticareti ve tekstilde organik üretimi konuştuk.
Berkan ÖZYER

Hangi dürtüler sizi bir organik çocuk gi­yim markası oluşturmaya itti?
ABD’de North Carolina Üniversitesi Tekstil Tasarımı Bölümü’nden mezun oldum. New York’ta düzenlenen bir hau­te couture defilesinde asistanlık yaparak profesyonel iş hayatına başladım. 2008 yılında asıl işi iplik ve kumaş üretimi olan ve aile şirketimiz Topkapı İplik’in hazır giyim bölümünün başına geçtim. Bu görevdeyken kurduğum profesyo­nel ekiple iç pazara yönelik bay, bayan ve çocuk hazır giyim ürünleri tasarlayıp ürettim. 2012’de kızımın doğumuyla bir­likte, bebek hazır giyim sektörüyle daha yakından ilgilenmeye başladım. 1972’de kurulan Topkapı İplik’in organik iplik üretiminden aldığı güç ile 2013’te şirket bünyesinde, ailemin de desteğini alarak Organickid markasını hayata geçirdim. Çocuklarımız hayatımızdaki en önemli varlığımız. Onların sağlıklı şeyler giyerek büyümesi ihtiyacı da bu fikri doğurdu. Bu iş bizim için aynı zamanda bir sorum­luluk. Beş yıl içinde organik gıda anlayı­şının yanında organik giyimde de farkın­dalık yaratmayı amaçlıyoruz.

Yurtdışı tecrübeniz, markanın oluşumu­na ne gibi etkilerde bulundu?
ABD’de yaşadığım süre zarfında organik bebek giyim pazarını yakından inceleme fırsatı buldum. Yurtdışında organik ürün tüketimi Türkiye’den çok ileri seviyede ve tüketicilerden gelen talepler, organik ürünlerin çeşitlenmesi için pazarı zorlu­yor. Organickid, ambalajından etiketine, fermuarından düğmesine %100 organik olması ve buna rağmen renk ve tasarım çeşitliliği ile bu pazarlarda büyük ilgi gör­dü. Ancak Türkiye’de de pazarı organikle ilgili bilinçli tüketime yönlendirmeli ve “Organik olan pahalıdır” algısını kırmalı­yız. Ülkemizde organik üretim birçok coğ­rafyaya göre çok daha elverişli. Pazardaki boşluğun değerlendirilmesi gerekiyor. Pahalılık algısını kırmak için hangi adımlar atılmalı sizce?
Maalesef bu önyargı çok yaygın. Ancak sanılanın aksine organiğe ulaşmak o kadar da zor ve pahalı değil. Biz de ürünlerimizi oldukça ulaşılabilir fiyatlar­la sunuyoruz. Birçok organik olmayan markalı üründen bile uygun olduğumuzu söyleyebiliriz. Organik iplik üreticisi olma avantajımızı fiyat konusunda sonuna ka­dar kullanacağız.

Organickid ülkemizde adil ticaret serti­fikasına sahip ilk ve tek bebek-çocuk gi­yim markası konumunda. Sertifikasyon süreci nasıl ilerledi?
Dünya ticaretinde birçok hammadde büyük firmalar tarafından çok ucuza alınıyor. Bunların başında kahve, kakao ve pamuk geliyor. Bu esnada Fairtrade devreye giriyor ve alıcı ile üreticinin ara­sında sosyal, ekonomik ve çevresel bir bağ sunuyor. Adil ticaret kavramı bilinçli tüketicilere ahlaklı alışveriş yapma hak­kını tanıyan bir hareket olarak faaliyet gösteriyor. Aynı zamanda dünya gene­linde gelişmekte olan ülkelerdeki üreti­cilere yardım etmeyi amaçlayan bir sos­yal organizasyon olan Fairtrade, üretici ve işçilerle çalışarak, onların ekonomik açıdan kendilerine yeterli hale gelmele­rine yardımcı olmayı hedefliyor. Adil ti­caret sertifikasına sahip olabilmek için firmaların üreticinin sosyal haklarını ve ürün yetiştiricilerin ürün kalitelerini ar­tırmalarını sağlamaları gerekiyor. Biz de kullandığımız pamuk ve üretim şartları­mız gerekçesiyle sertifikayı almaya hak kazandık.

Faaliyet gösterdiğiniz alan olan tekstil­de, özellikle hangi konularda adil ticaret kriterlerine ihtiyaç var?
Özellikle tekstil hammaddesi olan pamuk alımı konusunda ihtiyaç var. Bir ürüne adil ticaret amblemini koymak, tıpkı “organik” ürünlerde olduğu gibi bir dizi ciddi kurala bağlanmış durumda. Sertifi­ka işlerini Fairtrade International (FLO) dünya ülkelerindeki temsilcilikleri aracılı­ğıyla yürütüyor. Bu temsilcilikler doğru­dan FLO’ya bağlı olmayan ayrı kuruluşlar. Şu an dünyada 19 ayrı adil ticaret onayı veren şirket var.

Adil ticaret sertifikasının daha ziyade yurtdışı satışlarında olumlu etkisi olu­yor. Yerli tüketicilerin bu kavrama yak­laşımı nasıl, bu kavram biliniyor mu?
Evet, yurtdışı satışlarında çok yoğun bir ilgi görüyor. Yerli tüketicilere ise bizler bu sertifikayı tanıtmak, anlatmak duru­munda kalıyoruz. Bizler için bu keyif ve­rici bir süreç. Hem bilgilendiriyor hem de Organickid tüketicilerini de bu organizas­yonun bir parçası haline getiriyoruz. Yani aldıkları ürün sadece organik, ekolojik de­ğil aynı zamanda adil şartlarda üretilmiş oluyor. Her Organickid müşterisi ihtiyacı olan üreticilere yardımcı olmuş oluyor.

Tekstil alanında “organik” olmak, ne anlama geliyor? Hangi konulara, üretim tekniklerine dikkat ediyorsunuz?
Tekstil alanında organik olmak tarımsal üretimden başlıyor. Pamuk üretimi dün­yada en fazla kimyasal bulunduran zirai faaliyetlerden biri olarak gösteriliyor. Bu süreçte üreticiler, tarla etrafında yaşayan insanlar, hayvanlar, toprak, su ve hava da aynı şekilde bu zararlı kimyasallara maruz kalıyor. Organik tarımla yetiştiri­len pamuklarda ise zararlı kimyasallar kullanılmıyor. Aynı zamanda toprağın, üç sene boyunca zararlı kimyasallar bu­lunmadan üretim gerçekleştirmiş bir alan olması gerekiyor. Control Union tarafın­dan denetlenen ve Global Organik Teks­til Standardı (GOTS) sertifikasına sahip olan işletmemizde doğru standartlardaki pamuk, ipliğe ve daha sonra da kumaşa dönüşüyor. Kumaşın boyama sureci yine GOTS standartlarında hiçbir ağartıcı, za­rarlı kimyasal ve AZO boyar madde içer­meden gerçekleşiyor. Daha sonra yine iş­letmemizde GOTS standartlarında kesilip, dikilip paketleniyor.

Genel anlamda ne tür sertifikasyon sü­reçlerinden geçtiniz, hangi sertifikalara sahipsiniz?
Organickid sadece ipliği, fermuarı ve am­balajı ile organik değil; ham elyaf üreti­minden, dokuma, örme ve boyamaya ka­dar olan tüm üretim aşamalarında GOTS’a uygun üretim yaptığı için bu sertifikaya sahip. Organickid aynı zamanda sağlığa zararlı gübre ve zirai ilaç kullanımı yap­madan üretimi gerçekleştirdiği için Orga­nic Blend Content Standard belgesine de layık görüldü.
Türkiye’de sadece beş firmada bulunan ve ilk olarak Topkapı İplik tarafından alınan SA8000 Sosyal Sorumluluk Standardı’na (Social Accountability 8000) da sahi­biz. Topkapı İplik Avrupa’da da SA8000 standardına sahip ilk iplik fabrikası. FLO Standardı ve tekstilde zararlı kimyasallara karşı güvenilirlik belgesi olan OEKO-TEX Class 1 sertifikasına sahibiz. Son olarak da adil ticaret belgesi sahibi olduk.

Türkiye’de Kapbula gibi organik çocuk kıyafeti üreten firmalar var. Adil ticaret ve organik pazar adına ortak bir proje geliştirilebilir mi?
Evet, Kapbula ile yeni bir işbirliğimiz var. İtalya’dan getirdiğimiz ve her biri ayrı hi­kayelere sahip organik sebzelerden olu­şan bebek şampuanları, Linea Mamma Baby ürünleri Kapbula mağazalarında sa­tışta. Ayrıca Kapbula’da Organickid Exc­lusive olarak satışa sunmayı planladığımız bir projemiz daha var. Şu an üzerinde çalışıyoruz.
İnternet sitenizde bir de blog var. Bu blogla neyi hedefliyorsunuz?
Anneler, çocukların sağlıklı gelişimi konu­sunda oldukça duyarlı. İnternet üzerinde sık sık araştırmalar yapılıyor. Organik giyimle ilgili de ilk ulaştıkları firmalar­dan biriyiz. blog.organickidwear.com ile birlikte annelerimize sadece giyim üzeri­ne değil çocukların her dönemiyle ilgili bilgilendirici paylaşımlarda bulunuyoruz. Emzirme, okul dönemi, bebek masajı, ço­cuklarda balık tüketimi gibi sağlıktan bes­lenmeye çok sayıda konuyla ilgili bilgiler veriyoruz.

Önümüzdeki dönem için proje ve hedef­leriniz nelerdir?
Üretimimizin %90’ını Almanya, İngiltere, Fransa, İsviçre gibi ülkelere ihraç ediyo­ruz. Son olarak İtalya ile bir işbirliğimiz oldu. Eylül itibarıyla ürünlerimiz yola çık­tı. İtalya’daki satışımız da yine online ola­rak gerçekleşecek. Onun haricinde dün­yanın önde gelen fuarlarına katılıyoruz. Ağustos ayında New York’ta düzenlenen Play Time’da yer aldık. Adil ticaret sertifi­kasına sahip olmamız bu fuarda ayrı yer­de yer almamızı sağladı. Bu yıl da organik fuarlara katılmayı sürdüreceğiz. Organik çorap üzerinde çalışmalar yürütüyoruz. ABD’ye açılma gibi bir projemiz de var. Şu sıralar görüşme halindeyiz.