Kapsayıcı, Güvenli, Dirençli ve Sürdürülebilir Şehirler

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 2015 Eylül ayında ilan edilen 17 Küresel Hedef’ten 11’incisi olan “Sürdürülebilir Şehirler ve Yaşam alanları” 2030’a kadar bütün ülkelerde kapsayıcı ve sürdürülebilir kentleşmenin geliştirilmesi ve katılımcı, entegre ve sürdürülebilir insan yerleşimlerinin planlanması ve yönetilmesi için kapasitenin güçlendirilmesini amaçlıyor.

Halihazırda dünya nüfusunun yarısından fazlası kentsel alanlarda yaşıyor. 2050 itiba­rıyla bu rakamın 6,5 milyara ulaşması bekleniyor ki bu da insanların üçte ikisinin kentlerde yaşayacağı anla­mına geliyor. Ancak kentsel alanlara dair mevcut inşa ve yönetim yolları­mızda radikal dönüşümler gerçekleş­tirmeden sürdürülebilir bir kalkınma­dan söz etmek mümkün değil.

Gelişmekte olan dünyadaki hızlı bü­yüme, kırdan kente göç ile birlikte mega kentlerde bir patlamaya neden oldu. 1990’da 10 milyon nüfuslu 10 mega kent varken, 2014’te bu sayı 28’e, nüfus da 453 milyona ulaştı.

Göç, ulusal ve yerel yönetimlerin kentsel alanlarda yerleşim sorunla­rını çözmesini zorlaştırırken bu du­rum, aşırı yoksulluğun kentlerde de kök salmasına neden oluyor. Öte yan­dan kentler dünya yüzölçümünün sa­dece %3’ünü kaplarken, enerji tüketi­minin %60-80’i, karbon emisyonunun da %75’inden sorumlu.

Kentleri güvenli ve sürdürülebilir hale getirmek ise güvenli ve bütçeye uygun konutlar sağlama, toplu taşı­manın daha etkin hale gelmesi için yatırım yapma, yeşil alanlar yaratma ve bunların sayısını artırmayla müm­kün. Bunun yolu da şehir planlaması ve yönetimini katılımcı ve kapsayıcı bir şekilde iyileştirmekten geçiyor.

Hedef 11: Sürdürülebilir Şehirler ve Yaşam Alanları

11.1. 2030’a kadar herkesin yeterli, güvenli ve uygun fiyatlı konutlara ve temel hizmetlere erişiminin sağlanması ve gecekondu mahallelerinin iyileştirilmesi.

11.2. 2030’a kadar özellikle kırılgan durumda olan insanların, kadınların, çocukların, engellilerin ve yaşlıların ihtiyaçlarına özel önem gösterilerek, yol güvenliğinin geliştirilmesi, özellikle toplu taşıma sisteminin geliştirilmesiyle herkesin güvenli, uygun fiyatlı, erişilebilir ve sürdürülebilir ulaşım sistemlerine erişiminin sağlanması.

11.3. 2030’a kadar bütün ülkelerde kapsayıcı ve sürdürülebilir kentleşmenin geliştirilmesi ve katılımcı, entegre ve sürdürülebilir insan yerleşimlerinin planlanması ve yönetilmesi için kapasitenin güçlendirilmesi.

11.4. Dünyanın kültürel ve doğal mirasının korunması ve gözetilmesi çabalarının artırılması.

11.5. 2030’a kadar yoksulların ve kırılgan durumdaki insanların korunması temel alınarak suyla ilgili afetleri de kapsayan afetler nedeniyle küresel gayri safi yurt içi hasılayla ilgili doğrudan ekonomik kayıpların önemli oranda düşürülmesi, ölümlerin ve etkilenen insan sayısının önemli ölçüde azaltılması.

11.6. 2030’a kadar hava kalitesine, belediye atık yönetimi ve diğer atık yönetimlerine özel önem göstererek kentlerin kişi başına düşen olumsuz çevresel etkilerinin azaltılması.

11.7. 2030’a kadar özellikle kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engellilerin güvenli, kapsayıcı ve erişilebilir yeşil alanlara ve kamu alanlarına evrensel erişimlerinin güvence altına alınması.

11.a. Ulusal ve bölgesel kalkınma planlamasını güçlendirerek kentsel, kent çevresindeki ve kırsal alanlar arasındaki olumlu ekonomik, sosyal ve çevresel bağlantıların desteklenmesi.

11.b. 2020’ye kadar kapsamaya, kaynak etkinliğine, iklim değişikliğine uyuma ve afetlere karşı dayanıklılığa yönelik entegre politikaları ve planları benimseyen ve uygulayan şehirlerin ve insan yerleşimlerinin sayısının önemli ölçüde artırılması ve Sendai Afet Riskini Azaltma Çerçeve Eylem Planı 2015-2030 doğrultusunda bütüncül bir afet risk yönetiminin her düzeyde geliştirilmesi ve uygulanması.

11.c. En az gelişmiş ülkelerin finansal ve teknik yardım aracılığıyla yerel malzemeler kullanarak sürdürülebilir ve dayanıklı binalar inşa etmelerinin desteklenmesi.