IPCC Raporu: “Dünya Çok Hızlı Isınıyor”

Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 6. Dönem Çalışma Grubunun Climate Change 2021: Physical Science Basis raporuna göre dünyanın iklimi o kadar hızlı ısınıyor ki, yaklaşık on yıl içinde sıcaklıklar muhtemelen dünya liderlerinin önlemeye çalıştığı seviyeleri geçecek. 14 binden fazla çalışmanın gözden geçirilerek hazırlandığı rapor, önümüzdeki 20 yıl içinde, 1,5 derecenin aşılacağının altını çiziyor.

Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 6. Dönem Çalışma Grubunun Climate Change 2021: Physical Science Basis raporuna göre dünyanın iklimi o kadar hızlı ısınıyor ki, yaklaşık on yıl içinde sıcaklıklar muhtemelen dünya liderlerinin önlemeye çalıştığı seviyeleri geçecek. 14 binden fazla çalışmanın gözden geçirilerek hazırlandığı rapor, önümüzdeki 20 yıl içinde, 1,5 derecenin aşılacağının altını çiziyor.

IPCC, şu anda altıncı değerlendirme döngüsünde. Bu döngüde IPCC, üç Çalışma Grubunun ve bir Sentez Raporunun, üç Özel Raporun ve en son Metodoloji Raporunun bir iyileştirmesinin katkılarıyla Altıncı Değerlendirme Raporunu (AR6) üretti. Sentez Raporu, şu anda 2022’de yayımlanacak olan AR6 ürünlerinin sonuncusu olacak.

Bu seneki Çalışma Grubu’nda yeni bir bölüm olarak “İklim Sistemlerinde İnsan Etkisi” eklendi ve buna göre iklim değişikliğinin, açıkça kesin olarak insan kaynaklı olduğu belirtildi.

Rapora göre ne kadar karbon kesildiğine bağlı olarak geleceğe yönelik oluşturulan beş senaryonun hepsi, daha hızlı gerçekleşiyor. Dünyanın her senaryoda 2030’da 1,5 derece ısınacağı tahmin ediliyorken, ısınmanın hızlandığı belirtiliyor.

243 bilim insanın yazdığı 3 binin üzerinde sayfasıyla rapor, ısınmanın şimdiden deniz seviyesinin yükselmesinin hızlandırdığını, buzulları küçülttüğünü, sıcak dalgaları, sel, kuraklık ve fırtınaların şiddetini artırdığını ortaya koyuyor.

IPCC’nin yayımladığı basın bülteninde bu sonuçlar şu şekilde:

• İklim krizi, su döngüsünü etkiliyor. Bu daha yoğun yağmur yağışı ve buna bağlı olarak daha fazla sele sebep olacak. Birçok bölgede de daha fazla kuraklık yaşanacak.
• İklim değişikliği, yağış modellerini etkiliyor. Yüksek enlemlerde yağışın artması muhtemel, ancak subtropiklerin büyük kısımlarında azalması öngörülüyor. Bölgeye göre değişen muson yağışlarında değişiklikler bekleniyor.
• Kıyı bölgeleri, 21. yüzyıl boyunca deniz seviyesinin sürekli yükselmesine tanık olacak, bu da alçak alanlarda daha sık ve şiddetli kıyı taşkınlarına ve kıyı erozyonuna sebep olacak. Daha önce 100 yılda bir meydana gelen aşırı deniz seviyesi olayları, bu yüzyılın sonuna kadar her yıl gerçekleşebilir.
• Daha fazla ısınma, permafrost erimesini ve mevsimsel kar örtüsünün kaybını, buzulların ve buz tabakalarının erimesini ve yaz Arktik deniz buzunun kaybını artıracak.
• Isınma, daha sık deniz ısı dalgaları, okyanus asitlenmesi ve azalan oksijen seviyeleri dahil olmak üzere okyanustaki değişiklikler, açıkça insan etkisiyle bağlantılıdır. Bu değişiklikler hem okyanus ekosistemlerini hem de onlara güvenen insanları etkiliyor. Bu durum, yüzyılın geri kalanında devam edecek.
• Şehirler için, ısı (kentsel alanlar genellikle çevrelerinden daha sıcak olduğu için), yoğun yağış olaylarından kaynaklanan su baskınları ve kıyı şehirlerindeki deniz seviyesinin yükselmesi gibi iklim değişikliğinin etkileri şiddetlenebilir.

Rapor aynı zamanda dünyanın karbon emisyonlarını ne kadar azalttığına bağlı olarak beş farklı senaryo sunuyor: Hızlı şekilde işleme konacak devasa azaltımlar, yoğun ama çok fazla olmayan azaltımlar, ılımlı bir azaltım senaryosu, mevcut kesinti planlarının devam ettiği az azaltımın yapıldığı bir senaryo ve son olarak karbon salımlarında devam eden artışları içeren bir gelecek senaryosu.

Dünya, hızlı şekilde işleme konacak devasa azaltımlarla 1,5 derece eşiğinde kalabiliyor, ancak o zaman bile ısınma on yıl içinde 1,5 derece ulaşıp biraz yükseliyor ve sonra 1,5 dereceye geri dönüyor.

Grönland’daki buz erimelerinin, okyanusun ısınmasının ve deniz suyu yükselmelerinin devam edeceğinin altı çizildi. Uzmanlar gidişatın iyi olmadığını ve hızlı bir şekilde büyük oranlarda seragazı azaltımı yapılmasının çok önemli olduğunu vurgularken, dünyanın vaktinin daraldığını belirtiyorlar.

IPCC Raporundan:
*Küresel sıcaklık 2011-2020 yılları arasında 1,09 derece daha yüksekti.
*Son beş yıl, en sıcak yıllar oldu.
*1907-1971 yılları arasına kıyasla, deniz seviyeleri neredeyse üçe katlandı.
*1950’den bu yana, aşırı sıcak dalgaları daha sık ve yoğunlaşırken, soğuk olaylar seyrekleşti ve yoğunluğunu yitirdi.

IPCC Çalışma Grubu 1’in Eşbaşkanı Panmao Zhai ise, “İklimi dengelemek ve net sıfır karbondioksit hedefine ulaşmak için seragazı salımlarında güçlü, hızlı ve istikrarlı azaltma yapılması gerekiyor. Diğer seragazlarını ve hava kirleticilerini, özellikle metanı sınırlandırmak hem sağlık hem iklim yararına katkı sağlayacaktır” dedi.

Buradan bölgesel bilgilere de erişebilirsiniz.

IPCC Nedir?

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) iklim biliminin bulgularını düzenli aralıklarla değerlendirmek ve özet raporlar halinde yayımlamakla yükümlü uluslararası kurumdur. IPCC, 1988 yılında Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından bilimsel çalışmaların bulguları ışığında iklim değişikliğinin bilimsel temellerine, etkilerine, gelecekteki bağlantılı risklere, bu risklere uyum ve seragazı azaltım tedbirleri ile ilgili eldeki seçeneklere dair politika yapıcıları düzenli aralıklarla bilgilendirmek amacıyla kuruldu.

Kurum, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında devam eden iklim değişikliği müzakereleri taraflarına ve organlarına “politikayı doğrudan ilgilendiren ancak politika dikte etmeyen” nitelikte değerlendirmeler ve öneriler sunar. IPCC’ye katılım, WMO ve Birleşmiş Milletlerin tüm üyelerine açıktır. Hâlihazırda 195 üyesi bulunan IPCC düzenli olarak gerçekleştirilen oturumlarda bir araya gelip kararlarını alırken IPCC Bürosu üye devletler tarafından yapılan oylama ile seçilen temsilcilerden oluşuyor, yönetimsel kararları alıyor ve stratejik yönü tayin ediyor. IPCC’nin ürettiği en kritik çıktı ise Değerlendirme Raporları’dır. IPCC mevcut bilimsel çalışmaları tarar; kapsamlı bir literatür çalışması yapar ve bu çalışmanın sonuçlarını daha anlaşılır şekilde karar vericiler ve kamuoyu ile paylaşır.