EkoIQ Editör
Etki Yatırımı Danışma Kurulu (EYDK) Başkanı Şafak Müderrisgil, EKOIQ’ye verdiği röportajda “Bir Etkinleştirici Olarak EYDK” raporunu değerlendirdi. Müderrisgil, “Kurul bir yandan Türkiye içinde iyi işleyen bir etki yatırımı ekosistemi oluştururken, diğer taraftan uluslararası arenada da Türkiye’yi temsil etme ve bu pazardaki yerini almasına destek olma görevini üstleniyor” diyor.
EYDK nasıl oluştu? Paydaşları kimlerdir? Hangi amaçla kuruldu? Ne için çalışıyor?
Etki Yatırımı Danışma Kurulu (EYDK); kamu, özel ve kâr amacı gütmeyen sektörden gelen kurumların iki yıllık kolektif çalışmaları sonucunda oluştu. EYDK’nın kurulması fikri ilk olarak, 2019 yılında Dışişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi, UNDP Türkiye ve UNDP Özel Sektör Merkezi’nin ortak çalışmasıyla ortaya çıkan “Türkiye’de Etki Yatırımı Ekosistemi” adlı raporda yer almıştı. Bu fikrin hayata geçirilmesi için birçok araştırma ve çalışma yapıldı. 28 Nisan 2021 tarihinde de etki yatırımı modelinin Türkiye’de gelişmesini ve iyi işleyen bir etki yatırımı ekosistemi oluşmasını sağlamak ana misyonuyla EYDK kuruldu. EYDK ekibi, birçok farklı sektörden gelen 30 farklı kurumun katılımıyla kurulduğundan beri; etki yatırımı ile ilgili farkındalık oluşturmak, kurumların bilgiye erişimini sağlamak ve kapasite artırmak yoluyla şeffaf, kapsayıcı ve aktif bir ekosistem geliştirmek üzere üyelerinin de artan desteğiyle çalışmalarına devam ediyor.
EYDK’nin ilk raporunda neler ölçüldü? Bulgular nelerdir?
“Bir Etkinleştirici Olarak EYDK” raporu, UNDP tarafından hazırlanan iki ülke raporuna, EYDK’nın Haziran ayında tamamlanan anket çalışmasına ve Ağustos ayı içinde bunların üzerine inşa edilen iki uluslararası yuvarlak masa toplantısının çıktılarına dayanıyor. Bu raporla EYDK, iki yıllık eylem planını şekillendirmek ve stratejik çalışma gruplarını kurmak için veriye dayalı çıktılar analiz ediyor. Bulgulara göre;
- Etki yatırımı ekosistemini geliştirmek için bütüncül ve kapsayıcı bir yaklaşım gerektiği,
- Her Sürdürülebilir Kalkınma Amacı (SKA) diğerleriyle ilişki içinde olduğu,
- Etki yatırımı modelinin temel unsurları olarak, sosyal ve çevresel etki oluşturma niyetinin yatırımların en başından itibaren yatırım stratejisine dahil edilmesi ile etkinin yatırımın başından itibaren ve yatırım süresi boyunca ölçülmesinin esas olduğu,
- Etki yatırımı gündemi oluşturulurken Türkiye’nin stratejik belgelerini ve önceliklerini esas almak ve kısa vadede AB Yeşil Mutabakatına paralel bir yol haritası oluşturulması gerektiği,
- Türkiye jeopolitik konumu ve bulunduğu coğrafya itibariyle, küresel bilgi ve iletişim ağı kurma ve bu coğrafyadaki pazarlara giriş için merkez olabileceği ve
- Türkiye’nin potansiyelini ortaya çıkarma noktasında öncelikli alanlardan ikisi, kadınların güçlendirilmesi ve yapıcı bir sığınmacı destek altyapısı kurulması olduğu ortaya çıkı
Tüm bu çıktılar doğrultusunda da EYDK olarak, etki sermayesi arzının talep tarafındaki etki girişimleriyle buluşmasına destek olmayı ve bu çizgide gerçekleştirilecek faaliyetlere ve ortaklıklara eylem planımız içinde yer vermeyi amaçlıyoruz.
Etki yatırımı destekleri için sonrasında nasıl bir yol haritası düşünüldü?
Türkiye’nin etki yatırımları konusunda yol haritasının oluşturulmasında referans olabilecek iki önemli rapor çalışması var. İlki, UNDP’nin Kasım 2019’da yayınladığı “Türkiye’de Etki Yatırımı Ekosistemi” adlı raporu ve ikincisi de yine UNDP’nin 2021 Mart ayında yayınladığı “Türkiye SKA Yatırımcı Haritası” raporu. İlk rapor, Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma gündemini gerçekleştirebilmesi için öncelikli alanları mültecilerin geçimi, kadınların güçlenmesi, finansal erişim, yenilenebilir enerji ve sağlık teknolojisi şeklinde sıralarken ikinci rapor da SKA’lara uyumlu ve etki odaklı yatırımlar için teknoloji ve iletişim, ulaşım, yenilenebilir enerji ve alternatif enerji, eğitim, sağlık hizmetleri, yiyecek ve içecek, tüketim ürünleri, altyapı ve finans başlıklarından oluşan dokuz öncelikli sektöre yer veriyor.
Bu öncelikler ile birlikte farklı sektörlerden gelen yorumları da göz önünde bulundurmak ve Türkiye’nin etki yatırımı yol haritasının güncel ve etkin kalmasını sağlamak adına da 20 Ekim 2021 tarihinde “Birlikten Kuvvet Doğar” adlı Arama Konferansı gerçekleştirildi. EYDK, PwC ve YASED’in de katkılarıyla gerçekleştirilen bu konferansta Kurumsal İletişim, Etki Ortaklıkları, Kapasite Geliştirme, Sürdürülebilir Kalkınma ve Politika alanında oluşturulacak çalışma gruplarının konu başlıkları ve kapsamınının belirlenmesini hedefledi. EYDK ekibi, arama konferansından çıkan bulguları içeren, EYDK’nın 2022 yılı hedeflerine ve aksiyon planlarına ışık tutacak “Birlikten Kuvvet Doğar” raporu Ocak ayı içinde kamuoyuna sunacak. Bu rapor, EYDK çatısı altında kurulacak olan çalışma gruplarının hangi ihtiyaçlara ve taleplere dayanarak oluşturulacağını ve Türkiye’nin ulusal ve stratejik belgeleri ve dünyadaki trendler dikkate alınarak hangi konuların öncelikle çalışılacağını ortaya koyan bir belge niteliğinde olacak. [su_pullquote align=”right”]EYDK, veri şeffaflığının ve kullanılabilirliğinin önemli olduğu etki ölçüm sürecinin tasarım, uygulama, değerlendirme ve gözden geçirme aşamalarında bilgi ve kapasite oluşturmak için “Etki Ölçümlemesi ve Yönetimi Çerçeve Metni”ni referans olarak kabul ediyor olacak.[/su_pullquote]
Tüm bunlar ile birlikte, EYDK, Aralık ayında gerçekleşen 12. Boğaziçi Zirvesinde, UNDP ile birlikte ev sahipliği yaptığı “Türkiye’de Etki Yatırımı” temalı ardışık iki panelde de yer aldı. Bunlardan ilki olan ve Türkiye’de etki ölçümlemesinin halen gelişmeye açık bir alan olmasından hareketle oluşturulan “Etki Ölçümlemesi ve Yönetimi” panelinde, gelecekte atılacak adımlar ve işbirlikleri tartışıldı. Bu panelin sonunda da kurumların işbirliği ile hazırlanan, Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma amaçlarına uyumlu ve etki odaklı yatırımların ölçümü ve yönetimi konusunda bir çerçeve oluşturan “Etki Ölçümlemesi ve Yönetimi Çerçeve Metni”nin lansmanı yapıldı. Bu metin, son on yılda oluşturulan küresel girişimlerin envanterini çıkararak, Türkiye’deki Etki Ölçümü ve Yönetimi çalışmalarının, uygulamalarını genel kabul görmüş ilke, çerçeve ve standartlara uygun olarak tasarlamasına destek olmayı hedeflemektedir. Biz de EYDK olarak bu çerçeve metninin, paydaş kurumlardan gelen yorum ve bilgilerin periyodik olarak metne işlenmesiyle yaşayan bir belge haline gelmesi ve ülkemizde henüz boş olan bu alanda bir referans noktası oluşturmasını amaçlıyoruz. Bu sebeple de, tüm amaçlara hizmet edecek tek bir metodoloji veya standart olmadığı için farklı bağlamlarda ve farklı amaçlar adına kullanılabilecek bir dizi çerçeveye olan ihtiyaçtan yola çıkarak hazırlanan bu belgenin incelenmesi ve yorumların paylaşılması için panelde tüm paydaşlara çağrıda bulunduk.
EYDK, veri şeffaflığının ve kullanılabilirliğinin önemli olduğu etki ölçüm sürecinin tasarım, uygulama, değerlendirme ve gözden geçirme aşamalarında bilgi ve kapasite oluşturmak için “Etki Ölçümlemesi ve Yönetimi Çerçeve Metni”ni referans olarak kabul ediyor olacak.
Çerçeve metnine www.eydk.org adresinden ulaşılabilmektedir ve 31.01.2022 tarihine kadar paylaşların yorumlarına açık olacaktır.
12.Boğaziçi Zirvesi’nin “Türkiye’de Etki Yatırımı” başlıklı panelinin ikinci bölümünde ise “İslami Finans ve Etki Yatırımı” konusu tartışıldı. Etki Yatırımı ve İslami Finans kavramlarının birbiriyle örtüşen ilkelerininin altı çizilirken, panelistlerin söylemleri, ölçümleme ve standartlaşmanın gelişmesiyle Islami finansta etki yatırımının nasıl daha fazla önceliklendirileceğine ve EYDK da içinde olmak üzere ilgili aktörlerin bu bağlamda yapılabilecek iş birlikleri konusuna ışık tutu. Türkiye’deki etki yatırımı ekosisteminin gelişmesinde önemli etkileri olacak İslami finans ve etki yatırımı iş birliği EYDK2nın 2022 stratejik hedef alanları arasında yerini aldı.
Eklemek ve vurgulamak istedikleriniz var mıdır?
Pozitif, ölçülebilir sosyal ve çevresel etki yaratmayı yatırımların merkezine koyarak finansal getiri elde etmeye odaklanan etki yatırımlarının 2015 yılında 15.2 milyar dolar ile başlayan küresel büyüklüğü 2,3 trilyon dolar seviyesine ulaştı. EYDK, bir yandan Türkiye içinde iyi işleyen bir etki yatırımı ekosistemi oluştururken, diğer taraftan uluslararası arenada da Türkiye’yi temsil etme ve bu pazardaki yerini almasına destek olma görevini üstleniyor. Merkezi Londra’da bulunan Global Group for Impact Investing’e (GSG) üyelik sürecini de başlatan EYDK, GSG’ye üye olarak, bu uluslararası platformda bilgi ve iletişim ağlarına girme, kendini geliştirme ve farklı küresel uygulama örneklerini yakından izleme imkanı bulacak ve uluslararası platformlarda Türkiye’nin iyi uygulama örneklerini de paylaşma fırsatını değerlendirebilecek.
EKOIQ
