Türkiye’nin önemli kuş ve doğa alanlarından Marmara Gölü, yanlış planlama ve hatalı uygulamalar nedeniyle 10 yıldır kuruyor. Yaşam kaynakları tehdit altında olan yerel halk, bölgeden göç etmek zorunda kalmak istemiyor.
Marmara Gölü Türkiye’deki 184 Önemli Kuş Alanı’ndan ve 305 Önemli Doğa Alanı’ndan biri. Geçtiğimiz seneye kadar kış aylarında yaklaşık 65 bin su kuşunun görüldüğü gölde nesli tehlike altına girmeye yakın olan tepeli pelikan türünü besleniyor ve endemik balık türlerine ev sahipliği yapıyordu. Ancak 2011’den 2021’e kadarki 10 yıllık süreçte yanlış planlama ve hatalı uygulamalar sebebiyle -özellikle de yeraltı ve yerüstü sularının aşırı kullanımı gibi nedenlerle- gölün yüzey alanının %98’i yok oldu.
Göl çevresinde yaşayan halkın önemli bir geçim kaynağı balıkçılıktı. Gölün kurumasıyla geçimini balıkçılıktan sağlayan bazı aileler göç etmek zorunda kaldı. Gölde faaliyet gösteren Gölmarmara ve Çevresi Su Ürünleri Kooperatifi, 2019’dan beri göl kuruduğu için balıkçılık yapamıyor. Ancak kooperatife su kiralama sözleşmesi gereğince kira, vergi, muhasebe gibi kalemlerden oluşan bir borç çıkarıldı.
“Marmara Gölümüz kurudu, doğa yok oluyor, balıklarımız tükendi.”
Gölmarmara ve Çevresi Su Ürünleri Kooperatifi Yönetim Kurulu Üyesi Rafet Keser yaptığı açıklamada “Marmara Gölümüz kurudu, doğa yok oluyor, balıklarımız tükendi. 2019 yılının Ağustos ayından beri balıkçılık yapamıyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığı, Manisa İl Tarım Orman Müdürlüğü 2020 ve 2021 yıllarına ait gölün işgaliye parasını talep ediyor. Bizden olmayan gölün olmayan balığının parasını istiyor. Göl bir an önce eski haline kavuşmalı. Bunun için yetkililerden göle Gördes Barajı’ndan ve Ahmetli Deresi’nden su verilmesini ve borçlarımızın silinmesini talep ediyoruz. Geçinmek için köyümüzü terk etmek istemiyoruz” dedi.
Gölün ana kaynağı Gördes Çayının suyu, Gördes Barajı’nda tutuluyor. Marmara Gölü’nün yüzey sularıyla beslenmesi amacıyla üç kanal inşa edildi. Bunlar Kumçayı Derivasyon Kanalı, Adala Besleme Kanalı ve Marmara Gölü Besleme Kanalı. Ancak bu kanalların ve Gördes Çayı’nın suyu göle ulaşmıyor.
Gölün hızla yeniden oluşabilmesi için Gördes Barajı ve Ahmetli Deresi’nden göle su verilmesi gerektiğini söyleyen Doğa Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Tuba Kılıç Karcı, Marmara Gölü’nün yanlış su ve tarım politikalarıyla yok edildiğini ve gölün su rejimine sürekli müdahale edildiğini belirtti.
Karcı, “Gölün tekrar eski haline gelmesi için ivedilikle hareket edilmesi gerekiyor. Manisa başta olmak üzere tüm yetkilileri göreve davet ediyoruz. Eğer su salınmaz ve acil önlemler alınmazsa İç Ege’nin önemli sulak alanlarından biri olan Marmara Gölü’ndeki biyoçeşitlilik ve ekosistem telafisi olmayan şekilde yok olacak. Burada yaşayan insanlar göç etmek zorunda kalacak ve bir kültür daha yok olacak” dedi.