“Kısa Mesafeli Uçuşlar, Karbon Salımının En Büyük Suçluları”

Uluslararası Hava Kirliliğini Önleme ve Çevre Koruma Birliği Başkanı Prof. Dr. Selahattin İncecik, fosil yakıt kullanımından mümkün olduğunca uzaklaşılması gerektiğini vurguladı. İncecik, “Kısa mesafeli uçuşlar, karbon salımının en büyük suçluları. 700 kilometre ve daha kısa süren uçak yolculukları, uzun mesafeli uçuşlara göre her kilometre için kişi başına daha fazla karbon salımı gerçekleştiriyor. Bu oran, uzun mesafe için kilometrede 195 gramken kısa mesafe için ise 251 gram” şeklinde konuştu.

Pazar ve tüketici verileri şirketi Statista’nın verilerine göre, küresel ısınmaya neden olan karbon emisyonu, 2021 yılında 37,1 gigaton olarak hesaplandı. Bu miktarın 14,2 gigatonunu enerji sektörü kaynaklı emisyonlar oluştururken ikinci sırada 7,6 gigaton emisyonla ulaşım sektörü geldi.

AA’nın haberine göre, ulaşım faaliyetleri içinde en fazla karbon salımı %39’la bireysel otomobil yolculuklarında gerçekleşti. Ulaşım kaynaklı karbon emisyonunun %23’ünü karayolunda ağır araçlarla yapılan yük taşımacılığı, %11’ini gemicilik faaliyetleri, %9’unu ise hava yolu taşımacılığı oluşturdu.

Ulaşımda kullanılan enerjinin %95’inin fosil yakıtlardan karşılandığını belirten Uluslararası Hava Kirliliğini Önleme ve Çevre Koruma Birliği Başkanı Prof. Dr. Selahattin İncecik, “2000-2019 yılları arasında ulaşım sektörü kaynaklı karbon salımı, Avrupa hariç tüm bölgelerde arttı. Avrupa’da ise %2 oranında azaldı. Gelişmekte olan ülkeler, en hızlı büyüme oranlarını gösterdi ve Asya 2019’da mutlak anlamda en büyük emisyon kaynağı oldu” dedi.

2030’da Dış Hat Uçuşlarındaki Tahmini Emisyon 541 milyon Ton

Covid-19 salgınının ardından hava yolu taşımacılığı kaynaklı karbon salımının 740 milyon tona ulaştığı bilgisini veren İncecik, 2030’da dış hat uçuşlardaki karbon emisyonunun 541 milyon tona, iç hatlarda ise 341 milyon tona ulaşmasının beklendiğini, bu rakamların 2050 yılında ise net sıfır emisyona çekilmesinin hedeflendiğini dile getirdi.

Uçak yolculuklarının kısa, orta ve uzun mesafeli olarak kendi içinde üç gruba ayrıldığını belirten  İncecik, “Kısa mesafe 30 dakika ila 3 saat, orta mesafe ise 3-6 saat arası süren uçuşlar olarak tanımlanır. Uzun mesafeli uçuşlar, 6 saati aşan yolculuklardır. Kısa mesafeli uçuşlar, karbon salımının en büyük suçluları. Yurt içi ve diğer kısa mesafeli uçuşlar en yoğun karbon emisyonunun gerçekleştiği seyahat şekli” dedi.

İncecik şunları söyledi: “700 kilometre ve daha kısa süren uçak yolculukları, uzun mesafeli uçuşlara göre her kilometre için kişi başına daha fazla karbon salımı gerçekleştiriyor. Bu oran, uzun mesafe için kilometrede 195 gramken kısa mesafe için ise 251 gram. Bunun nedeni ise uçakların en fazla yakıtı kalkış ve iniş esnasında kullanmaları ve hangi mesafe olursa olsun düz uçuşun nispeten daha temiz olmasıdır.”

Fransa’daki Kısa Mesafeli Uçak Yolculuklarına Kısıtlama

İncecik, Fransa’da karbon emisyonlarının azaltılması amacıyla trenle 2,5 saatten daha kısa sürede gidilebilen rotalarda uçak yolculuklarının yasaklandığını anımsatarak, başkent Paris ile Nantes, Lyon ve Bordeaux gibi bölgesel merkezler arasındaki hava yolculuğunun artık kara yoluyla gerçekleşeceğini ifade etti.

Aynı mesafe göz önüne alındığında uçak, araba ve tren ile yapılan yolculukta karbon salımının önemli derecede değişiklik gösterdiğinin altını çizen İncecik, şu bilgileri aktardı: “Bir dizel araba, tek yolcu ile kişi başına kilometrede 170-180 gram, dört yolcuyla ise ortalama 43 gram karbon salımı gerçekleştirir. Daha yüksek ağırlığı nedeniyle şehir içi otobüs kilometre başına 100-105 gram, yolcu otobüsü 27 gram, elektrikli araçlar 41 gram ve tren 40 gram karbon emisyonu ortaya çıkarır. Bu yolculuk uçak ile gerçekleştiğinde ise rakam 200’lerin üzerine çıkar.”

Yeni Tip Uçaklar Gündemde

Uçak yolcuklarından kaynaklanan karbon emisyonunun azaltılması için hava yolu şirketlerinin yeni yatırım ve tasarımlara yönelmesi gerektiğini vurgulayan İncecik, kerosen yakıtı kullanılan uçaklara alternatif hidrojen yakıtlı ve elektrikli uçakların yakın gelecekte hizmete gireceğini ve böylelikle yeni tip uçakların %20 daha verimli olacağını ifade etti.

Bireysel yolculuklarda alınan tedbirlerle karbon emisyonunun azaltılmasının mümkün olduğu bilgisini veren İncecik, raylı sistemlerin ve kısa mesafede elektrikli otobüslerin yaygınlaşması gerektiğini dile getirdi. İncecik, şu önerilerde bulundu: “Örneğin, Türkiye’de en fazla İstanbul-Ankara arasında uçak seferi yapılıyor. Bu hatta yüksek hızlı trenin 2,5 saatten az sürede ulaşması gerekli. Yaşamımızda artık yeni bir stratejimiz olmalı. Fosil yakıttan mümkün olduğuncauzaklaşmamız gerek. Otomobil, hatta mümkünse otobüs de kullanmamamız lazım. İstanbul’da raylı sistem uzunluğu çok düşük. Dolayısıyla bu ağların en az iki kat artırılması sağlanmalı. Bütün bunlar olduğunda toplumun moral değerleri de artar.”