Türkiye Reel Gıda Enflasyonunun En Yüksek Olduğu Dördüncü Ülke

Küresel gıda fiyatları düşüş eğiliminde olmasına karşın Türkiye’de gıda fiyatları 36 aydan bu yana sürekli artış gösteriyor. Mayıs-Ağustos 2023 arasında mevcut son ay itibarıyla yıllık reel gıda enflasyonunun en yüksek olduğu ülke %44 ile Lübnan. Lübnan’ı %34 ile Mısır, %15 ile Sierra Leone ve yine %15 ile Türkiye izliyor.

Dünya Bankası raporu, yıllık reel gıda enflasyonu en yüksek dördüncü ülkenin Türkiye olduğunu gösteriyor. Rapora göre Türkiye’de yıllık reel gıda enflasyonu %15’i buldu. Euronews’te yer alan habere göre, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) açıkladığı küresel gıda enflasyonu ile Türkiye’deki gıda enflasyonu arasındaki fark da en üst seviyelere ulaştı. Küresel gıda fiyatları düşüş eğiliminde olmasına karşın Türkiye’de gıda fiyatları 36 aydan bu yana sürekli artıyor.

Dünya Bankası’nın yayımladığı Gıda Güvenliği raporuna göre, yılbaşından bu yana emtia fiyatlarındaki gerilemeye karşın özellikle düşük gelirli ülkelerde, gıda fiyatları yüksek seyrediyor. Dünya Bankası’nın tanımına göre gıda enflasyonu ile genel tüketici enflasyonu arasındaki fark reel gıda enflasyonunu gösteriyor.

Venezuela Zirvede

Mayıs-Ağustos 2023 arasında mevcut olan son ay itibarıyla yıllık reel gıda enflasyonun en yüksek olduğu ülke %44 ile Lübnan olurken arkasından %34 ile Mısır geliyor. Sierra Leone %15 ile üçüncü ve Türkiye de yine %15 reel gıda enflasyonu ile bu alanda dünyada dördüncü sırada bulunuyor.

Ruanda, Gine, Gana, Pakistan, Surinam ve Malavi %11 ila 13 arasında değişen yıllık reel gıda enflasyonu ile bu alanda ilk 10 listesinde bulunuyor. Türkiye nominal gıda enflasyonunda da %74 ile dünya dördüncüsü. Zirvede ise %403 ile Venezuela bulunurken ardından Lübnan (%274) ve Arjantin (%134) geliyor. 9. ve 10. sıradaki Burundi ile Malavi’de yıllık enflasyon %39. Bu ülkelerdeki enflasyonun Türkiye’nin neredeyse yarısı olması dikkat çekiyor. Diğer gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkeler gıda enflasyonunda Türkiye’den daha iyi durumda.

Son Üç Yılda Türkiye’de Yüzde 338’lik Artış

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre Eylül 2020’den bu yana 36 aydan bu yana gıda fiyatları her ay aralıksız artıyor. FAO’nun açıkladığı küresel gıda fiyatları ise bu 36 ayının 19’unda bir önceki aya göre düştü. Eylül 2020’de dünyada ve Türkiye’de gıda fiyat endeksleri 100’e eşitlendiği zamandan sonra fiyatların nasıl değiştiği Türkiye’nin neden gıda enflasyonunda en üst sıralarda yer aldığını gösteriyor. Buna göre Eylül 2020 ile Eylül 2023 arasındaki son üç yılda Türkiye’de gıda fiyatları %338 artarken dünyada sadece %24 artış gösterdi.

TÜİK verilerine göre yıllık reel gıda enflasyonu 2019 sonunda ve 2020 başında eksideydi; genel tüketici enflasyonu gıda enflasyonundan daha yüksek seyrediyordu. Yeni Ekonomik Model sonrası durum tam tersine dönerken Nisan 2022’de bu fark %20’nin üzerine çıktı. Nonimal yıllık gıda enflasyonu ise 2021 ortasına kadar çoğunlukla %10’un altında seyretmesine karşın Yeni Ekonomik Model ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) döneminde rekora koştu. Kasım 2022’de yıllık gıda enflasyonu %102’ye ulaştı. TÜİK verilerine göre Eylül itibarıyla son üç ayda enflasyon %25 oldu.